Eindelijk is er een serie die in het gat springt dat Deadwood achterliet: Hell on Wheels. Ook rauw en gewelddadig, maar deze hardcore western doet er nog een schepje bovenop; het Westen was nog nooit zo wild.

Man, wat hebben we Deadwood gemist, toen het in 2006 na drie geweldige seizoenen ineens ophield. Midden in het verhaal, ook dat nog, iets ergers kun je fans niet aandoen. In Deadwood, een gold rush-western met als spil de charismatische kroeg-/bordeelbaas Al Swearengen ( Ian McShane), creëerde David Milch een unieke wereld, die dreef op het contrast tussen het bepaald onromantische, modderige decor van een goddeloos mijnwerkersstadje, vergeven van hoeren, dieven en zuiplappen, en het raffinement van personages en dialogen. Hoewel stijfstaand van al het gevloek, spreekt er een geweldig taalgevoel uit de dialogen: ritmisch als strofes uit een toneelstuk van Shakespeare.


Ian McShane in Deadwood

Al Swearengen: 'They butt into other people's business; and make the business of others their own - these bought-out, no good cocksuckers.’ Hoor hoe F. Farnum praat, een zo mogelijk nog wonderlijker figuur dan Al: ‘Hickok’s half-woman friend's off somewheres on a tear. The orphan square head’s in the widow’s care . The widow feels put upon. She’s asked me to find her some help. I suggested the gimp.’

Deadwood zette de toon voor een reeks bioscoopwesterns die dezelfde sfeer ademen: The Assassination of The Coward Jesse James, There Will be Blood, No Country for Old Men, en nu Meek’s Cutoff. Sober, kaal, uitgebeend als de taal in een Cormac McCarthy- roman - waarop No Country trouwens is gebaseerd. Films over de hardheid van het bestaan, met het onherbergzame landschap als vijand op zich, die de sfeer ademen van Grant Woods beroemde portret van een streng boerenpaar, American Gothic, of de ballads van Gillian Welch. 

Wat tv-series betreft leven we in het post-Sopranos tijdperk, schrijft tv-criticus Matt Zoller Seitz van New York Magazine, maar deze zomer lijkt David Milchs gold rush-western Deadwood net zo invloedrijk. Echo’s daarvan klinken door in Copper, dat zich afspeelt in het New York van de Burgeroorlog en dat ook vol modderige straten en bloederige moorden zit, en in Boss, waarin het Chicago van nu net zo wetteloos is als het wilde westen, en burgemeester Kelsey Grammer er een straatvechtersmentaliteit op na houdt - goeie serie, overigens, Boss.

En dan is er Hell on Wheels. Of eigenlijk is die er al een tijdje (in de VS sinds november 2011, seizoen twee is net begonnen); maar in Nederland is de serie pas sinds kort te koop op dvd.


Hell on Wheels

‘Waar gaat het heen met de wereld, sir,’ vraagt een arme drommel aan hoofdpersoon Cullen Bohannon ( Anson Mount), een loner die wraak zoekt voor de moord op zijn vrouw. ‘ Nergens heen’, antwoordt Bohannen - en dan heb je de sfeer wel te pakken. Nooit was het Kleine huis op de pairie verder weg dan in deze serie over de aanleg van een nieuwe spoorlijn, en de met de bouw meereizende nederzetting Hell on Wheels .

Volgens gerenommeerd tv-columnist Matt Zoller Seitz zijn de meeste personages nog niet goed genoeg om Al Swearengens laarzen te poetsen, maar wij waren gegrepen door die Bohannon, en het verhaal zo rauw als ongebakken biefstuk, rood van de afgesneden scalps en oren die de indianen aan een ketting om hun nek dragen - kijkers moeten wel tegen bloed kunnen. Mooi gefilmd, goed gecast (De Zweed!) en in sommige opzichten eigentijds met thema’s als racisme en emancipatie; er zijn zwarte spoorwegwerkers en alleenstaande vrouwen, er is macht en corruptie en er zijn veel pijlen en geweren. Deadwood is het niet, maar Hell on Wheels heeft z’n eigen kracht.

Hell on Wheels is nu verkrijgbaar op dvd met Nederlandse ondertitels.