Het begint op een feestje tijdens het filmfestival van Cannes in 2016. Het is dan precies vijftig jaar geleden dat de film Un homme et une femme daar in première is gegaan, en dat moet gevierd. Want Un homme et une femme werd een klassieker. Een van de populairste Franse films ooit. Destijds niet alleen winnaar van de Gouden Palm in Cannes, maar ook van twee Oscars – voor beste buitenlandse film en beste scenario. En het feestje vijftig jaar later bewijst nog maar eens hoe tijdloos de film is gebleken.
Wie hem nog nooit gezien heeft of hem een beetje vergeten is, het verhaal van Un homme et une femme gaat als volgt. Weduwe Anne, met een dochtertje op een luxe kostschool in Normandië, ontmoet weduwnaar Jean-Louis, die een zoontje op dezelfde kostschool heeft. Ze rijdt met hem terug naar Parijs en in de auto worden de twee verliefd op elkaar. Maar hoe meer ze van elkaar te weten komen – Jean-Louis blijkt autocoureur en zijn vrouw pleegde zelfmoord, Anne is scriptgirl en haar man overleed op een filmset – hoe meer er tussen hun liefde in komt te staan.
Het is niet zozeer dit dunne verhaaltje dat mensen wereldwijd zal aanspreken, het is veel meer de losse, intuïtieve regie van de dan nog maar 26-jarige Claude Lelouch, het sterke, naturelle spel van acteurs Jean-Louis Trintignant en Anouk Aimée, en de onvergetelijke muziek van Francis Lai (google maar, u herkent het meteen).
In Les plus belles années d’une vie zien we hoe het vijftig jaar later is met de personages uit de klassieker Un homme et une femme. Volgens regisseur Claude Lelouch is het geen film geworden over de dood, maar over hoop.
‘Ik wil een man en een vrouw filmen, geen acteur en actrice’
Aarzelingen
Allemaal zijn ze aanwezig op dat feestje in Cannes: Lelouch, Trintignant, Aimée. En terwijl de regisseur kijkt naar de oude acteurs die met elkaar praten, besluit hij dat er een vervolg moet komen. Twintig jaar na Un homme et une femme hadden ze dat ook al eens geprobeerd, maar die film bleek al even fantasieloos als de titel: Un homme et une femme, 20 ans déjà. Dat vervolg kwam te vroeg, de personages waren te weinig veranderd, beseft Lelouch in Cannes. Er moest meer tijd verstreken zijn. Want dat is wat hij wil laten zien: het verstrijken van de tijd.
Hij legt het idee voor aan de acteurs. Die reageren aarzelend. Ze zijn beiden inmiddels stevig in de tachtig – Trintignant is van 1930, Aimé van 1932 – en denken niet dat iemand op een vervolg zit te wachten. Lelouch belooft dat als de eerste opnamen tegenvallen hij de boel gelijk zal afblazen. En dat is genoeg. De twee accepteren. Net als zo’n beetje iedereen die aan het origineel heeft meegewerkt. Francis Lai componeert – vlak voor zijn dood in 2018 – nog twee nieuwe nummers. En ook de twee kinderen, die een jaar of zeven waren in 1966, keren ruim vijftig jaar later weer terug.
Net als het origineel wordt ook deze film in amper twee weken tijd opgenomen. Want Lelouch, zo vertelt hij later in interviews, houdt niet van lange voorbereidingen en repetities. ‘Ik wil een man en een vrouw filmen, geen acteur en actrice.’ En: ‘Acteurs doen soms te veel hun best op de tekst. Maar cinema is geen theater. In films kijk je de acteurs in hun ogen en die ogen laten alles zien. Je ziet vreugde, nieuwsgierigheid, en dat is waar ik altijd naar op zoek ben in mijn films.’
Het resultaat is Les plus belles années d’une vie en in 2019 gaat Lelouch’ 49ste film – uiteraard in Cannes – in première.
Avonturiers
Jean-Louis zit inmiddels in een bejaardentehuis en begint de eerste tekenen van dementie te vertonen. Anne is al jaren uit zijn leven verdwenen. Maar omdat zijn vader maar blijft vertellen over die ene bijzondere romance ruim vijftig jaar geleden, besluit zoon Antoine Anne op te sporen en te vragen of ze zijn vader wil komen bezoeken. Wat ze uiteraard doet. Waarna onmiddellijk de vonken weer overspringen.
Het verstrijken van de tijd, waar Lelouch naar op zoek was, is goed te zien omdat hij regelmatig scènes uit het origineel door de film snijdt. De tijd is vooral hard geweest voor Jean-Louis, die van de stoere autocoureur uit 1966 is veranderd in een fragiel hoopje mens in een rolstoel. Anne kan de vergelijking met vroeger veel beter doorstaan, maar daar heeft ze zelf wel een verklaring voor: make-up.
Maar ouder worden is geen straf bij Lelouch (inmiddels ook 81), zoals hij al in de opdracht van de film duidelijk maakt. Want nog voor het verhaal begint lezen we het volgende citaat van Victor Hugo: ‘De mooiste jaren van het leven zijn degene die je nog niet hebt geleefd.’
Daarom speelt de dood ook geen rol in zijn film, zegt Lelouch. ‘Alleen hoop. Ik heb die twee nog nooit zo mooi gezien. Het is zowel hartverwarmend als aangrijpend om ze samen de toekomst tegemoet te zien lopen aan het eind van de film. Als twee avonturiers. Ik had tranen in mijn ogen toen ik dat filmde.’
Rendez-vous déjà vu
Regisseur Claude Lelouch heeft niet alleen beelden uit zijn eigen filmhit Un homme et une femme (1966) door zijn nieuwe film Les plus belles d’années d’une vie gemonteerd, ook de bijna complete versie van zijn culthit C’était un rendez-vous uit 1976 zit erin. Die geruchtmakende korte film is een ononderbroken, negen minuten lange take van een ritje op hoge snelheid door Parijs in de vroege ochtend. Daarbij is de camera onder een auto gemonteerd en de chauffeur stopt voor niets en niemand. Zeker niet voor verkeerslichten die op rood staan.
Lange tijd was onduidelijk wie er achter het stuur zat. Formule 1-coureur Jacques Lafitte wellicht? En in welke auto rijdt ie dan? Aan het geluid te horen moest dat een Le Mans Matra 675, een Renault Alpine A110, of een Ferrari 275 GTB zijn.
De coureur bleek uiteindelijk regisseur en autogek Lelouch zelf te zijn, en de auto zijn eigen Mercedes 450 SEL 6.9. Al had hij daar wel het geluid van een Ferrari 275 GTB overheen geplakt. Dus degenen die alleen op het geluid waren afgegaan hadden toch een beetje gelijk.
Toen het filmpje eenmaal te zien was, werd Lelouch overigens gelijk opgepakt door de politie. Voor roekeloos rijden, maar hij werd alweer snel vrijgelaten. Net als bij Un homme et une femme heeft Lelouch onlangs een vervolg gemaakt op dit adembenemende racefilmpje. Getiteld: Le grand rendez-vous. Een race door Monaco deze keer, en nu wel in een echte Ferrari (de SF90 Stradale). Alleen kroop niet de 81-jarige Lelouch achter het stuur, maar formule 1-coureur Charles Leclerc. Overigens haalt deze versie het in de verste verte niet bij het origineel.