Regisseur Jeff Nichols: ‘Bush zat in het Witte Huis, de economie stortte in, overal woedden oorlogen. Alsof de wereld langzaam uit elkaar viel, zo voelde dat toen.’ Die onrust laat hij zien en voelen in Take Shelter.

Je vraagt je toch af wat voor film de grote Hollywoodstudio’s hadden afgeleverd met het script van Take Shelter. Wie zouden zij hebben gecast als Curtis, een man die het einde van de wereld voelt naderen ( Nicolas Cage?), zich daardoor afvraagt of hij langzaam gek wordt ( Sean Penn?) en vervolgens wanhopig probeert zijn gezin bij elkaar te houden (Tom Hanks?). En op welke schaal zouden ze Curtis’ angstvisioenen hebben afgebeeld? Openscheurende aardkorsten? Instortende wolkenkrabbers? Mega-tsunami’ s?

Gelukkig bereikte het script van Take Shelter Hollywood nooit. Schrijver/regisseur Jeff Nichols (1978, Little Rock, Arkansas) wilde zijn eigen verhaal vertellen en ging niet voor goedkope effecten.



In bijna twee uur tijd zien we hoe zowel Curtis omgaat met zijn steeds groter wordende angst. Over de toekomst van de wereld en over de toestand van zijn eigen geest. Nichols gunt de kijker de tijd om Curtis’ groeiende onrust te leren kennen. Wat, zo bekende hij in interviews, eigenlijk zijn eigen onrust is.

‘In 2008 werd ik van twintiger dertiger. Ik was net getrouwd en mijn eerste film, Shotgun Stories (2007), deed het niet slecht. Ik had, kortom, voor het eerst in mijn leven iets te verliezen. Die onrust kwam daar uit voort. En tegelijkertijd sloeg ook de wereld op hol. Bush zat in het Witte Huis, de economie stortte in, overal woedden oorlogen, hele steden werden verwoest door stormen. Alsof de wereld langzaam uit elkaar viel. Zo voelde dat toen. Nog steeds eigenlijk.’

Die onrust laat hij zien en voelen in Take Shelter. Het is geen film over het einde van de wereld (wat Hollywood er ongetwijfeld van zou hebben gemaakt), geen film over een man die zijn verstand verliest, maar een film over een man die bang is dat de wereld vergaat, die bang is dat hij zijn verstand verliest. Take Shelter gaat over verliezen wat je hebt .

Nachtmerries
In het begin van de film zegt een goede vriend tegen Curtis: ‘Je hebt een goed leven. En dat is denk ik het grootste compliment dat je iemand kan geven. Dat je kijkt naar iemands leven en concludeert: jij hebt het goed gedaan.’

Dat goede leven bestaat voor Curtis uit een mooie, liefhebbende vrouw, een lieve dochter en een vaste baan. Curtis werkt in de bouw, is niet rijk of slim, maar heeft het toch ‘goed gedaan’. Totdat hij nachtmerries krijgt en denkt dat de wereld vergaat.

Curtis wordt gespeeld door acteur Michael Shannon (1974), die de laatste tijd bezig is met een opvallend goede serie. De boomlange acteur  is al vanaf begin jaren negentig te zien in een keur aan bijrollen, maar eigenlijk pas sinds William Friedkins Bug, waarin Shannon een van de hoofdrollen speelde, gaat het snel.

Sindsdien was de man met de hoekige kaaklijn en starende ogen onder meer te zien in Revolutionary Road, Werner Herzogs double-bill My Son, My Son, What Have Ye Done en The Bad Lieutenant en in de HBO-misdaadserie Boardwalk Empire. In die films speelde hij respectievelijk een Vietnamveteraan die denkt dat het leger beestjes onder zijn huid heeft aangebracht (Bug), een verwarde buurman (Revolutionairy Road), een moedermoordenaar (My Son, My Son), en een godsdienstwaanzinnige FBI- agent (Boardwalk Empire).

Allemaal nogal intense personages. Die intensiteit zit vanzelfsprekend ook in Take Shelter. Maar Nichols, die ook met Shannon werkte in zijn debuutfilm Shotgun Stories, laat hem juist heel ingetogen spelen. Waarmee hij nog eens benadrukt dat Curtis in feite een gewone man is, die wordt geconfronteerd met ongewone zaken.


De keuze voor Shannon , die de hele film draagt, is geïnspireerd, maar dat Nichols actrice Jessica Chastain wist te strikken voor Curtis’ vrouw Samantha, is zo niet nog belangrijker.

Chastain, ook bezig met een opvallende serie ( Tree of Life, The Help, Coriolanus), heeft iets wat bijna geen andere actrice in Hollywood heeft. De roodharige actrice is niet alleen mooi en een heuse filmster, ze kan er ook heel gewoon uitzien, zodat je gelooft dat zij getrouwd kan zijn met iemand als Curtis. En dat straalt dan ook weer af op hem. Als hij haar hart heeft kunnen veroveren, dan heeft hij inderdaad iets goed gedaan. 

- - -
Centimeters in Hollywood
De beste van veel goede scènes in Take Shelter speelt zich af in een buurthuis in het dorpje waar Curtis met zijn gezin woont. Alle dorpsbewoners hebben kunnen zien dat Curtis de laatste tijd aan het doldraaien is, maar niemand heeft hem er op aangesproken. En dan neemt Curtis het woord. Na een emotionele, angstaanjagende toespraak loopt hij naar zijn vrouw, breekt en huilt uit op haar schouder. Dat laatste levert een onvergetelijk beeld op. De 1,91 meter lange acteur Michael Shannon ( Curtis), die verschrompelt op de schouder van zijn 1,63 meter lange vrouw ( Jessica Chastain). De reus geveld. Wat de scène zo indrukwekkend maakt, is het enorme lengteverschil.

Hadden Sean Penn (1,73m), Johnny Depp (1,75m) of Matt Damon (1,78m) Curtis gespeeld, dan had het er toch heel anders uitgezien. Daar komt bij dat het sowieso meer aangrijpt als lange acteurs breken .

Lange acteurs spelen, vanwege hun lengte, vaak personages die de baas zijn over hun omgeving en dus ook over zichzelf. Lange acteurs zijn zwijgzaam en ontspannen ( Tim Robbins, 1,95m; Clint Eastwood, 1,93m; Liam Neeson, 1,93m), terwijl kleine acteurs juist druk en opgewonden zijn ( Jack Black, 1,68m; Al Pacino, 1,68m; Tom Cruise, 1,72m). De reden ligt voor de hand: kleinere mannen moeten beter hun best doen om op te vallen.

Voor actrices is lengte minder belangrijk. Zo lang de verhoudingen maar kloppen en ze niet langer zijn dan hun mannelijke tegenspeler. Dat laatste zal regelmatig problemen hebben opgeleverd voor actrices als Uma Thurman (1,82m), Famke Janssen (1,82m) en Nicole Kidman (1,79m).

Met dank aan de schaamteloze site CelebHeights.com, waar de lengtes van ruim 5000 beroemdheden vermeld staan. Waarschuwing: elke keer als je een pagina opent, word je geconfronteerd met reclame voor ‘elevator shoes for men’.