Op het Göteborg Film Festival waren behalve 500 films uit 80 landen ook nieuwe Scandinavische series te zien. Na de golf crime van afgelopen jaren ligt het accent nu op historisch drama. Ilse van der Velden bezocht het festival en belicht de opvallendste titels.

Een driehoeksverhouding tussen twee broers en een aanbiddelijk, slim meisje op het idyllische negentiende-eeuwse platteland wordt ruw verstoord door de oorlog - het zou zich in vrijwel elk Europees land hebben kunnen afspelen. En daar gokken de makers van het ambitieuze Deense epos 1864, over de Deens- Pruisische oorlog, dan ook op: de dure serie doet het hopelijk ook goed in andere landen.

Sidse Babett Knudsen uit Borgen speelt een van de hoofdrollen, scenario en regie zijn van Ole Bornedal. Met 23 miljoen euro is het de duurste Deense productie ooit, gefinancierd door een aantal Scandinavische landen, ARTE en Tsjechië, en uitgebracht als achtdelige tv-serie en als speelfilm. Een dubbeldekker-formule, om meer kijkers (tv) en publiciteit (de bioscooprelease) te trekken, die onlangs ook is ingezet door de VARA bij Hoe duur was de Suiker. Een formule die we vaker zullen zien, nu de grenzen tussen film en tv bezig zijn te vervagen. Dankzij topproducties, we noemen een Top of the Lake dat is bekroond voor het camerawerk, komt de lat voor tv- drama hoger te liggen en moet een serie aan dezelfde hoge kwaliteitseisen voldoen als een film.

Sidse Babett Knudsen in 1864

De trailer van 1864 was veelbelovend: groots opgezet, indringend drama met imponerende massascènes en beelden die beklijven – al hopen we dat het aantal slow motion-scènes op het slagveld beperkt blijft, want dat trucje verveelt snel . Het materiaal werd vertoond op 31 januari in Göteborg tijdens TV Drama Vision 2014, waar een dag lang nieuwe series uit Finland, IJsland, Noorwegen, Denemarken en Zweden werden gepresenteerd.

De kwaliteit was opvallend hoog, en na de misdaad, waarmee we afgelopen jaren zijn overspoeld, lijkt het accent nu te liggen op historisch drama. De Oscarnominatie voor de film A Royal Affair, uitgebracht in 80 landen, is vast een voorteken: ook in dit genre spelen de Denen mee in de premier league.

Op de set van The Heavy Water War (foto van regisseur Per-Olav Sørensen)

Het meeste indruk, visueel en in alle andere opzichten, maakte The Heavy Water War. Ook een dure coproductie (van Noorwegen, Zweden en Denemarken), ook een historisch oorlogsverhaal, ditmaal over de poging in de jaren veertig van de nazi’s om een atoombom te maken die strandde in, of all places, Noorwegen, na een heroïsche actie van saboteurs. Intrigerend, nog weinig bekend verhaal waarvan je meteen alles wil weten; het had een haar gescheeld, of de Tweede Wereldoorlog was heel anders afgelopen. Pikant is dat Danny Boyle momenteel bezig is aan de verfilming, ook voor tv, van een soortgelijk verhaal. Het hing blijkbaar in de lucht.

Erg slim van de Scandinaviërs, deze breed opgezette coproducties, want zo komt er een budget op tafel waarmee je echt wat kan neerzetten en internationaal de competitie kunt aangaan, ook met reuzen zoals Netflix en HBO. 

Tot slot Welcome to Sweden, een comedy van de broer van Amy Poehler met Lena Olin ( The Unbearable Lightness of Being) en hemzelf in de hoofdrol. Greg Poehler verhuisde een paar jaar geleden naar Zweden en zette zijn ervaringen als nieuwkomer in als stand-up comedian, en later als scenarioschrijver. Dankzij zus Amy zijn de lijntjes naar de tv-wereld kort; de serie is al verkocht aan ouwe reus NBC en daar past hij prima - hier zal NET5 er wel mee komen of anders FOX. Poehler heeft net als zijn zus een natuurlijk gevoel voor het komische en hij buit de verschillen tussen het stugge Zweedse en het losse, luidruchtige Amerikaanse maximaal uit. In het getoonde fragment staat zijn schoonvader naakt in de sauna tegenover Greg die op kruishoogte zit. Denk: Meet the Parents. Niet verkeerd.

‘Real and sweet’ moest het worden, zegt Poehler zelf, die een aanstekelijke verteller blijkt; de zaal hangt aan zijn lippen. Te midden van het Scandinavische moois moest er in Göteborg toch een Amerikaan aan te pas komen voor dat ene, magische ingrediënt dat die dag nog ontbrak: schwung.