De terugkeer van een seriemoordenaar

Hoe vaak heeft u tijdens de eerste acht seizoenen van Dexter gedacht: ja, vermoord die naakte misdadiger die vastgebonden op tafel ligt, steek dat mes in zijn hart! Om daarna, net als Dexter, een verzadigd gevoel door uw lichaam te voelen stromen. Eindelijk is die klootzak dood.

Het is fascinerend hoe makkelijk het is om met seriemoordenaar Dexter Morgan mee te leven. Om sympathie voor hem te voelen, mee te gaan in zijn bizarre leef- en denkwereld. Komt het doordat acteur Michael C. Hall, die we ook kennen van Six Feet Under, zo’n aansprekend personage neerzet? Of doordat Dexter zijn moordlust uitsluitend botviert op slechte mensen? De vertolker van Dexter had zelf in elk geval nooit verwacht dat de serie zo’n enorm succes zou worden. In een interview met Entertainment Weekly zegt Hall: ‘Ik dacht: wow, zou dit werken, een show over een seriemoordenaar? Wanneer ik mensen vertelde waar ik mee bezig was, zeiden ze: “Nou, veel succes ermee.” Ik dacht dat het voor een klein publiek zou zijn. Dat het zo populair werd, kwam als een verrassing voor me.’ Populair, dat was de serie zeker. Vanaf het eerste seizoen waren de kijkcijfers astronomisch hoog en Dexter werd talloze malen onderscheiden.

Eerst even terug in de tijd – naar 2006, toen we kennismaakten met Dexter Morgan. Een stoïcijnse, teruggetrokken en vriendelijke man die voor het Miami Metro Police Department bloed analyseert. En hij is een kei in zijn werk. Wanneer een moord is gepleegd, kan Dexter uit het bloedpatroon afleiden waar de moordenaar stond, hoe lang hij ongeveer moet zijn en met wat voor soort voorwerp en vanuit welke hoek het slachtoffer geraakt is. Zo weet hij heel wat moordenaars te ontmaskeren.

Maar zijn briljante onderzoeksresultaten deelt Dexter niet altijd met zijn collega’s bij de politie. Zelfs niet met zijn zus, rechercheur Debra Morgan (Jennifer Carpenter), met wie hij een sterke band heeft. Dexter heeft namelijk een dark passenger: een innerlijke stem die hem in zijn greep houdt en hem een drang tot moorden bezorgt. Vandaar dat Dexter naast zijn werk bij de politie bijklust als seriemoordenaar. Het is aan zijn stiefvader Harry te danken dat Dexter geen losgeslagen monster wordt. Wanneer Harry de duistere kant van Dexter ontdekt, brengt hij hem een strikte code bij: vermoord alleen mensen van wie je zeker weet dat ze schuldig zijn aan moord en zorg ervoor dat je nooit gepakt wordt.

De eerste vier seizoenen, waarvan Clyde Philips de showrunner was, zijn ijzersterk. Vooral het vierde seizoen hakt er stevig in, omdat Dexter hierin persoonlijk geraakt wordt. Hij is inmiddels getrouwd met Rita en de twee hebben een baby, Harrison, maar in de laatste aflevering wordt Rita op gruwelijke wijze vermoord.

Als showrunner Clyde Philips na seizoen 4 afhaakt, zakt de serie in. En wat de grote finale had moeten worden – de slotaflevering van het achtste seizoen in 2013 – laat fans over de hele wereld verbijsterd achter. Ze krijgen een bak ijskoud water over zich heen in plaats van de weldadig warme douche waarop ze hadden gerekend. Eén grote, onbegrijpelijke teleurstelling. Hoe kon dit gebeuren?

Aan het einde van dat achtste seizoen wordt Dexters zus Debra neergeschoten door The Brain Surgeon, op dat moment Dexters opponent. Ze wordt naar het ziekenhuis gebracht, waar ze in coma raakt. Kans op herstel is er niet. Ondertussen zijn Dexters nieuwe liefde, Hannah, en zijn inmiddels vijfjarige zoontje Harrison in Argentinië, waar ze op hem wachten om daar een nieuw leven op te bouwen. Dexter heeft echter nog wat rekeningen te vereffenen in Miami. Voor het oog van een bewakingscamera vermoordt hij The Brain Surgeon. Vervolgens gaat hij tijdens een storm naar het ziekenhuis, ontkoppelt Debra van de apparatuur en neemt haar mee. Dan vaart hij met zijn bootje de zee op en laat haar in witte lakens gewikkelde lichaam in het koude water zakken – alles beter dan een bestaan als kasplantje. Dexter realiseert zich inmiddels dat hij een gevaar is voor de mensen die hem lief zijn en hij besluit zijn boot de storm in te laveren. Er worden naderhand alleen wrakstukken teruggevonden en Hannah leest in een nieuwsbericht dat Dexter om het leven is gekomen.

