Okja en de Netflix-rel

Hollywoodacteur Will Smith, die ook in de jury zat, plaatste meteen een kanttekening. Het was hem opgevallen dat Netflix voor zijn drie kinderen juist een aanwinst was. ‘Ze kijken naar films die ze anders nooit hadden gezien. Netflix heeft de filmliefde van mijn kinderen alleen maar verbreed.’

Voor de volledigheid moet wel worden vermeld dat Smith binnenkort te zien zal zijn in de sciencefictionfilm Bright, die gefinancierd wordt door – drumroffel – Netflix.

Cannes is dol op relletjes, en de eerste dagen van het festival ging het bijna uitsluitend over Netflix versus de bioscopen. De discussie bereikte haar hoogtepunt na de screening van de eerste van de twee Netflixfilms, de Zuid-Koreaans-Amerikaanse coproductie Okja.

Tijdens de eerste persvertoning ging er iets mis met de projectie. De bovenkant van de film viel weg, waardoor de film na zeven minuten gejoel en protest van het publiek opnieuw moest worden ingestart (ditmaal wel goed). Het zou een anti-Netflixactie zijn geweest van de man die de filmprojector bediende, werd gelijk geroepen. Onwaarschijnlijk, want wat die actie vooral laat zien, is dat er heel wat mis kan gaan in een bioscoop.

Op de aansluitende persconferentie van Okja kwam Netflix uiteraard weer ter sprake. De Zuid-Koreaanse regisseur Bong Joon-ho wees fijntjes op de volledige artistieke vrijheid die hij had gekregen van het bedrijf, en hoofdrolspelers Tilda Swinton en Jake Gyllenhaal brachten tijdens de discussie verdere nuanceringen aan. ‘Hier in Cannes zijn duizenden films vertoond die de bioscoop nooit hebben gehaald,’ stelde Swinton. ‘Prachtige, kleine, kunstzinnige films die vrijwel nooit in een bioscoop draaien.’

En Gyllenhaal: ‘Het is een zegen wanneer kunst één persoon weet te raken, laat staan duizenden of miljoenen mensen. Het is heel goed dat we nu discussiëren over de manier waarop mensen kunst tot zich nemen en hoe we het distribueren.’

Tot zover de discussie, die voorlopig nog wel even zal blijven woeden. Nu aandacht voor waar het al die tijd eigenlijk over had moeten gaan, de film. Okja is een antimultinationalsatire over een jong meisje en haar supervarken, met een verhaal dat al even knotsgek is als de personages.

De Amerikaanse multinational Mirando Corporation, met Lucy Mirando (Swinton, met beugel) als de kersverse CEO, schrijft een wedstrijd uit waarvoor boeren overal ter wereld genetisch gemanipuleerde superbiggen moeten fokken. De grootste big krijgt een prijs en – zo staat in de kleine lettertjes – zal later tot worst worden vermalen. Het varken Okja, grootgebracht in Zuid-Korea en inmiddels van olifant-achtige proporties, is het vriendje van weesmeisje Mija en maakt kans op die prijs. En daarmee dus ook op een snelle dood in de slachterij.

Wanneer de zelfbenoemde dierenvriend Dr. Johnny Wilcox (volledig over-the-top gespeeld door Gyllenhaal) Okja uit Zuid-Korea komt ophalen in opdracht van de Mirando Corporation probeert Mija hem tevergeefs tegen te houden. Daarna reist ze Dr. Wilcox achterna naar Amerika om Okja te bevrijden, daarbij geholpen door leden van het ALF, het Animal Liberation Front.

Okja is een vreemde mengeling van kinderfilm, politieke satire, komedie en actiefilm, en schiet heen en weer tussen uiteenlopende emoties. Vrolijk in het begin (als er nog Koreaans wordt gesproken), tot asgrauw aan het einde (wanneer er Engels gesproken wordt). De film is een beetje een janboel, maar wel een geïnspireerde en onweerstaanbare janboel, die – en dan komen we toch weer uit bij de Netflixdiscussie – nooit ongeschonden de verschillende afdelingen van de grote Hollywoodstudio’s gepasseerd zou zijn. Kortom: puntje voor Netflix.