Absurd aanstekelijk. Een betere benaming hebben we nog niet kunnen bedenken
voor The Unbreakable Kimmy Schmidt. Grenzeloos optimistisch misschien? Of:
schaamteloos feministisch? Hoe dan ook, de Netflixkomedie van Tina Fey en Robert
Carlock (30 Rock) stemt al vanaf het autotuned openingsdeuntje vrolijk en voegt
daaraan toe een kleurrijke cast en cartooneske, maar geregeld doordachte
grappen. Onverstoorbare feelgood. En dat voor een serie die gaat over een vrouw
die na vijftien jaar gevangenschap in een ondergrondse bunker – vastgehouden met
het oog op het naderende einde van de wereld – vrijkomt en het plots alleen
moet zien te rooien in New York.
Hoofdrolspeelster
Ellie Kemper (Bridesmaids, The Office), voor wie de rol en feitelijk de
serie geschreven werd, dacht aanvankelijk dat ze in de maling werd genomen. In
Amerika zijn er tenslotte een schrikbarend aantal voorbeelden te vinden van
vrouwen die jarenlang tegen hun wil werden vastgehouden. Zo werd de elfjarige
Jaycee Dugard in 1991 op weg naar huis ontvoerd door Philip Garrido en zijn
vrouw Nancy. Ze werd achttien jaar lang mishandeld en verkracht. Elizabeth Smart
, destijds veertien, werd in 2002 gekidnapt door Brian Mitchell en Wanda Barzee
. Zij werd ‘al’ na negen maanden gered. In dezelfde tijd werden Michelle Knight
, Amanda Berry en Gina DeJesus, drie jonge vrouwen uit Cleveland, Ohio, ontvoerd
door Ariel Castro, die hen tot 2013 vast wist vast te houden. De details zijn
in alle zaken gruwelijk. Hoe maak je dat in hemelsnaam grappig?
Sugar high
Buiten het feit dat de serie nooit echt diep in gaat
op alle nare implicaties van de gevangenschap ondergronds, is de sleutel tot het
succes Kimmy Schmidt zelf. Dat is namelijk allesbehalve een slachtofferrol. Of
, zoals ze het zelf zo mooi formuleert aan het einde van de eerste aflevering: ‘
Je kunt oprollen tot een balletje en doodgaan, of opstaan en zeggen: “Wij zijn
anders. Wij zijn de sterken en je kunt ons niet breken.”’
Mierzoete komedie, met toch ook een donker randje: The Unbreakable Kimmy Schmidt gaat over een overlever van het sterkste soort.
Niet haar trauma definieert haar (dat laat ze niet toe), maar haar immer zonnige, vaak ook wat kinderlijke blik op de wereld. Alles is nieuw en spannend: waar wij regen zien, ziet Kimmy een regenboog. Geen cynisme, maar suikerspinnen. Dat maakt Kimmy Schmidt geregeld mierzoet, maar het geeft je tegelijkertijd een ongelofelijke sugar high.
‘Ik heb veel gelezen over de vrouwen in Ohio,’
verklaarde Kemper zelf tegenover Vulture. ‘En als je het hebt over deze
overlevers, dan zie je bij hen ook een duidelijk gevoel van optimisme. De
vrouwen die uit deze situaties komen zijn namelijk helemaal niet verslagen. Wat
hen door die beproevingen heen helpt, is een bepaalde innerlijke kracht: het
weigeren om toe te geven aan wanhoop. Dat is een kwaliteit die Kimmy ook heeft
.’
‘Females are strong as hell,’ wordt niet voor niets gezongen in
het openingsdeuntje: vrouwen zijn ongelofelijk sterk. Twee dagen na verschijning
kopte Elite Daily (‘blog voor millennials’) al dat Kimmy Schmidt de show is ‘
waar feministen op hebben zitten te wachten.’ Van haar
oneliners en quotes zijn tientallen internetlijstjes gemaakt, het merendeel
onder de noemer ‘inspirerend’.
Peeno Noir
Tegengeluid is er natuurlijk ook. Nog geen maand later verscheen bij
Role Reboot het artikel ‘Kimmy Schmidt is niet de show waar feministen op
hebben zitten te wachten’ en meerdere, vooral online, media (Vulture, Salon,
IndieWire) hekelden de serie vanwege een
problematische houding tegenover andere etnicititeiten. Vietnamese
immigranten, homoseksuele zwarte mannen en native Americans worden stereotiep
neergezet, lezen de meningen. Overdreven’ is wellicht accurater. Kimmy Schmidt
past namelijk stevig in de traditie van
30 Rock, met surrealistische humor en een scherp oog voor parodie. De
hipster- en yuppensamenleving, met onder andere zijn modebewuste duurzaamheid-
en fitnessgoeroes, wordt vakkundig gefileerd. De personages zijn wereldvreemd,
maar de schrijvers allerminst. Wie erin meegaat, kent nog voor het einde van het
eerste seizoen de tekst van
‘Peeno Noir’ (‘een ode aan het zwarte geslachtsdeel’) uit het hoofd: ‘Pinot
Noir. Caviar. Myanmar. Mid-sized car.’
Het tweede seizoen, dat 15
april online gaat, belooft opnieuw een reeks eindeloos citeerbare oneliners af
te leveren, voer voor talloze lijstjes, gifjes en lofuitingen. Het derde seizoen
is al aangekondigd en voor diegenen bij wie het echt nog niet aan wilt slaan,
heeft Kimmy een handige tip: alles is tien seconden draaglijk. Is de pijn bij
tien niet voorbij? Begin dan opnieuw met tellen. ‘Neem het per tien seconden,
dan komt alles goed.