In The Newsroom, van Aaron Sorkin, is journalistiek weer relevant, spannend als een jongensboek en is de anchor een held. De VPRO vroeg twee Amerika-correspondenten van RTL en NOS wat ze ervan vonden.

Eelco Bosch van Rosenthal was 5,5 jaar NOS-correspondent in Washington en is sinds januari algemeen verslaggever van Nieuwsuur. Erik Mouthaan is correspondent voor RTL Nieuws in New York.



Jullie kennen The Newsroom. Yay or nay?
Eelco Bosch van Rosenthal: ‘Ik heb het hele eerste seizoen gezien. Ik vind het ontzettend onderhoudend, dat ten eerste. Het is goed geschreven, dat kan die Sorkin echt wel, maar ik vond het ook soapig, en moralistisch. En het geeft een wel heel romantisch beeld van de werkelijkheid; ik heb al in een aantal newsrooms gewerkt, maar zo spannend en enthousiast heb ik het nog nooit meegemaakt. Maar goed, het is een dramaserie. En er zitten momenten in waardoor je echt wordt meegesleept. Het is herkenbaar, dat vond ik als journalist heel leuk. Het lijkt me ook heel goed als journalisten ernaar kijken; een spiegel kan geen kwaad. Of die nou Medialogica heet of The Newsroom.’
Erik Mouthaan: ‘Ik vond het begin leuk maar na vijf afleveringen ben ik afgehaakt. De kritiek in de serie dat Amerikaanse tv-journalisten moeten doorspitten en doorvragen, is terecht. Daar heeft Sorkin een punt en dat rekenen we ons allemaal aan. Maar dat de executive producer in de serie een stamelende mevrouw is (MacKenzie McHale, red.) die niet uit haar woorden komt, is heel onrealistisch. De mensen in zo’n functie zijn zeer capabel. Ik vind dat heel seksistisch. De hele serie trouwens: alle vrouwen in The Newsroom zijn of mooi om te zien of continue verliefd op belangrijkere mannen.’

De Amerikaanse pers viel er als één man over heen.
EBvR: ‘Dat zegt me op zich niet zoveel, want als er één beroepsgroep is met lange tenen dan is het wel de journalistiek; het is al gauw niet goed. Maar door zo dicht op de actualiteit te gaan zitten en waargebeurde zaken te verwerken, roept Sorkin het wel een beetje over zichzelf af. Dat maakt het lastig, het te zien als pure fictie. ’
EM: ‘De journalistieke verhalen in de serie vond ik heel interessant, ook om te zien hoe de redactie er mee omgaat. Maar ‘t is allemaal ouwe koek en inhoudelijk biedt het niet meer inzicht in de zaken zelf; het gaat niet verder dan wat er gebeurt op de blogs.’

Wat is het grootste verschil tussen een Nederlandse nieuwsredactie en een Amerikaanse?
EM: ‘Dat wij heel veel buitenlands nieuws doen en de Amerikanen echt alleen als er een rel is of een conflict.
EBvR: ‘Ja, en dat word alleen maar erger; er gaan steeds meer buitenlanddesks dicht.’
EM: ‘Als het gaat om budgetten, dan is het een groot verschil, en een groot probleem, dat Amerikaanse presentatoren zoveel verdienen. Een anchor verdient zo 10 miljoen dollar per jaar; Matt Lauer van de Today Show verdient 25 miljoen.’



Als Watergate nu zou spelen, schreef David Carr onlangs in de New York Times, is het de vraag of de Washington Post er überhaupt nog aan te pas zou komen. Het monopolie van grote nieuwsorganisaties op scoops is bezig te verdwijnen.
EBvR: ‘Dat speelt al jaren. Obama richtte zich bij zijn eerste verkiezingen al rechtstreeks tegen zijn achterban via YouTube.’
EM : ‘Het journalistieke filter gaat van nieuws af. Iedereen noemt elk feit even belangrijk; je ziet door de bomen het bos niet meer. In een wereld waarin er zoveel op ons af komt, is een nieuwsrubriek juist belangrijk, omdat je wil weten: hoe zien die het? Dat verklaart dat de bulletins nog steeds zo goed worden bekeken.’
EBvR: ‘Hier, ja. Maar in de VS? Als je nagaat dat er in de VS misschien 9 miljoen mensen naar NBC Nightly News kijkt op een bevolking van 300 miljoen, terwijl ons Achtuurjournaal al ruim twee miljoen mensen trekt…’
EM: ‘In de VS is tv-nieuws ouwemensennieuws. Om half zeven is het hoofdjournaal aan de Oostkust, om half zes aan de Westkust; dan zit iedereen echt nog op z’n werk. De gemiddelde leeftijd van de Amerikaanse journaalkijker is 57 jaar. Dat zie je ook aan Will McAvoy: die lange, gedragen zinnen waarin hij praat. In Nederland slagen we er beter in een jonger publiek aan onszelf te binden.’