Maar in de allerlaatste scène duikt Dexter plotseling op in de bossen van Oregon. Het is alsof de makers dachten: iedereen rekent erop dat Dexter doodgaat, dus houden we hem in leven. Helaas wint ongeloofwaardigheid het van originaliteit en soms moet je kijkers ook geven wat ze verwachten. Daarnaast verdient een personage als Dexter het niet om als houthakker in een troosteloos dorpje te eindigen. Waarom gunden de makers hem bijvoorbeeld geen tragisch einde, zoals zijn vrouw Rita? Of waarom rondden ze de serie niet af met een verrassende onthulling die alles in een ander licht zet?

Na acht jaar stilte is er nu een nieuw seizoen van tien afleveringen: Dexter: New Blood. Michael C. Hall zag het zitten om weer in de huid van onze favoriete seriemoordenaar te kruipen. Tegen Entertainment Weekly vertelt hij: ‘Ik begrijp dat het einde onbevredigend was voor kijkers die hoopten op een definitieve afsluiting. Dat mensen er een smerige nasmaak aan overhielden zat me wel dwars.’

In de miniserie heeft Dexter het zonnige Miami verruild voor het ijskoude gehucht Iron Lake, boven in de staat New York. Een plek met weinig prikkels en veel sneeuw. Al tien jaar lang heeft hij zijn dark passenger samen met alle andere emoties veilig weten weg te stoppen. Hij gaat door het leven als Jim Lindsay, werkt bij vis- en jachtwinkel Fred’s Fish & Game, heeft iets met de plaatselijke hoofdcommissaris van politie Angela Bishop en in zijn vrije tijd doet hij aan bowlen en linedancing. Een eentonig en overzichtelijk leven dus, dat hij mede volhoudt dankzij de geest van zijn overleden zus Debra, die hem er voortdurend aan herinnert hoe trots ze op hem is.

Maar dan staat Harrison plotseling in zijn woonkamer, inmiddels een puber van vijftien. Dexter durft hem in eerste instantie niet toe te laten in zijn leven, uit angst dat hij ook zijn zoon in het verderf zal storten. Maar uiteindelijk winnen zijn vadergevoelens het van de angst en haalt hij hem in huis. Daarmee opent Dexter de zorgvuldig afgesloten poort naar zijn emoties. Niet alleen de liefde voor zijn zoon borrelt omhoog, ook de dark passenger wurmt zich weer een weg naar buiten.

Het is veelbelovend dat de makers, net als in seizoen 4, weer hebben gekozen voor een persoonlijke verhaallijn om Dexter onder druk te zetten. Clyde Philips, die de eerste vier seizoenen voor zijn rekening nam, is terug als showrunner en hij duikt in de psyche van Dexter: kan hij eigenlijk wel iets voelen zonder te moorden?

Er zit bovendien een maatschappelijk relevant thema in de serie: Dexter woont vlak bij een reservaat voor Native Americans. De bewoners willen op dezelfde manier behandeld worden als de dorpelingen, die over macht en geld beschikken. Dat dit niet bepaald het geval is, blijkt al snel. Een paar jaar eerder zijn enkele vrouwen uit het reservaat op mysterieuze wijze verdwenen, maar de autoriteiten hebben deze zaak nooit grondig onderzocht [de afgelopen twintig jaar verdwenen inderdaad ongeveer 500 vrouwen uit reservaten, red.]. Ook is het een goede zet van de makers om een nieuwe locatie te kiezen. De kou en de sneeuw zorgen ervoor dat we de nare nasmaak die Miami achterliet snel kwijtraken. En zeg nou zelf, wat is er mooier dan de kleur van vers, rood bloed in de spierwitte sneeuw…?