Met serie The Romanoffs rekt Matthew ‘Mad Men’ Weiner de grenzen van televisie verder op dan ooit tevoren. Maar werkt dat wel, acht afleveringen van speelfilmlengte over acht verschillende personages?

Het klinkt zo goed op papier: een serie van acht afleveringen over acht verschillende nazaten van de Russische tsarenfamilie Romanov; het doet de fantasie op hol slaan. Het verhaal dat een van de dochters Romanov het bloedbad zou hebben overleefd, is vermaard en onuitroeibaar, ondanks dat door recent dna-onderzoek onomstotelijk is vastgesteld dat alle tsarenkinderen destijds zijn vermoord. ‘Er is nog altijd discussie over wie de afstammelingen zijn van de Romanovs en wat er met hen is gebeurd,’ zei schrijver en regisseur Matthew Weiner daarover in Variety. ‘We leven in een tijd waarin mensen op zoek zijn naar een relatie met hun wortels, naar iets wat onthult wie ze zijn. Voor mij is dit een verhaal over wie we zijn, en wie we zeggen te zijn.’

The Romanoffs raakt aan belangrijke eigentijdse thema’s, zoals identiteit, immigratie en culturele diversiteit. Bekend terrein voor de maker van Mad Men, waarin de ware identiteit van Don Draper en de betekenis daarvan in zijn leven, centraal stond.

Met The Romanoffs rekt schrijver en regisseur Matthew Weiner de grenzen van televisie verder op dan ooit tevoren. Met afleveringen zo lang als minispeelfilms van elk een kleine anderhalf uur, waarin telkens een afgerond verhaal wordt verteld met steeds een andere cast, is het nauwelijks nog een serie te noemen. Het budget van zeventig miljoen dollar is besteed aan filmen op locatie in Azië, de VS, Zuid-Amerika en Europa (Parijs en Roemenië) en aan klinkende namen, zoals Isabelle Huppert. De sets zijn weelderig en een uitgekiende postproductie legt een glanzende glazuurlaag over de beelden.

Christina Hendricks en Isabelle Huppert in The Romanoffs

Weinstein-affaire

Desondanks mag het een wonder heten dat The Romanoffs er is gekomen. Na Mad Men, dat stopte begin 2015, kreeg hij geen enkel bruikbaar idee, bekende Weiner in The New York Times. Wel schreef hij een novelle, het eigenaardig getitelde en matig ontvangen Heather, the Totality. Het idee van een afgerond verhaal beviel hem en hij besloot een tv-serie te maken met op zichzelf staande verhalen en elke week een aflevering – niks bingewatchen. Is dat ouderwets of is Weiner juist een voorloper? Wie weet. Prangender is de vraag of de showrunner annex schrijver niet langer pauze had moeten nemen na Mad Men, en of zijn ideeënarmoede wel echt over was, of dat dit idee een kunstgreep was om toch maar met iets te komen.

De echte problemen kwamen najaar 2017 toen de Weinstein-affaire losbarstte. De tv-poot van The Weinstein Company (TWC) was producent van The Romanoffs; Amazon zag zich gedwongen de banden met twc te verbreken en zei de serie ‘te heroverwegen’. Toen daarna ook aantijgingen volgden aan het adres van Weiner zelf door Mad Men-schrijver Kater Gordon, hing de serie echt aan een zijden draad, evenals Weiners carrière. Met het argument dat er al vier afleveringen in productie waren, ging The Romanoffs uiteindelijk toch door, met Weiner.

Er lag geen formele aanklacht tegen hem, noch een rechtszaak. Toch is het een wonder dat Weiner het heeft overleefd. Een andere Amazon-/Weinstein-serie van Silver Lining Playbook-regisseur David O. Russell met Robert de Niro werd wel afgelast. Weiner is door het oog van de naald gekropen. Dat dit de toch al hoge druk waaronder de showrunner en regisseur van zo’n grote productie werken nog verder opvoerde, laat zich raden. Maar: the show must go on. De rest van de serie moest nog gedraaid worden. Het lijkt wel of er een vloek rust op The Romanoffs.

Amanda Peet en John Slattery in The Romanoffs

Bordkarton

Is dit de reden dat The Romanoffs zo uit het lood hangt, zo uit balans is? In de eerste aflevering, gefilmd in Parijs, geeft een knorrige oude Romanov-afstammelinge haar dure appartement weg aan de gesluierde hulp Hajar, die ze net heeft leren kennen en die, in tegenstelling tot haar zoon, en vooral diens vriendin, het als enige oprecht goed met haar meent. Die komen in opstand, maar dan begint de zoon een relatie met Hajar en komt alles alsnog goed. Nogal simplistische symboliek over het samengaan van verschillende culturen, klaar voor de toekomst. Het ademt de sfeer van een negentiende-eeuws toneelstuk, van bordkarton. Lichtpuntje is de scène waarin de gedumpte ex van de zoon het Fabergé-ei meegrist uit het appartement van de oude dame. Nep, weten wij.

Kijkers kunnen het best beginnen met de tweede aflevering. In dit portret van een stel in zwaar weer wil hij, een Romanov, een spannender leven en begint iets met een hitsige ballerina. Zijn vrouw duwt hij daarom dan maar van een rots. Maar die overleeft, trapt hem vol in zijn ballen, spuit traangas in zijn ogen en scheurt weg, haar vrijheid tegemoet. Dat heeft wel wat, in het licht van #MeToo. Van aflevering drie tot aan het slot is Isabelle Huppert veruit superieur als regisseur van een B-film die wordt gedraaid in een spookhotel waar de acteurs ’s nachts door geesten worden bezocht. Gekleed als een Karl Lagerfeld op speed – donkere zonnebril, wit overhemd en leren broek – commandeert ze haar leading lady (Christine Hendricks) zo rücksichtslos dat het uit de hand loopt. Maar wat wás het, afgezien van een flauwe horrorpastiche? 

Met geld smijten niet omdat het moet  maar omdat het kan, is geen garantie voor hoge kwaliteit. Net zo min als ongebreidelde artistieke vrijheid. Het is niet de eerste keer dat het resultaat dan tegenvalt, zoals Marco Polo van Netflix, dat zo’n hoge production value had dat het de inhoud bedolf. Wie weet wat er nog volgt, maar voorlopig is het allemaal doorgeslagen, te veel en te zoet. Parijs ziet eruit als een pretpark of zo’n Chinese nepstad. De verhalen blijven steken in oppervlakkigheid, het thema identiteit wordt hier en daar aangeraakt, maar vaker wordt erlangs gescheerd. The Romanoffs is net als het Fabergé-ei dat in de serie oud geld symboliseert: fraaie buitenkant, maar hol van binnen. Edelkitsch.

The Romanoffs is te zien op Amazon Prime

Meer over The Romanoffs