Once Were Brothers: voorbeeldige rockumentary vol prachtig archiefmateriaal

Een rockband die zichzelf The Band noemt, moet het nogal hoog in de bol hebben. Of over weinig fantasie beschikken. Hoe kwam de groep eigenlijk aan die naam? De leden speelden voor het eerst samen in de begeleidingsband van rock-’n-roll-ster Ronnie Hawkins, anno 1960, en noemden zich toen nog heel dienstbaar The Hawks. Na een paar jaar waren ze wel klaar met die dominante voorman en besloten alleen verder te gaan als The Levon Helm Sextet, naar de zingende drummer van de groep. Dat werd al snel Levon and the Hawks. En toen The Canadian Squires. En toen The Crackers. Tegen de tijd dat Bob Dylan de groep in 1965 acquireerde als begeleidingsband, was er zo veel onzekerheid over de naam dat men het maar gewoon hield op ‘Bob Dylan and the band’. En dat werd dus vanzelf The Band. Pretentieus en pretentieloos tegelijk, wat wel bij de heren paste.

Wie bij dit verhaal onwillekeurig aan de satirische rockband Spinal Tap moet denken (die aanvankelijk ook steeds van naam wisselde), zal in de bio van The Band nog wel meer parallellen ontdekken: een hoog oplopende rivaliteit tussen de twee frontmannen (Levon Helm en Robbie Robertson), gedoe rond drugs en vrouwen en maffe incidenten (rond een hypnotiseur bijvoorbeeld). Al met al is er meer dan genoeg materiaal voor een smeuïge rockumentary – en die is uiteraard ook gemaakt. Sterker nog: er zijn er twee gemaakt. In 2010 verscheen Ain’t in it for my health, waarin drummer Helm op zijn carrière terugblikt, en in 2019 volgde Once were brothers, vanuit het perspectief van gitarist Robertson. Voor een compleet beeld van The Band moet je eigenlijk beide docu’s zien, want Helm en Robertson kregen ten slotte knallende ruzie en hebben dus ieder hun eigen, hoogst subjectieve verhaal.

Ain’t in it for my health is momenteel helaas alleen verkrijgbaar op import-dvd, maar Once were brothers wordt vanavond uitgezonden in Het uur van de wolf. Eenzijdig of niet, het is een hoogst vermakelijke film geworden, vol prachtig archiefmateriaal en amusante anekdotes, die smakelijk worden opgediend door Robertson en tijdgenoten als Eric Clapton en Bruce Springsteen. Voor de productie tekenden cineasten Martin Scorsese en Ron Howard, die wel weten hoe je een degelijke popdocu in elkaar zet.