Klokkenluidersfilm Dark Waters: advocaat versus chemiegigant

De Amerikaanse acteur Mark Ruffalo (1967) heeft iets met water, schoon water. Het bronwater dat hij drinkt in zijn huis in het Catskillgebergte (150 kilometer ten noordwesten van New York), behoort tot het schoonste in Amerika. En in zijn pied-à-terre in Manhattan heeft hij een hoogwaardig waterfilter laten plaatsen.

Na het zien van Ruffalo’s nieuwe film Dark Waters, over een waargebeurd milieuschandaal rond chemiereus DuPont, begrijp je die obsessie met schoon drinkwater wel. Overigens was Ruffalo ook vóór Dark Waters al bezig met water. Tien jaar geleden dreigde naast zijn huis in het Catskillgebergte naar schaliegas geboord te gaan worden. Daarbij zou gebruik gemaakt worden van gevaarlijke chemicaliën, die in het drinkwater terecht zouden komen. Hoewel de plannen uiteindelijk niet doorgingen, maakte dat angstige vooruitzicht van Ruffalo een klimaatactivist. Hij is een fervent en uitgesproken aanhanger van de Green New Deal van presidentskandidaat Bernie Sanders.

Politiek gezien bevindt Ruffalo zich – net als Sanders – aan de linkerzijde van de Democraten. En dat laat hij via zijn Twitteraccount ook regelmatig weten. Hij is voor abortus, steunt de LGBT-gemeenschap waar hij kan en las onlangs Ellen Degeneres nog de les vanwege haar vriendschap met oud-president George W. Bush. Haar verweer dat je ‘aardig voor iedereen moet zijn’ schoof hij terzijde met de woorden: ‘Totdat Bush veroordeeld is voor zijn misdaden tijdens de Irakoorlog, is het veel te vroeg om het over aardig zijn te hebben.’

Zijn politieke voorkeuren heeft Ruffalo nooit onder stoelen of banken gestoken, maar in zijn filmkeuze was er de afgelopen jaren niet al te veel van te merken. Daar had Ruffalo ook weinig kans voor, want als het goeiige groene monster de Hulk moest hij sinds 2012 in maar liefst vijf Marvelfilms komen opdraven. Tussendoor zag hij nog wel kans een bijrol te spelen in Oscarwinnaar Spotlight (2015). Die film gaat over een journalistenteam van kwaliteitskrant The Boston Globe dat kindermisbruik binnen de katholieke kerk in Boston aan het licht brengt. Dus helemaal heeft Ruffalo zich niet hoeven inhouden.

Wat toon en sfeer betreft lijkt Dark Waters wel op Spotlight, waarin niet wordt ingezoomd op emoties, maar op de feiten en de methodische aanpak van het journalistenteam. Alleen speelt Ruffalo in Dark Waters geen journalist, maar een advocaat.

Dark Waters is gebaseerd op een New York Times-artikel van 6 januari 2016, dat als kop meekreeg ‘The Lawyer Who Became DuPont’s Worst Nightmare’. Die advocaat in kwestie is Robert Bilott, partner bij het prestigieuze advocatenkantoor Taft, Stettinius & Hollister in Cincinnati, Ohio. Bilott is gespecialiseerd in milieurecht en staat normaal gesproken alleen de chemiereuzen bij. Maar dan staat Wilbur Tennant voor zijn deur, een veeboer uit Parkersburg, Virginia die ervan overtuigd is dat de dood van al zijn koeien te wijten is aan de nabijgelegen fabriek van DuPont.

In Parkersburg, dat volledig afhankelijk is van de DuPont-fabriek, wil niemand ervan weten, zodat Tennant zich in arren moede richt tot Bilott, die hij nog van vroeger kent. Bilott heeft aanvankelijk weinig zin om zich in Tennants zaak te verdiepen, maar dat verandert snel wanneer hij een bezoek aan diens boerderij heeft gebracht en de toestand ziet waarin de koeien verkeren. Wat er daarna in de film gebeurt volgt vrij nauwkeurig de feiten, maar omdat die maar bij weinig mensen bekend zijn, is het beter daar niet al te veel over te vertellen. Dark Waters is naast klokkenluidersfilm en rechtbankdrama namelijk ook een thriller. Bilott neemt het bijna in zijn eentje op tegen het miljardenbedrijf DuPont.

Hoewel er nog druk gespeculeerd wordt over de vraag of Ruffalo als Hulk zal terugkeren in de Marvelfilms, ligt het voor de hand dat de 52-jarige acteur vaker te zien zal zijn in films met een politiek karakter. Hij was namelijk al coproducent van Dark Waters en zal in de toekomst ongetwijfeld meer producties vlottrekken die hem na aan het hart liggen. Tegen de Los Angeles Times zei hij daar onlangs over: ‘Verhalen als Dark Waters raken me, omdat het belangrijke verhalen zijn waar mensen zich aan kunnen vasthouden. Uit dit soort verhalen blijkt dat het leven niet louter een ellendige en cynische ervaring is. Er zijn nog steeds mensen als Rob [Bilott, red.], die laten zien dat het ook anders kan. Je hoeft niet zelfzuchtig of inhalig te zijn. Ook niet nu het lijkt of we hier in Amerika “gepoetiniseerd” worden en steeds maar ​​​​​​​te horen krijgen dat niets ertoe doet. Dat egoïsme de enige realiteit is. Met deze film zeggen we dat er ook een alternatief is: de waarheid.’