Een overzicht van interessante titels die op het International Documentary Festival Amsterdam worden vertoond, voorzien van sterrenwaardering.

The Ambassador *****

DEN 2011, 93 min . Mads Brügger
De Deense tv-persoonlijkheid en documentairemaker Mads Brügger schept er satanisch genoegen in om zichzelf met onmogelijke opdrachten op te zadelen en die vervolgens vol ironisch vertoon te volbrengen. Reisde hij voor The Red Chapel (2009) al eens met een half spastisch Deens/Koreaans theaterduo af naar het totalitaire Noord-Korea voor een officieel optreden, nu koopt hij op de zwarte markt een diplomatiek paspoort als dekmantel om in Centraal- Afrika in de diamanthandel te gaan, met behulp van Pygmeeën. Beter dan fictie.

Whores’ Glory ****
D/OOS 2011 , 110 min . Michael Glawogger
Bekroond portret van het harde leven van prostituees in Thailand, Bangladesh en Mexico dat zo mooi in verzadigde kleuren en dicht op de huid is gefilmd dat het soms een speelfilm lijkt. Een film zo complex, veelzijdig, humorvol, hemeltergend en poëtisch als het leven zelf, met voor de kijker én maker een ongemakkelijke rol als voyeur. ‘Wat ben ik toch een clown. De hele wereld denkt dat ik lach, maar ik huil van binnen,’ aldus een Mexicaanse crackhoer.

Sarah Palin, You Betcha! ****
USA/CAN 2011, 91 min . Nick Broomfield
Broomfield glibbert over het ijs van Wasilla, Alaska, de woonplaats van oudvice- presidentskandidaat en oud-senator Sarah Palin, de populaire hockeymum en born again Christian die het verschil niet wist tussen Noord- en Zuid-Korea. ‘ Gevaarlijk’, ‘neerbuigend’ en ‘sociopaat’ zijn slechts enkele van de kwalificaties van oud-klasgenoten, ex-vrienden en een groeiende lijst ex– medewerkers in deze ‘100% ongeautoriseerde biografie’.

Paradise Lost 3: Purgatory ****
USA 2011, 110 min . Joe Berlinger & Bruce Sinofsky
De realiteit haalde deze documentaire in , toen de drie hoofdpersonen ervan half augustus – kort voor de wereldpremière op het filmfestival van Toronto – vrijkwamen. Achttien jaar nadat ze ten onrechte waren opgepakt en veroordeeld voor de moord op drie achtjarige jongens , enkel omdat ze heavy-metalfans waren. Het derde deel van de nu al klassieke Paradise Lost-serie fileert genadeloos de hetze in de media, het falen van politie en justitie en de onwil om dat recht te zetten.

Surviving Progress ****
CAN 2011, 86 min . Mathieu Roy & Harold Crooks
Wat vooruitgang wordt genoemd, wordt onze ondergang, waarmee we de eerste soort op aarde zouden zijn die zichzelf geheel tegen de wetten van de evolutie in te gronde richt. Het intelligente Surviving Progress toont waar we staan aan de hand van denkers variërend van chimpanseedeskundige Jane Goodall en kosmoloog Stephen Hawking, tot Ronald Wright, schrijver van A Short History of Progress uit 2004, waarop de film gebaseerd is. Hoopvol, ondanks alles.

¡Vivan las antipodas! ****
D/NL/ARG/CHL 2011, 105 min . Victor Kossakovsky
Kossakovsky (Tishe!, Belovy) maakt met zijn uitgekiende, virtuoze camerawerk pure cinema over plekken op aarde die elkaars geografische tegenhanger zijn. Net als de planeet draait de camera om haar as, daartussen liefdevol poëtische portretten schetsend van hoe mensen leven in relatie tot de hun omringende natuur. Twee brugwachters in Entre Rios, Argentinië, stelen de show met hun droogkomische commentaren, zoals wanneer ze een jonge hond cadeau doen aan een passerende chauffeur: ‘Dat hondje zal meer van de wereld zien dan wij’.

