In het Oekraïense The Tribe communiceren alle personages via gebarentaal, zonder dat hun gesprekken ondertiteld worden. Een ode aan de stomme cinema, aldus debuterend regisseur Miroslav Slaboshpitsky, maar dan wel in de vorm van een grimmige arthouse-thriller.

The Tribe speelt zich af in winters Kiev, op een internaat voor dove jongeren . Gevolgd wordt nieuwkomer Sergey — zijn naam verschijnt enkel op de aftiteling — die al op zijn eerste dag in aanvaring komt met de gewelddadige bende die op de school de scepter zwaait. Hij wordt door zijn medeleerlingen gedwongen zijn geld af te staan en zich tot zijn onderbroek uit te kleden. Waarom hij zonder morren instemt, of waarom hij zijn kleren überhaupt dient uit te doen, wordt niet duidelijk. Of je moet toevallig de Oekraïense gebarentaal beheersen.

Binnen de kortste keren voegt Sergey, verlegen maar fysiek sterk, zich bij de harde kern van de bende: hij houdt zich bezig met diefstal, mishandeling en zelfs het prostitueren van twee van zijn medeleerlingen. De schoolleiding lijkt geen enkel vat op de jongeren te hebben. Sterker nog: de techniekleraar is als chauffeur geregeld bij de illegale activiteiten betrokken.

Al snel komt de vraag op of The Tribe, hoe bijzonder ook, niet net zo interessant zou zijn met ondertiteling. Maar een gimmick is het zeker niet. Het niet kunnen volgen van de dialogen maakt de kijker tot buitenstander, waardoor de wereld van de jongeren oogt als een sinistere, haast buitenaardse schaduwmaatschappij. En het spiegelt de isolatie die de personages — gespeeld door dove amateurs, veelal van arme komaf — zelf ook moeten ervaren.

De motieven van de bendeleden blijven vaak in nevelen gehuld, maar tegelijkertijd blijkt het opvallend eenvoudig het verhaal te volgen. Met zijn sobere regie en lang uitgesponnen shots dwingt Slaboshpitsky je bovendien beter naar de lichaamstaal en de gezichtsuitdrukkingen van de jongeren te kijken. En je begint er beter door te luisteren: vaak regeert een ijzingwekkende stilte, waardoor de spaarzame geluiden — een klap, het dichtslaan van een deur — plots meer betekenis krijgen .

Jammer is het wel dat Slaboshpitsky iets te graag wil shockeren, met veel grotesk geweld, expliciete seks en een uiterst nare abortusscène (het Roemeense 4 maanden, 3 weken en 2 dagen is er niets bij). En bij vlagen is zijn regie knullig te noemen, bijvoorbeeld tijdens een massale knokpartij die veel te ingestudeerd voelt.

Maar daar staat weer tegenover dat de gruwelijke slotscène, bestaande uit één lange, met Steadicam gefilmde take, een waar meesterstuk is. En er zijn meer van dat soort briljante momenten die van The Tribe een vervreemdende, intrigerende en volstrekt unieke film maken.