Loki: fris en plezierig tijdreismysterie op Disney+

Een goede superheld kan niet zonder een goede schurk. De beste Marvel-films staan of vallen ermee, want zonder kwade genius die de wereldorde bedreigt, missen de superhelden hun broodnodige tegenwicht. Niet voor niets waren het in de eerste twee Marvel-series (WandaVision en The Falcon and the Winter Soldier) óók de schurken die de show stalen, respectievelijk Kathryn Hahn als verrukkelijk naargeestige heks en Daniel Brühl als schmierende Oostblok-boef.

Met het zesdelige tijdreismysterie Loki is er nu de eerste Marvel-serie op Disney+ waarin de schurk daadwerkelijk de hoofdrol pakt: de in ongenade gevallen ‘god van chaos en leugens’ Loki (Tom Hiddleston). Een gedroomde protagonist, want de stoutmoedige adoptiebroer van Thor is een van de meest geliefde personages uit het Marvel-universum: op het ene moment een heerlijke schurk (The Avengers), even later het mannetje dat tóch over een moreel kompas blijkt te beschikken (Avengers: Infinity War). Loki is een schurk zoals we een schurk het allerliefst zien: dubbelzinnig, charismatisch en voortdurend balancerend op het dunne lijntje tussen gevaarlijk en hilarisch.

Omdat Loki in Infinity War (ogenschijnlijk) zijn laatste adem uitblies, maakt de serie een sprong terug in de tijd naar 2012. Loki is gearresteerd door de Avengers, maar weet op miraculeuze wijze te ontkomen. Bij die ontsnapping schopt hij de wetten van tijd en logica echter dusdanig in de war, dat hij in handen valt van de ‘Time Variance Authority’, een organisatie die verantwoordelijk blijkt voor het bewaken van de balans in het universum. De ‘timekeepers’ (een soort tijddetectives) moeten voorkomen dat er meerdere tijdlijnen door elkaar gaan lopen, zodat er geen ’multiversum’ ontstaat. Maar dit is een Marvel-productie, en dus is er natuurlijk een kwade genius in het spel die probeert te klooien met die tijdlijn. Timekeeper Mobius (een verrukkelijke rol van een besnorde Owen Wilson) schakelt de hulp in van de gevangengenomen Loki om dit te voorkomen.

Loki maakt de kijker in de eerste twee uur daarmee behoorlijk nieuwsgierig, met veel mysterie, twijfels over Loki’s loyaliteit en talloze verwijzingen naar het verleden (voorkennis is geen overbodige luxe). Toch werkt die ingenieuze opzet de serie in de eerste twee afleveringen ook wat tegen. Waar WandaVision in beginsel nog iets van verbeelding aan de kijker liet, lijken de makers van Loki vooral bezig om de kijker aan het handje mee te nemen om alles uit te leggen over de logica van tijd en tijdreizen. Het adagium ‘show, don’t tell’ is in Loki héél ver weg, terwijl de makers best wat meer hadden kunnen vertrouwen op de intelligentie van de kijker. Vooral de eerste aflevering is daardoor soms een wat slepende opbouw naar alles wat nog moet komen.

Maar wie door al die plotmechanismen heen kijkt, ziet tegelijkertijd ook de plezierigste Marvel-serie tot nu toe. Het is erg moeilijk om niet mee te gaan in de heerlijk charismatische vertolking van Hiddleston, die als Loki overduidelijk de tijd van zijn leven heeft. De voornaamste attractie van de serie is de chemie tussen Hiddleston en Owen Wilson. Op de momenten waarop de twee samen op onderzoek uitgaan, verandert de serie haast in een aangename buddy cop-comedy, met heerlijk tussentijds gewauwel over het einde der tijden, verstoppertje spelen in een apocalyps en de magie van jetski’s.

Loki is daarmee soms behoorlijk eigenzinnig, maar tegelijkertijd een typisch Marvel-product: ingenieus in opzet, voortdurend vermakelijk, maar soms ook weer net iets te weinig verrassend. Daarbij springt al snel de vergelijking met de voorgangers in het oog, aangezien WandaVision en Falcon hun veelbelovende start niet tot het einde wisten vast te houden. Bij die series kwam dat vooral door de permanente druk om alle strikte Marvel-regels te volgen, uit angst om de aandacht van toegewijde fans te verliezen. Daardoor strandden beide series vooral in zouteloze gevechtjes, waarbij de oorspronkelijke aantrekkingskracht vrij lomp werd tenietgedaan. Juist het tv-scherm biedt veel ruimte om buiten de lijntjes te kleuren, en niet terug te vallen op de wetten die op het witte doek gelden.

Het frisse, eigengereide Loki begint in dat opzicht veelbelovend, maar wellicht zijn Loki’s eigen woorden in de tweede aflevering akelig profetisch: ‘No one bad is ever truly bad, and no one good is ever truly good’. Hij had de kern van zijn personage – en stiekem ook alle Marvel-series tot nu toe – niet beter kunnen samenvatten.