Het is bijna niet te geloven: de man die met zijn duistere creaties velen de stuipen op het lijf joeg, was er zelf misschien nog wel het bangst voor. Ook moest hij niets hebben van slangen, wormen en had hij vliegangst. Op 12 mei is het een jaar geleden dat de wereld afscheid moest nemen van de Zwitserse surrealistische kunstenaar H.R. Giger, een man die een groot stempel drukte op het sciencefictiongenre. Imagine Film Festival staat op 14 april stil bij zijn invloedrijke werk, waarvan de ontwerpen voor Ridley Scotts Alien uit 1979 de bekendste zijn.

Hans Ruedi Giger werd geboren in 1940 in Chur, Zwitserland. Vanaf 1964 was hij actief als kunstenaar en in 1966 had hij zijn eerste solo-expositie. Van jongs af aan had Giger last van nachtmerries en om hiermee om te gaan, maakte hij schetsten van deze angstdromen. Het is dus niet vreemd dat zijn werk vaak wordt omschreven als demonisch en nachtmerrieachtig. En dan gebruikte hij naar verluidt ook nog opium om tot rust te komen, wat het surrealistische gehalte van zijn werk wellicht beïnvloedde. Zijn oeuvre bestaat uit talloze kunstwerken waarin lichaam en machine samensmelten en veel erotische verwijzingen terugkomen .

Typerend zijn wat dat betreft zijn beroemde creaties voor Alien, waar Giger samen met zijn special-effects-team een Oscar voor kreeg. De onvergetelijke designs van de facehugger, chestburster en de volgroeide Alien zijn afgeleid van zijn litho Necronom IV. De afwezigheid van ogen was volgens hem hetgeen wat het monster zo eng maakte. Giger ontwierp tevens – met de vaak door hem gehanteerde airbrush-techniek – de omgevingsets van de buitenaardse wezens.
 



Na Alien werd Giger vaker gevraagd voor sciencefictionfilms. Zo ontwierp hij het buitenaardse wezen Sil voor Species uit 1995. Hij vond dat de film echter veel overeenkomsten had met Alien en was niet tevreden met het resultaat. Vooraf aan Alien ontwierp de kunstenaar sets voor de boekverfilming Dune, een film van Alejandro Jodorowsky die uiteindelijk niet van de grond kwam en later – zonder Gigers schetsen – werd gemaakt door David Lynch. Zijn ontwerpen zijn terug te zien in de documentaire Jodorowsky’s Dune van Frank Pavich. Ook zijn ontwerp van de Batmobile voor Batman Forever (1995) werd niet gebruikt. Zelf regisseerde Giger ook; zo maakte hij de korte documentaires Swiss Made (1968), Tagtraum (1973), Giger's Necronomicon (1975) and Giger's Alien (1979).

Het werk van de – steevast in zwart geklede – kunstenaar was niet alleen invloedrijk in de filmwereld. Zo ontwierp hij platenhoezen voor Debbie Harry’s solo-album Koo Koo en Emerson, Lake & Palmers Brain Salad Surgery. Die laatste afbeelding moest wel worden aangepast van de platenmaatschappij: de fallus op de hoes werd vervangen door het bandlogo . Als extraatje bij het album Frankenchrist van Dead Kennedy’s maakte Giger een poster van copulerende genitaliën, waarna zanger Jello Biafra werd opgepakt wegens het verspreiden van een te seksueel expliciete poster. Daarnaast is er nog de merkwaardige microfoonstandaard die hij ontwierp voor Korn-zanger Jonathan David. Maar Gigers meest bijzondere ontwerp is misschien wel dat van de gehele interieurs van twee bars die hij in Zwitserland opende.



Een jaar voor zijn dood werd Giger opgenomen in de Science Fiction and Fantasy Hall of Fame. Dat zijn werk nog lang zal voortleven lijdt geen twijfel – al is het maar omdat we zijn ontwerpen nog zullen tegenkomen in allerlei toekomstige films, zoals Neill Blomkamps Alien 5 en Ridley Scotts Prometheus 2.

Bij het eerbetoon aan H.R. Giger van Imagine is zijn assistent Marco Witzig aanwezig, die een aantal van Gigers kunstwerken meebrengt. Daarnaast worden de documentaire Dark Star: HR Gigers Welt van Belinda Sallin en andere beeldfragmenten over Giger getoond. Klik hier voor meer informatie.