Joschka and Sir Fischer ****
D 2011, 138 min . Pepe Danquart
Een meeslepende les Duitse geschiedenis en persoonlijke ontwikkeling aan de hand van het leven van Joschka Fischer, de straatvechter die tegen wil en dank carrière maakte als politicus, en als minister van Buitenlandse Zaken tegen zijn principes in ging voor een groter goed. Met veel archiefmateriaal en een boeiend analyserende Fischer. De mooiste quote stamt uit de jaren tachtig, toen Fischer de parlementsvoorzitter die een partijgenoot liet verwijderen toebeet: ‘Met alle respect, meneer de voorzitter, u bent een klootzak.’

Big Boys Gone Bananas! ****
ZWE 2011, 83 min . Fredrik Gertten
In 2009 maakte de Zweedse filmmaker Gertten de documentaire Bananas!* over misstanden op een bananenplantage in Nicaragua van de Amerikaanse fruitgigant Dole. Dole was not amused en zette een heel leger advocaten in om de documentaire van festivals te halen en de makers zwart te maken. Met succes. Maar Gertten liet zich niet klein krijgen, vocht terug en legde alles op beeld vast. Wat dit bijzonder spannende David -en- Goliath-verhaal opleverde. 

Dead Men Talking ****
CHN 2011, 52 min . Robin Newell
De jonge, knappe journaliste Ding Yu had onweerstaanbaar idee voor een tvshow: vlak voor gevangenen geëxecuteerd worden gaat zij met ze praten. Confronteert ze met hun daden en de gevolgen en biedt ze de mogelijkheid hun kant van het verhaal te vertellen. De shows zijn een hit, maar de documentaire laat ook het verwoestende effect van de hartverscheurende verhalen op Ding Yu zien. Docu oogt als item in nieuwsrubriek, maar de beelden blijven wel bij.

One Day Ahead of Democracy ***
JAP/IND/USA/NL 2011, 120 min . Amlan Datta
Ietwat rommelig maar daarom niet minder charmant verslag van hoe democratie de harmonie in een geïsoleerd Indiaas bergdorp verstoort. De onafhankelijke republiek India verving onpartijdige godenrechtspraak door partijdige politie; stelde een verbod in op de traditionele verbouw van hennep en vernielde het grasland voor de geitenkuddes door de bouw van een elektriciteitsdam. Met afwisselend woede, gelatenheid, maar vooral een aanstekelijk gevoel voor humor reageren de dorpelingen op de verworvenheden van het moderne bestaan.

The Substance: Albert Hofmann’s LSD ***
ZWI 2011, 100 min . Martin Witz
Een honderdjarige Albert Hofmann, de chemicus die er in 1943 in slaagde de stof lsd te isoleren uit een schimmel, vertelt over zijn eerste zelfmedicatie: een verschrikkelijke ervaring. De roemruchte geschiedenis van het middel trekt voorbij via interviews en archiefmateriaal. Een terminale kankerpatiënt over het geestverruimende effect: ‘Alsof je van een boot valt. Boot weg. Oceaan weg. Jijzelf weg’.

Crazy Horse ***
USA/F 2011, 134 min . Frederick Wiseman
Na Ballet (1995) en La danse (2009) alweer de derde documentaire van grootmeester Wiseman over dans, zij het niet over een gerenommeerd sjiek naaktshow ter wereld in Parijs. Terwijl de campkleuren van het scherm spatten, pelt Wiseman het uniforme schoonheidscliché van de show geduldig af met beelden die even intrigerend, lachwekkend als stuitend zijn.

Girl Model ***
USA 2011, 75 min . David Redmon & Ashley Sabin
Ontluisterend kijkje achter de schermen van de modellenindustrie, meereizend met ex-model en modellenscout Ashley, die haar werk zegt te haten. Ondertussen stuurt ze het dertienjarige ‘frisse gezicht’ Nadya wel ijskoud van het Siberische platteland naar miljoenenstad Tokio, waar de tiener haar torenhoge verwachtingen noodgedwongen inruilt voor dito schulden. Ook de Russische baas van het modellenbureau heeft het beste voor met zijn oogappeltjes: als levenslesje neemt hij ze mee naar het lijkenhuis voor een blik op leeftijdsgenoten die drugs gebruikten.
 