The Newsroom schetst een inktzwart beeld van de Amerikaanse tv-journalistiek
EM: ‘Waar ik me zorgen om maak is dat niemand hier meer op pad gaat om een verhaal te maken. Ga er heen, en teken op wat je ziet. In de VS is het te vaak: persconferentie van links, persconferentie van rechts, we zetten ‘t tegenover elkaar, klaar. Het verslag is bezig te verdwijnen in de Amerikaanse bulletins. Pratende hoofden zijn goedkoper want die willen gratis op tv. En meninkjes doen het altijd goed. ’
EBvR: ‘De grote valkuil is dat iedereen hetzelfde doet, om maar zoveel mogelijk mensen te trekken. Maar je moet je als medium juist onderscheiden, dat is de enige manier om je onmisbaar te maken in tijden van bezuinigingen: eigen verhalen maken, eigen nieuws brengen, aan onderzoeksjournalistiek doen. Het is een cliché dat weet ik , maar ik ben ervan overtuigd dat het zo is.’



Welke kant gaat het op volgens jullie?
EM: ‘Wat je ziet is dat de journalisten die je kent en vertrouwt steeds belangrijker worden. Daarbij speelt mee dat iedereen hier z’n eigen terrein heeft: medisch, juridisch , het zijn allemaal specialisten. Als het dan toch gaat over een medicijn dat niet goed is, geloof ik zelf ook eerder een arts dan een 23-jarige verslaggever . Ik kijk vaak naar NBC nieuws; hun justitieel verslaggever verslaat al 12 jaar het Hooggerechtshof, die man vertrouw ik. De journalist als merk, los van het medium, is in opkomst. Die hoeven niet het nieuwe popje te zijn, nee hoor, juist het tegenovergestelde. Dat mag best iemand zijn met rimpels en grijs haar. Face the Nation, het Buitenhof van de VS, heeft een anchor van 76, Bob Schieffer. Mensen hechten juist aan ervaring. In Nederland niet. Alles moet jong zijn en na vijf haar moet, hupsakee, iedereen rouleren. De Frits Wester van de VS heeft een uurlange talkshow op een kabelzender. Al die cracks krijgen hun eigen programma. Kennis is belangrijk, dat trekt kijkers aan.’

En de toekomst?
EM: ‘Ik ben niet heel negatief. De kijkers zijn hoger opgeleid en willen meer informatie. De grote kranten, de New York Times, de Washington Post, leveren práchtige journalistiek elke dag. En ook de blogs, de HuffPo, Buzzfeed. Die investeren nu in de kwaliteit van hun mensen. Mijn hoop is dat die websites zich steeds meer als volwaardige journalistieke organisaties gaan gedragen. Dat is de kant die het op gaat. Terwijl de kranten blut gaan, zie je hoe websites bakken met geld binnenkrijgen.’
EBvR : ’Van alle nieuwsmedia is en blijft de New York Times toch het meest relevant. Niet voor het doorsnee gezin in Kansas, maar voor opinieleiders wereldwijd. Dat soort bijzondere kwaliteit is en blijft belangrijk.’

 

* Seizoen 1 van The Newsroom is te koop op DVD, en op tv vanaf vrijdag 26 juli bij Canvas.
* Seizoen 2 is te zien vanaf 15 juli om 20.30 op HBO Nederland
* Iedereen Journalist, vanaf 15 juli, Nederland 2, 22.50 uur