Weblog: Rogue Film School

Deze laatste dag van de masterclass stond in het teken van films van de deelnemers. Herzog vertoonde films die hij interessant vond, en gaf zijn ongezouten mening. Of het nu om een korte horrorfilm ging, of een animatie- commercial voor Italiaanse koekjes, hij ging overal even serieus op in. Als de films anarchistisch en vervreemdend waren glunderde hij, maar als de maker kansen liet liggen was hij streng: ‘I don’t buy it, it’s bad story-telling!’

Tussen de films door was er ruimte voor de laatste vragen. Om iedereen aan bod te laten komen voerde Herzog het tempo op. Er ontstond een soort speed Q&A. De herhaling van sommige vragen was ergerlijk, maar de antwoorden bleven hilarisch . Toen het voor de vijfde keer over Herzog’s afkeer van yoga en transcendente meditatie ging, vertelde hij over zijn zorgen over David Lynch: ‘Since Lynch started meditating, he hasn’t made a film. I’m afraid he’s lost for cinema...’ Ook deelde hij graag zijn twijfels over de moderne samenleving met een boute meta-analyse: ‘The first organised breeding of pigs by humans was a true sin. Our move from a hunter civilization to a sedentary civiliation with agriculture , will eventually lead to the destruction of the world.’ Iedereen noteerde het netjes in zijn aantekeningenboekje.

Het meest overtuigend was Herzog toen het ging over zijn persoonlijke tegenslagen. In tegenstelling tot veel van zijn collega-filmmakers maakte hij na de Praagse Lente in 1968 en de daaropvolgende studentenprotesten, geen politiek geëngageerde films. Integendeel , de films die hij in die periode maakte (Even dwarfs started small, Signs of Life), werden door velen gezien als een parodie op het politieke activisme van zijn tijd. Het politieke klimaat was dusdanig geradicaliseerd dat Herzog de stempel ‘fascistoïde’ kreeg. Jarenlang werd hij door Duitse recensenten verguisd . In 1980 werd het hem bijna teveel. Hij wilde de camera in de wilgen hangen. Lotte Eisner, een bevriende schrijfster en filmcriticus stak hem een hart onder de riem: ‘Film history will not allow you to stop...’ Herzog: ‘That kept me going for another ten years.’ Sindsdien maakte hij circa 40 films. Lachend schept hij op over deze enorme productiviteit: ‘Grizzly Man was edited in 9 days , and I usually write my screenplays in two days. In Hollywood I’m the fastest one out there.’

Na de diploma-uitreiking staan de rogues voor het eerst in drie dagen buiten in het daglicht. Ik kan geen vragen meer verzinnen die ik Herzog zou willen stellen. Een eindje verderop rookt hij vrolijk een sigaretje met een paar andere deelnemers. Hier sta ik dan, na drie dagen onderwijs van mijn grote voorbeeld, wat mij betreft dé regisseur van onze tijd. Eventjes raakt het me: van een grotere meester zal ik nooit les krijgen. En toch zijn veel twijfels die ik had, niet helemaal opgelost. Dan hoor ik hem, met een peukje in zijn mond, tegen een van de deelnemers zeggen: ‘I hate saying this sort of stuff, but don’t be a clone, follow your own star!’ Wacht eens even. De gangen van de filmacademie waren geplaveid met dit soort tegeltjeswijsheden! Moest ik hiervoor nu vier dagen naar Londen?

Ik denk het wel, want pas uit de mond van Werner Herzog, regisseur, dichter en levenskunstenaar, klinkt dit als de waarheid. Ik kan naar huis.

Een paar jaar geleden gaf filmmaker Paul Ruven (Filmpje!, Gangsterboys) op de filmacademie les, vlak nadat hij Het geheim van Hollywood had geschreven. Compleet met x’jes en y’tjes krabbelde hij op het lesbord de geheime formule die van ons allemaal de nieuwe Spielberg kon maken. ‘As simple as that.’ Aan het eind van de les gaf hij ons allemaal zijn 06; voor goede ideeën mochten we hem altijd bellen.

Na drie dagen Rogue Film School heb ik 14 kantjes aantekeningen, maar een formule heb ik er nog niet uit kunnen distilleren. Wel kwam Herzog vandaag op de proppen met andere formules. Zo is hij reeds lange tijd gefascineerd door de wiskundige stelling van Zorn die uiteindelijk zou bewijzen dat er een beker bestaat met alleen maar een buitenkant. Deze hogere wiskunde ging ons begrip, en dat van Herzog overigens ook, net iets te boven. De hele ochtend wijdde hij aan dit soort rare fascinaties om ons duidelijk te maken dat je als filmmaker uit de meest onverwachte hoeken inspiratie kunt halen. We lazen Vergilius, profetieën uit de Edda en Herzog liet werk zien van zijn favoriete schilders Hercules Segers en Matthias Grünewald.