'Brad Pitt die een serie voor HBO gaat maken, de Jane Campion serie Top of the Lake die de BBC deze winter uitzendt - allemaal heel interessant, maar het nieuws dat eruitknalde deze week en dat door krant, site en blog in zowel Engeland als Amerika is opgepikt, is de nieuwe serie van de schrijver van Downton Abbey,: The Gilded Age.

Julian Fellowes: 'Het is een episch verhaal over de prinsen van de Amerikaanse Renaissance, en de enorme fortuinen die ze vergaarden – en uitgaven - in laat negentiende-eeuws New York'. Ofwel: Downton Abbey in New York, zoals The Gilded Age in de wandelgangen al is gedoopt. Een meesterzet van Fellowes om hiermee te komen.

Voor deze scenarioschrijver van adellijke afkomst, een typische laatbloeier, is hiermee de cirkel rond: na jarenlang te hebben aangemodderd als acteur en met twaalf afgewezen (toneel)scripts op zijn naam brak Sir Julian op 52-jarige leeftijd alsnog door dankzij zijn samenwerking met de Amerikaanse regisseur Robert Altman in Gosford Park (2002). Altmans producent was zwaar onder de indruk van Fellowes 'encyclopedische' kennis van de Britse klassenmaatschappij. Later volgden onder meer Vanity Fair met Reese Witherspoon en The Young Victoria met Emily Blunt, maar ook een regelrechte mislukking zoals The Tourist, het Depp/Jolie verhikel.

Met Downton Abbey vond Fellowes zijn niche. In Amerika heerst een ware Downton-gekte: de serie breekt kijkcijferrecords en bracht een schare fans op de been die Downton-viewing- parties houdt. Er zijn T-shirts te koop met de opdruk Free Bates, What would Lady Mary do of Keep Calm and ask Carson for tea. Met The Gilded Age verzilvert Fellowes zijn huidige sterstatus in de VS en het is een geniaal idee om een serie maken met de beproefde ingrediënten van Downton Abbey;  de Amerikaanse fans zullen een 'Downton Abbey in New York' ongetwijfeld vreten als pepernoten. 

NBC is de zender die de buit wist binnen te halen. De belangstelling zal zeer groot geweest zijn: van deze kip met de gouden eieren wil iedereen wel een legje. Hoe hoog de stapel dollars is die NBC heeft moeten neertellen, is niet naar buiten gebracht en niemand heeft het blijkbaar nog kunnen achterhalen.


The Gilded Age is een nog door Mark Twain gemunte term voor het tijdperk aan het eind van de negentiende eeuw, waarin de VS een enorme groeispurt doormaakte, die miljoenen gelukszoekers uit Europa aantrok. Ze kwamen werken aan de spoorlijn, een belangrijke industrie door de snelle uitbreiding van het netwerk, maar ook in de mijnen of de vele fabrieken die overal de grond uitrezen. 'Het was een tijd', aldus Fellowes in zijn officiële verklaring over The Gilded Age, 'waarin een fortuin even snel werd gemaakt als verloren – of uitgegeven. Een tijd ook, van grote jaloezie en wedijver.'

Geweldig historisch drama in Downton Abbey

Kortom, iets om naar uit te zien. Zeker komend van deze wonderlijk begaafde schrijver, die in Downton Abbey, zonder dat het anachronistisch aandoet, moderne thema's aansnijdt als homoseksualiteit en sociale mobiliteit, en die daarnaast als geen ander een caleidoscopisch beeld schetst van de veranderingen in het Britse sociale landschap rond de eeuwwisseling en de corrosie van de adel. Zo universeel is zijn toon, dat hij een publiek aantrekt tot ver buiten de gebruikelijke schare fans van historisch drama - de wat denigrerende term kostuumdrama is hier echt niet van toepassing.

De late negentiende eeuw van The Gilded Age is ook de tijd van Edith Warton, de schrijfster waarmee Fellowes zijn fijnzinnig gevoel voor sociale verhoudingen gemeen heeft. Denken we meteen aan The Age of Innocence, de uitstekende Wharton verfilming uit 1993 van Martin Scorsese met Michelle Pfeiffer die zich afspeelt in het spanningsveld rond de grenzen van de toen geldende sociale mores. Precies dezelfde thematiek van Downton Abbey. 

'Als je het ongeluk hebt geboren te worden in een generatie die z'n brood moet verdienen, kun je maar beter iets leuks doen', zei zijn vader ooit tegen Fellowes, zo vertelde hij tegen de New York Times. Zo te zien is de zestiger aardig op weg.