‘Historisch gezien komt Noordoost-Brazilië er in films altijd bekaaid van af . De regio wordt afgeschilderd als arm en achtergesteld en de personages willen er het liefst zo snel mogelijk weg. In mijn film dromen de personages ook van een beter leven, maar dat hoeft niet per se ergens anders.’
Aan het woord is de 33-jarige Braziliaanse regisseur Gabriel Mascaro. De film waar hij het over heeft, heet Neon Bull en is een intieme roadmovie over een rodeogezelschap dat met zijn show, de vaquejada, door het noordoosten van Brazilië trekt. De film zoomt niet in op de sterren van de show – de cowboys (‘ vaqueiros’) die in de ring de stieren tegen de grond moeten werken – maar op de verzorgers van de beesten. In het bijzonder op Iremar, een stoere vent die ervan droomt modeontwerper te zijn. De sexy outfits die hij bedenkt voor de fraaie Galega showt zij tussen de rodeonummers door in sensuele, surrealistische dansen .
Kende u de wereld van de vaquejada?
Mascaro: ‘Ik ben geboren in Recife, aan de Braziliaanse noordoostkust, en daar komen veel mensen van het platteland naartoe. Van hen hoorde ik over de vaquejada. Het is zo’n beetje hun enige vorm van vermaak, omdat er op het platteland geen bioscopen of theaters zijn. De vaquejada is vaak onderdeel van een grote, agrarische beurs, waar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van genetisch onderzoek worden gepresenteerd en stieren- en paardensperma wordt geveild. Wat die wereld uitermate geschikt maakte voor de film, omdat ik het oude en het nieuwe Brazilië naast elkaar wilde zetten. Neon Bull gaat ook over lichamen. Niet alleen van de beesten, maar ook van de mannen en vrouwen. En over de manier waarop we naar hun lichamen kijken.’
Neon Bull van Gabriel Mascaro is een intieme roadmovie over een rodeogezelschap dat met zijn show door het noordoosten van Brazilië trekt.
'Ik ontdekte dat wanneer ik in die scène sneed het voelde alsof ik de kijker wilde manipuleren'
In de film kijkt de camera opvallend vaak van een afstandje…
‘Ik heb ontdekt dat hoe dichter je iemand op de huid filmt, hoe sneller je de stereotypen bevestigt en de complexiteit verliest.’
Waarom?
‘Dat kan ik niet goed uitleggen, maar het was iets dat ik ontdekte toen ik de opnamen die we maakten bekeek. De personages kregen meer macht als ik ze op afstand filmde. Dichtbij verloren ze hun eigenheid, op afstand en in hun natuurlijke omgeving werden ze krachtiger als individu. Ik weet niet of dit voor alle films geldt, maar voor deze wel.’
U filmt niet alleen op afstand, u gebruikt ook heel lange takes. Waarom?
‘Tijd is mijn belangrijkste gereedschap om spanning te creëren.’
Er zit een seksscène in de film, tussen Iremar en een hoogzwangere vrouw, die u ongemonteerd laat zien. Ik heb het niet geteld, maar die scène duurt wel een minuut of vier, vijf…
(glimlacht) ‘Tien.’
Waarom zo lang?
‘Ik ontdekte dat wanneer ik in die scène sneed het voelde alsof ik de kijker wilde manipuleren. Alsof de seks alleen maar in de film zit om te shockeren. Maar laat ik dat shot intact, dan verlies je als kijker iedere controle. Natuurlijk ben je eerst geschokt als je die twee samen bezig ziet, maar na verloop van tijd ben je die eerste impact vergeten en ga je mee met de personages mee en met hun genot. Dat gevoel wilde ik bereiken, want mijn personages in de film hebben geen oordeel over zich zelf. Ze zijn zichzelf.’
Juliano Cazarré als Iremar in Neon Bull
In uw eerste film, Ventos de Agosto (2014), werkte u uitsluitend met niet-professionele acteurs, nu ook met de Braziliaanse filmster Juliano Cazarré , die Iremar speelt. Waarom?
‘De rol van Iremar is heel complex. De film oogt misschien als een documentaire, maar is toch echt fictie. Het acteren moest heel precies zijn. Ik heb de handvol professionele acteurs die aan Neon Bull meewerkten overigens wel gemixt met non-professionals en echte cowboys. Voor de opnamen begonnen, heb ik ze twee maanden lang laten samenwerken.’
Dus Juliano moest twee maanden lang koeienstront opruimen?
(lachend ) ‘Ja. Hij moest onderdeel van die wereld worden.’
Zei hij meteen ja? Want Iremar mag dan stoer zijn, hij ontwerpt ook graag sexy vrouwenkleren…
‘Juliano wilde graag meedoen, maar had aanvankelijk wel twijfels over de seksscène met de hoogzwangere vrouw. Daar hebben we toen veel over gesproken. Zo veel dat hij helemaal vergat zich zorgen te maken over het stelen van het paardensperma. Wat best een lastige scène is, omdat Iremar stiekem een prijswinnende hengst aftrekt en vervolgens het zaad opvangt in een bakje. Toen we dat zouden gaan opnemen en Juliano met dat paard op de set stond, vroeg hij aan mij waar de prothese was die we zouden gebruiken. Ik zei: hoezo prothese, het moet echt! Hij schrok zich kapot en zei dat hij het beest onder geen enkele voorwaarde zou vastpakken. Ik probeerde hem nog uit te leggen dat die scène belangrijk was voor de film, en dat hij het echt zelf moest doen omdat dat het concept van de film was, maar hij riep: zoek het maar uit met je concept! Pas na veel over en weer gepraat zei hij dat hij het alleen zou doen als ik het ook deed. Ik had die scène echt nodig, dus…’