Een kleurrijker filmmaker dan Pim de la Parra kent Nederland niet. Alleen al zijn roemruchte levensloop rechtvaardigt een vuistdikke biografie. Door de verrassende plotwendingen zou zo’n boek met gemak tot filmscript te bewerken zijn.
Zo werd De la Parra miljonair met de speelfilm Blue Movie (1971), geregisseerd door zijn in 2004 overleden kompaan Wim Verstappen. De voor die tijd uiterst gewaagde seksscènes met Hugo Metsers en Carry Tefsen betekenden een keerpunt in de Nederlandse filmgeschiedenis. Vijf jaar later ging hij minstens zo groots failliet na het draaien van Wan Pipel. Die werd door Verstappen geproduceerd – het duo ‘Pim en Wim’ draaide de rollen voortdurend om – en kostte veel meer dan er binnenkwam, maar geldt nog altijd als dé speelfilm over De la Parra’s geboorteland Suriname.
Na deze tegenslag zou De la Parra zich met des te meer overtuiging toeleggen op de ‘minimal movie’: low-budget of zelfs no-budget films, waarbij niet zelden ook het script ontbrak. Volgens In-Soo Radstake, die in 2010 de documentaire Parradox over De la Parra maakte, bood hij als producent voortdurend jong talent de kans een eigen film te maken: ‘Filmmakers als Paul Ruven, Alejandro Agresti en Frans Bromet en tal van producenten, cameramensen en acteurs zijn schatplichtig aan De la Parra en werden door hem geïnspireerd.’
Daarnaast introduceerde De la Parra de Franse Nouvelle Vague en het voyeurisme van Alfred Hitchcock op een volstrekt eigen manier in Nederland, zo stelt Leo van Hee, organisator van het De la Parra-retrospectief bij Eye. ‘Deze man staat voor een halve eeuw filmgeschiedenis. Hij was medeoprichter van het filmblad Skoop en ontketende met Verstappen in de jaren zestig een revolutie van de speelfilm in ons land. Voor die tijd stonden we vooral bekend om onze documentaires.’
Van Hee vertelt ook dat De la Parra herhaaldelijk in staat was zichzelf opnieuw uit te vinden. ‘Zat hij compleet aan de grond, dan kon je er donder op zeggen dat hij als een feniks uit zijn as herrees.’ Zo nam hij na gesteggel met financiers in de jaren tachtig zijn toevlucht tot het Caraïbisch gebied om er de film Odyssée d’amour (1987) op te nemen. En richtte hij begin deze eeuw een eigen filmacademie op in Paramaribo, waar hij sinds 1996 woont. Van daaruit zag hij geregeld kans gerenommeerde Nederlandse en buitenlandse cameramensen, technici en acteurs naar Suriname te laten komen. Niet alleen om ze gastlessen te laten verzorgen, maar vooral ook om aan zijn nieuwe filmproducties mee te werken. Niet dat er dan een script was, net zo min als een budget of een overzicht van de locaties. Maar dat het spannend zou worden op de set, stond bij voorbaat vast.
Retrospectief 'Parra Odyssee' is van 20 t/m 26 juni te zien in Eye, Amsterdam. De filmmaker zelf zal de hele week aanwezig zijn om met publiek en cast- en crewleden terug te kijken en te vertellen over zijn films. Klik hier voor meer informatie.
Eye brengt van 20 t/m 26 juni een ode aan Pim de la Parra, die al een halve eeuw filmgeschiedenis schrijft.