The Island President ***
USA 2011, 101 min . Jon Shenk
Fraai , dicht op de huid gefilmd portret van Mohamed Nasheed, president van de Malediven. Nasheed is een inspirerende persoonlijkheid, die eerst de dictatuur in zijn land hielp omverwerpen en vervolgens als eerste democratisch gekozen president het land mag zien te redden van de ondergang. Want door stijgend zeewater dreigen de 2000 eilandjes van de Malediven onder te lopen. Helaas is Nasheed zo’n goed mens, dat het in de film aan spanning ontbreekt.

Kumaré ***
USA 2011, 96 min . Vikram Gandhi
De in Amerika geboren Gandhi heeft altijd getwijfeld aan de spiritualiteit van de spirituele leiders, en besluit om zich voor te doen als goeroe. Hij laat zijn haar groeien, scheert zich niet meer en noemt zich Kumaré. En wordt een groot succes in zoekend Amerika. Al vroeg in de film schrikt Kumaré van zijn eigen succes, maar het duurt nog lang – te lang – voordat hij besluit zijn volgelingen de waarheid te vertellen.

The Great Liberty ***
ZWE 2011, 80 min . Klas Ehnemark & Asa Blanck
Regisseur Klas Ehnemark gebruikt de rechtszaak tegen de moordenaar van zijn vader als aanleiding om te ontdekken wie zijn vader eigenlijk was. Want sinds vader Jan zijn vrouw en tweejarige zoontje verliet op zoek naar een grotere vrijheid, zag Klas hem maar sporadisch. Ehnemark creëert een spookachtige sfeer met de manier waarop hij oude familiefilmpjes monteert in locaties die hij bezoekt.

Desert Riders **
CAN/VAE/GB/PAK/BAN, 80 min . Vic Sarin
Luguber relaas over de omstandigheden waaronder kinderen uit Soedan, Pakistan en Bangladesh vanaf een jaar of vijf werden geëxploiteerd als lichtgewichtjockeys bij kamelenraces van rijke Arabieren in de Verenigde Arabische Emiraten. Schrijnend onderwerp, maar de praktijk is alweer jaren verboden en de documentaire maakt iets te veel reclame voor de betrokken mensenrechtenorganisaties. Terwijl de huiveringwekkende getuigenverslagen van ex -jockeys voor zich spreken, is de film ook nog onnodig dichtgesmeerd met stemmingmakende achtergrondmuziek. 


This Is Not a Film **
IRN, 75 min . Mojtaba Mirtahmasb & Jafar Panahi
Een film die bij voorbaat tot mislukken gedoemd was, maar toch gemaakt moest worden . Van de gerenommeerde Iraanse speelfilmregisseur Jafar Panahi die – hangende zijn hoger beroep – is om politieke redenen veroordeeld tot een celstraf van zes jaar en een beroepsverbod van twintig jaar. We volgen Panahi in zijn isolement thuis, terwijl hij op de leguaan van zijn dochter past, het nieuws volgt, en probeert zijn nieuwe film – die hij niet mag maken – te visualiseren. De ruimte blijkt daarvoor te beperkt.

The Fabric of Home **
OOS 2011, 95 min . Othmar Schmiderer
Tiroler lederhosen en dirndls: dat zou een kittige film op kunnen leveren die zowel amusant als prikkelend is, gezien de volkse truttigheid en het beladen verleden van de overbekende klederdracht van de Alpen. Deze film mist echter richting en komt daardoor niet veel verder dan een schier oneindige reeks volksfestivals en weinig verrassende interviewtjes met kenners van de symbolische dracht.

The Will *
DEN 2010, 85 min . Christian Sonderby Jepsen
Soms blijkt de realiteit in een documentaire zo bizar dat het ‘beter dan fictie’ is, maar in dit geval lijkt het teveel fictie om realiteit te kunnen zijn. Dan kan zelfs een opzettelijk slordige cameravoering niet verhullen dat de personages – hoe fantastisch ook – onwaarschijnlijk lege hulzen zijn. The Will draait cirkeltjes om de lanterfantende dertiger Henrik en diens drugsverslaafde broer Christian, die – opgestookt door hun vader – oeverloos bakkeleien over de vermeende miljoenenerfenis van opa. Slaapverwekkende flauwekul.