In Expanding Animation treedt animatie in multimediale installatievorm buiten de bioscoopzaal. Kunstenaars uit China nemen een prominente positie in.

Mediumoverstijgende animatie uit Utrecht en omstreken. Vers werk van de internationaal bekende Han Hoogerbrugge, postmodern absurdist uit de Maasstad. Gevondenvoorwerpencinema door de experimenteerdriftige Brit Stuart Pound. Ziehier drie uithoeken van het programmaonderdeel Expanding Animation, op diverse locaties buiten het Louis Hartlooper Complex te beleven tijdens het HAFF .

Te beleven inderdaad, want installaties tijdens eerdere edities van het Utrechtse animatiefilmfestival leren dat met het werkwoord ‘zien’ de bezoekerservaring ietwat krap omschreven is. In een expositieruimte staan, zitten, liggen. Tegen een wand leunen, van het ene einde naar het andere wandelen. Je in een tussenwereld bevinden, achter de spiegel van het bedrieglijke hier en nu kijken. Meerdere installaties confronteren de HAFF- bezoeker dit jaar met het permanente voorbijgaan der dingen door die bezoeker er onderdeel van te laten zijn.

En wat toont de vergankelijkheid van al het ondermaanse beter aan dan een boom waarvan de ringen de jaren vertellen? Kleine en grotere takken, schors en nerf – symboliseren zij niet bij uitstek de grilligheid en broosheid van leven? De Chinese kunstenaar Ding Shiwei nam een dode boom uit zijn woonplaats als vertrekpunt voor een meditatieve installatie. Zijn Meteor Sonata verbeeldt en verklankt de onbegrijpelijke veel( kantig)heid van een tezelfdertijd levend en stervend wezen. Een duizendtal foto’ s van knoesten, takken, uitstulpingen, vergroeiingen, in plakken gezaagde boomstam wordt geprojecteerd op één, dan wel meerdere vlakken.

Het resultaat roept dat diffuse sentiment op waarin schoonheid in eindigheid besloten ligt. Men kan het vergelijken met de Japanse traditie van het vieren van het kersenbloesemseizoen, dat, slechts kort van duur, jaarlijks als een golf van verwondering en reflectie door de archipel trekt.

Fotomateriaal
Een andere installatie heeft een soortgelijk effect van ongrijpbare tijdelijkheid. Hoe onbetekenend de mens, dat wezen dat zichzelf bij voortduring overschat, in feite is, toont Hand-coloured no. 1. In 1168 op rommelmarkten verzamelde zwart-witfoto’s construeert de Chinese kunstenaar Lei Lei met Thomas Sauvin het leven van een fictief personage. De kiekjes zijn weliswaar van veel verschillende bronnen afkomstig, maar scheppen door hun rangschikking de illusie van één levensverhaal dat ‘waar’ zou kunnen zijn. Alleman à la chinoise.

De diepere laag in dit werk is, dat bij het ervaren ervan steeds een onderliggend besef meespeelt: we kijken hier naar afgedankt fotomateriaal. Naar verweesde fragmenten uit anonieme, werkelijke levens. We kijken ernaar en vragen ons af: waar zijn deze levens nu? En onvermijdelijk: ‘eindigen’ wij ook aldus en daar, als wegwerppapier op een vlooienmarkt?



Pandemonium
En dan het pièce de résistance. Archaïsche vertelkunst en esthetiek fuseren in de installatie van beeldhouwster/keramiste Geng Xue. Aan de basis ervan staat haar korte film Mr. Sea, die al op het vorige HAFF werd vertoond. Mr. Sea is een novum in animatieland: de figuren en meeste decors zijn van porselein, vervaardigd in de verfijnde stijl van de Qing-dynastie.

Het scenario is dan ook gebaseerd op een fantastische vertelling van Pu Songling (1640-1715 ), uit diens omvangrijke cyclus Zonderlinge verhalen uit een Chinese studeerkamer. Jongere liefhebbers van Hongkong-genrecinema maakten kennis met Pu Songlings wonderwereld dankzij de wervelende, inmiddels klassieke adaptatie A Chinese Ghost Story uit 1987 van Tsui Hark en Ching Siu-tung. Daarin wordt een argeloze student verliefd op een oogverblindend meisje uit de geestenwereld, met alle pandemonium van dien.

In Mr. Sea belandt een ontdekkingsreiziger op een spookachtig eiland, waar hij spoedig gezelschap krijgt van een nachtvlinder en een reuzenslang. Het is Pu Songlings universum ten voeten uit: erotica, geweld, gruwel en dood in fantastiekvorm. Geng Xue vertaalde de scabreuze folklore­geschiedenis met een mythologisch tintje naar hoogst originele stop-motion­animatie inclusief klassieke mario­ nettentouwtjes. De ene ireëel belichte horrorsprookjesscène volgt op de andere. In zijn HAFF 2016-installatievorm zal er, met Geng Xues porceleinsculpturen en een alternatieve projectietechniek, een dimensie aan de film worden toegevoegd. Het belooft, in de waarste zin des woords, expanding animation te worden.


Voor meer informatie over Expanding Animation, klik hier.