Zet de televisie aan, bekijk een willekeurige jeugdfilm of -serie, en je ziet hoe de tere kinderziel ontzien wordt met mierzoete verhaaltjes waarin kwaadaardigheid per definitie wordt bestraft. De Joods-Amerikaanse schrijver en jeugdpsycholoog Bruno Bettelheim gruwelde ervan. Hij verlangde terug naar de tijd van de sprookjes van de gebroeders Grimm. Een tijd waarin Hans en Grietje nog gewoon door hun biologische ouders in het woud werden achtergelaten (in plaats van stiefouders, die sowieso al een niet erg goed imago hadden) en Roodkapje het zonder de jager moest doen, die haar in de hedendaagse variant van het verhaal uit de buik van de grote boze wolf bevrijdt. Volgens Bettelheim refereren dit soort wreedheden aan fundamentele angsten die eigen zijn aan het leven als kind. Het leven ís immers niet altijd vrolijk of rechtvaardig.
Wat niet vrolijk en onrechtvaardig is in het leven van columnist, scenarist en regisseur Willem Bosch (1986), is dat zijn moeder overleed in een auto-ongeluk. Bosch schreef aan afleveringen van onder andere Van God los, Penoza, Nieuwe buren, en het mede door hem bedachte studentendrama Feuten. Na het overlijden van zijn moeder schreef en regisseerde hij Hiernamaals (2019), een fraai vormgegeven, eigenzinnige telefilm over de hemel, waarvoor hij genomineerd werd voor de New Direction Competition op het Cleveland International Film Festival. Het is een van de kwaliteitsjeugdfilms die deze meivakantie gratis op NPO Start te zien zijn.
Hiernamaals gaat over de zestienjarige Sam, gespeeld door de innemende Sanaa Giwa. Nadat haar hooggehakte moeder (Romana Vrede) is uitgegleden op een ladder, neemt zij de zorg voor haar twee broertjes en emotioneel onhandige vader (Gijs Scholten van Aschat) over. Als Sam dan zelf óók doodgaat, mag ze van engel-ambtenaar Martin kiezen: reïncarnatie of hemel? Ze kiest voor het laatste, omdat ze haar moeder weer in de armen wil sluiten. Maar is ze niet veel te jong om voor eeuwig in de hemel te blijven?
Volgens kinderpsycholoog Bettelheim moeten kinderen leren om met hun existentiële verlangens en angsten om te gaan om volwassen te worden. Niet door die angsten voor hen weg te moffelen, maar door ze onder ogen te komen. Samen. ‘Je dronk in je leven 268 milkshakes,’ zegt engel Martin tegen Sam. ‘Bizar, hè? Het is zo voorbij.’
Hiernamaals is gratis te bekijken op NPO Start, net als de vijf andere jeugd-telefilms die eerder dit jaar op televisie werden uitgezonden. Klik hier voor meer info over de films.
Hoe ziet de hemel eruit? De verrassende telefilm Hiernamaals is een sprookje, waarin eindelijk weer eens existentiële kinderangsten worden verbeeld.