De feiten
Geboren: 16 maart 1940, Parma, Emilia-Romagna (Italië)
Overleden: 26 november 2018, Rome (Italië)
Actief als: regisseur, schrijver, producent
Eerste film : La Commare Secca (1962)
Prijzen: Oscars voor beste regie en script in 1988 voor The Last Emperor; Speciale Journalisten prijs op het filmfestival van Berlijn in 1970 voor Il Confirmista; BAFTA in 1989 voor The Last Emperor; Oscarnominatie in 1973 voor Last Tango in Paris; Nominatie voor de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes voor La tragedio di un uomo ridiculo (1981) en Steeling Beauty (1996); Golden Globe in 1988 voor The Last Emperor.
Beste film
Il Conformista (1970) speelt zich af in de jaren dertig en gaat over Marcello Clerici, die krampachtig probeert het leven van een burgerman te leiden om zo een traumatische, homoseksuele jeugdervaring te verdringen. Hij zoekt steevast de weg van de minste weerstand en sluit zich aan bij de fascisten. Jean-Louis Trintignant (Clerici) schitterde in de film en Bertolucci werd alom geprezen voor zijn frisse kijk op het fascisme. Ook zien: La strategia del ragno (1970), Novecento (1975) en The Last Emperor (1987).
Slechtste film
Een Amerikaans jongetje gaat in Little Buddha (1993 ) naar Nepal, omdat hij de reïncarnatie van Siddhartha (de Boeddha) zou zijn. Bertolucci's terugkeer naar Azië, waar hij The Last Emperor maakte, is een teleurstelling. De regisseur verliest zich in de oosterse cultuur en zet slechts een schematische tegenstelling tussen oost en west neer. Keanu Reeves, die Siddharta speelt in de flashbacks, komt niet uit de verf door een dikke laag make-up, die zijn niet-Aziatische trekken niet kan verhullen.
Handelsmerk
Zonovergoten pleinen, grootse landschappen en statige landhuizen vormen het decor van veel van Bertolucci's films, prachtig gefotografeerd door zijn vaste cameraman Vittorio Storaro. Ondanks de weidsheid van de cinematografie, spelen de verhalen vaak in afgelegen locaties (boerderij , heropvoedingskamp, herenhuizen in Parijs en Rome, de Verboden Stad, etc.), die de personages niet kunnen verlaten. De personages brengen hun tijd door met het aangaan van afwijkende seksuele relaties (homoseksualiteit, incest, pedofilie, etcetera), die door Bertolucci expliciet in beeld worden gebracht. Rode draad in Bertolucci's oeuvre is zijn heilige vertrouwen in de idealen van het socialisme.
Bertolucci over Bertolucci
'Ik probeer altijd de ruimte, personages, lichten etcetera zo precies mogelijk in te vullen, zodat ik, binnen deze grenzen, de grootst mogelijke vrijheid heb om te improviseren. Een film kan elke richting opgaan, ook al is dat niet de richting die ik van te voren had bedacht.'
(Film Quarterly, 1975)
'Weet je hoe ik mijn acteurs kies? Ze moeten een mysterieuze uitstraling hebben. Ik heb dan het gevoel dat er geheim is, en door ze in mijn film te hebben kan ik dat geheim ontrafelen!'
(Londen Times, 2002)
'Toen de Berlijnse Muur viel, voelde ik een groot verlies, want het socialisme was een soort inspiratiebron voor mij. Ook had ik het gevoel dat we niet meer groots, utopisch konden dromen .'
(The Columbus Dispatch, 1994)
'Ik kijk nooit opnieuw naar mijn films. Ik denk alleen maar aan de film die ik nu of in de toekomst wil maken.'
(Seattle Post Intelligencer, 1994)
'Als ik aan het filmen ben raak ik in een soort trance. Ik word altijd verliefd op mijn acteurs. Het maakt alles veel intenser. Toen ik aan Last Tango in Paris werkte was ik tot over mijn over verliefd op Marlon Brando. Dat betekent niet dat er gepenetreerd moet worden. Het is een soort gevoel dat je dan hebt.'
(The San Fransisco Chronicle, 1999)
'Het leven van veel van mijn generatiegenoten is gevormd door wat wij in die tijd meemaakten. Het ondernemen van ontdekkingsreizen in de geschiedenis van de film hoorde daarbij. Tegenwoordig kom je dat onder jongeren nog nauwelijks tegen. Het lijkt wel alsof de meesten niet in het verleden zijn geïnteresseerd.'
(Algemeen Dagblad, 2004)
'Ik gaf een persconferentie in Rome en wilde dat doen in het Frans, tot immense verontwaardiging van de Italiaanse journalisten. Het was natuurlijk ook belachelijk, maar het kwam voort uit mijn heilige overtuiging dat Frans de taal was van de cinema. Ik was in die dagen wanhopig over het feit dat ik in Italië was geboren en niet in Frankrijk. Ik adoreerde de filmers van de Nouvelle Vague.'
(Parool, 2004)
'Ik had het gevoel dat ik terug moest gaan naar de wortels van de film, zo als het was voor de introductie van geluid in 1927, toen het nog lukte om te communiceren door middel van beelden.'
(Cineaste, 1999)
'Toen ik in de jaren zestig begon met het maken van films, hadden we allemaal een passie voor iets dat kan worden gezien als de ultieme kunstuiting van onze eeuw. Cinema bracht alle andere kunstvormen samen - dans, muziek, architectuur, schilderen, theater, literatuur, alles.'
(McLean's, 2001)