News of the World: western met commentaar op het Amerika van nu

Je hoeft maar naar de littekens op de rug van Jefferson Kyle Kidd te kijken en je weet dat hij een gewelddadig verleden heeft gehad. Zo te zien zijn er drie, misschien wel vier kogels uit zijn rug gepeuterd.

Het is 1870, vijf jaar na de Amerikaanse Burgeroorlog en Kidd maakt zich op om te gaan... voorlezen. Kidd was kapitein in de Burgeroorlog en vocht aan de kant van de zuidelijken, maar nu reist hij door Texas en leest hij voor uit de kranten.

Kidd maakt er een show van. Hijst zich in een mooi pak en wisselt grappige verhalen af met het laatste nieuws van de federale overheid. Want Kidd weet dat het toegestroomde publiek niet alleen wil ontsnappen aan de harde werkelijkheid, maar ook wil horen wat de nieuwe machthebbers uit het noorden van plan zijn aan die harde werkelijkheid te doen. Groot is dan ook het gejuich wanneer Kidd voorleest dat er binnenkort een trein door Texas zal rijden.

Voor Kidd is het voorlezen een vorm van boetedoening. Als kapitein in het leger heeft hij genoeg dood en verderf gezien, en door het voorlezen van het (meestal opbeurende) nieuws hoopt hij het noorden en het zuiden wat dichter bij elkaar te brengen. Dat is hard nodig, want Amerika is – zo vlak na de Burgeroorlog – nog steeds diep verdeeld.

Kidd en zijn kranten zouden al een heel aardige film hebben kunnen opleveren, maar in de western News of the World wordt er nog een extra verhaallijn doorheen gevlochten. Want op weg naar de zoveelste voorlezing stuit Kidd op het tienjarige meisje Johanna. Als vierjarige werden haar ouders vermoord door Kiowakrijgers, die haar vervolgens opvoedden als een van hen. Zestiger Kidd, die zelf nooit kinderen heeft gehad, zal Johanna naar haar oom en tante moeten brengen in het zuiden van Texas, maar de weg er naartoe is lang en gevaarlijk. Bovendien wil Johanna het liefst terug naar de Kiowa.

News of the World is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van Paulette Jiles uit 2016, toen de verkiezing van Trump liet zien dat Amerika nog steeds zeer verdeeld is. De parallellen in haar boek tussen het huidige Amerika en de periode net na de Burgeroorlog zijn dan ook overduidelijk en niet toevallig.

Regisseur van News of the World, de Brit Paul Greengrass (1955), liet in interviews al weten dat juist die politieke parallellen voor hem een belangrijke reden waren om voor dit project te kiezen. ‘De film speelt zich af in 1870, maar het is ook een film over de tijd waarin we nu leven. Buren, families en gemeenschappen staan lijnrecht tegenover elkaar, en mensen moeten voor zichzelf bepalen wie ze zijn als Amerikanen.’

Dat uitgerekend Greengrass, een Brit, zich druk maakt over hoe Amerikanen zichzelf zien is niet zo verwonderlijk als het klinkt. De oud-journalist en -documentairemaker heeft zich in zijn films altijd geïnteresseerd voor gewelddadige politiek. Van het bloedbad dat op 30 januari 1972 in het Noord-Ierse Derry werd aangericht onder ongewapende demonstranten (Bloody Sunday, 2002), tot de jihadistische aanslagen op 11 september 2001 (United 93, 2006) en de moordpartij van Anders Breivik op het eiland Utøya (22 July, 2018). Traumatische gebeurtenissen die ver buiten de landsgrenzen grote impact hadden.

Bovendien ziet Greengrass duidelijke parallellen tussen zijn eigen land en Amerika. Tegen webzine Deadline Hollywood zei hij daarover: ‘Jullie land is, net als het mijne, in tweeën gespleten. En beide partijen zijn het over nog maar weinig zaken eens. Wat waarheid is voor de een, zijn leugens voor de ander. Symptomen daarvan zie je in de opkomst van complottheorieën en in het gebrek aan vertrouwen in autoriteiten en experts. Dat zijn symptomen, maar niet de oorzaak. De oorzaken liggen dieper: verdeeldheid, het idee niet gehoord te worden, aan beide kanten. En de recente verkiezingen in jullie land, of brexit bij ons, zullen geen einde maken aan die verdeeldheid. Echt niet. Alleen wanneer we weer in gemeenschappelijke zaken gaan geloven kan er verzoening komen.’

De belichaming van die verzoening in Greengrass’ News of the World is kapitein Jefferson Kyle Kidd, gespeeld door Tom Hanks. De vorige keer dat de twee samenwerkten speelde Hanks ook al een kapitein, toen van een vrachtschip dat werd gekaapt door Somalische piraten (Captain Phillips, 2013). Hanks is de ideale Kidd. Als geen andere acteur kan hij je laten geloven dat hij maar een gewone man is, die in ongewone omstandigheden terecht is gekomen. Natuurlijk ontfermt Kidd zich over het meisje, want hij kan haar toch niet aan haar lot overlaten?

Het meisje wordt gespeeld door Helena Zengel, bekend van haar rol als ontembare furie in het Duitse drama Systemsprenger (2019). Meestal worden eerst duizenden kinderen bekeken en getest voordat er eindelijk eentje geschikt bevonden wordt, maar dat was deze keer niet nodig. Greengrass kreeg van zijn casting director een linkje van Systemsprenger en na één gesprek werd de toen elfjarige Zengel gecast. Wie News of the World heeft gezien, snapt wel waarom.