In Mr. Holmes heeft de inmiddels bejaarde speurneus (weergaloze rol van Ian McKellen) alle tijd om terug te kijken op zijn roemruchte carrière. Als 93- jarige slijt hij zijn laatste dagen in ruste op het platteland, tussen zijn geliefde bijen. Vrienden en familie zijn allemaal overleden. En zijn ooit zo indrukwekkende brein is anno 1947 verworden tot een gatenkaas van halve herinneringen.
Wat is een man als Sherlock Holmes zonder zijn grootste talent? Treurig en eenzaam, nors en onaangenaam, blijkt aanvankelijk. Tot hij zich begint te realiseren dat emoties soms waarachtiger zijn dan harde feiten, en dat hij op hoge leeftijd anderen harder nodig heeft dan zij hem. Hij sluit zelfs vriendschap met Roger, het nieuwsgierige en slimme zoontje van zijn huishoudster, die hem in eerste instantie met zijn bombardement aan vragen nog op de zenuwen werkt.
Met Roger als assistent onderzoekt Sherlock die ene zaak die hem nooit heeft losgelaten: vlak na de Eerste Wereldoorlog werd hij ingehuurd om de geestesinzinking van een jonge vrouw te analyseren. De uitkomst was reden genoeg voor hem om vervroegd met pensioen te gaan. En dertig jaar later spookt ze nog altijd door zijn hoofd. Maar waarom juist zij?
De beroemde Deerstalker-hat? Een verzinsel van kompaan Dr Watson. Net als de iconische pijp trouwens. In 'werkelijkheid' hield Sherlock Holmes meer van sigaren en een zwarte tophat op zijn hoofd, aldus de nieuwste film over de illustere detective.
Ian McKellen in Mr. Holmes
De speurtocht naar verloren herinneringen vormt het hart van de film , maar verwacht geen zenuwslopende achtervolgingen of schokkende openbaringen. Niet voor niets toont regisseur Bill Condon (Gods and Monsters) halverwege hoe Sherlock verbaasd naar een fictieve versie van zichzelf op het witte doek staart : 'In het echte leven eindigt een onderzoek niet in een uitroepteken'.
Mr. Holmes is dan ook vooral een film over spijt, ouderdom en de psyche van een hoogbejaarde man die iedereen heeft overleefd. In talloze flashbacks toont Condon Holmes door de jaren heen. En zien we wat er gebeurt als iemand zijn levenslust verliest.
Ster van de film is zonder twijfel de 76- jarige McKellen, die precies de juiste hoeveelheid warmte toevoegt aan de tactloze detective. Van een kromlopende, zielige oude man verandert hij — met dank aan Roger — op prachtige wijze langzaamaan weer in een jochie van twaalf. Die terugkerende twinkeling in zijn ogen alleen al is mooier dan welke spannende ontknoping dan ook.
Een Oscarnominatie lijkt dan ook een zekerheid dit jaar voor McKellen. En hij mag hem winnen ook.