Alice Guy-Blaché: een vergeten filmpionier

Hoewel het voor vrouwelijke regisseurs nog altijd moeilijk is om door het glazen filmplafond heen te breken, staan namen als Agnès Varda, Jane Campion en Claire Denis inmiddels op grote hoogte. Hoe anders is dat voor Alice Guy-Blaché, wier invloed op de filmwereld reikte van Sergei Eisenstein tot Alfred Hitchcock, maar desondanks alleen bij échte specialisten bekendheid geniet.

Onbegrijpelijk, want de in Frankrijk geboren Guy-Blaché was in vele opzichten onovertroffen. Meteen toen ze in 1895 samen met haar baas, de Franse filmpionier Léon Gaumont, een filmvertoning van de gebroeders Lumière bezocht, was ze verkocht. Ze vroeg Gaumont of ze zelf films mocht maken, wat uiteindelijk uitmondde in haar eerste film: La Fée aux Choux (1896). Ze promoveerde van secretaresse naar hoofd productie, en experimenteerde in haar eerste films onder meer met dans, reizen en fictieve verhalen (veel films bestonden in die tijd vooral uit bewegende beelden zonder narratief).

Tussen 1896 en 1906 was Guy-Blaché daarmee naar alle waarschijnlijkheid de enige vrouwelijke filmmaker in de hele wereld. Vooral haar dansfilms waren erg populair, hetgeen uiteindelijk leidde tot de oversteek naar Amerika. In 1910 begonnen Guy-Blaché en haar toenmalige man Herbert Blaché hun eigen studio, die zou uitgroeien tot de grootste Amerikaanse filmstudio vóór de klassieke Hollywood-jaren. Guy-Blaché bleef ondertussen op meer terreinen pionieren, en maakte met A Fool and His Money waarschijnlijk de eerste film met een volledig Afro-Amerikaanse cast. Ze zou uiteindelijk een oeuvre opbouwen van meer dan duizend films.

Maar de pionier werd amper (h)erkend in haar tijd, want veel van haar films gingen verloren, en de naam Guy-Blaché werd nooit een begrip in de filmgeschiedenis. De documentaire Alice Guy, die vergessene Filmpionierin is een eerste aanzet om Guy-Blaché eindelijk het podium te geven dat ze verdient. In Amerika wordt bovendien gewerkt aan een speelfilm over haar leven. Het mag dan een jaar of honderd te laat zijn, maar het voetstuk voor Guy-Blaché begint eindelijk vorm te krijgen.