Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
In The Kominsky Method proberen Sandy Kominsky en Norman Newlander zo goed en kwaad als het gaat nog iets te maken van hun oude dag. Dat levert een tragikomische serie op vol mijmeringen en seniorensores. Het laatste seizoen is binnenkort te zien op Netflix.
©
VPRO Gids
abonneer
cadeautje
‘Heb je Thelma and Louise ooit gezien? Ik moest aan het slot denken, als ze de Grand Canyon in rijden. Ze zien geen uitweg meer en besluiten er zelf een waardig einde aan te maken. In het laatste shot zie je hen triomfantelijk zweven. Weet je, zij hadden een cabrio en wij hebben ook een cabrio...’
Het blijkt uiteindelijk een onschuldig gebbetje, maar ergens in die mijmeringen van tachtiger Norman Newlander (Alan Arkin) schuilt de romantische illusie van een eigen invulling van het ‘einde’. Norm en zijn beste vriend Sandy Kominsky (Michael Douglas) zijn oude mannen, worstelend met de kwaaltjes van de oude dag. Ze bezoeken tegenwoordig meer begrafenissen dan borrels, zijn kind aan huis bij de huisarts en lijken te oud voor seks, drugs en rock-’n-roll. Ze naderen de blessuretijd, en erg veel tijd om doelpunten te maken is er niet meer. Het is in deze fase een kwestie van verdedigen, de schade voor het definitieve fluitsignaal zo veel mogelijk te beperken.
Met dat uitgangspunt begon Chuck Lorre (de maker van comedykaskrakers Two and a Half Men en The Big Bang Theory) in 2019 aan de melancholische tragikomedie The Kominsky Method. Hij vond twee gelauwerde topacteurs op leeftijd bereid zijn met seniorensores worstelende personages tot leven te wekken. Maar in tegenstelling tot zijn vaak wat flauwe sitcoms had The Kominsky Method van meet af een ‘hart’. Sandy en Norm zijn oude, ietwat eenzame mannen die hun beste dagen ver achter zich hebben liggen, maar wat doe je in die situatie? Opgeven en hinkelend naar de eindstreep? Of pers je de laatste tien tot vijftien jaar alles eruit om er nog iets van te maken? De heren lijken het zelf ook niet zo goed te weten.
The Kominsky Method had behoorlijk flauw kunnen uitpakken, maar uiteindelijk voert melancholie de boventoon
©
Netflix / Netflix
Michael Douglas, Sarah Baker en Kathleen Turner in seizoen 3 van The Kominsky Method
Tegenpolen
Gelukkig hebben ze elkaar. Door hun tegengestelde persoonlijkheden hebben beide heren vaak iets weg van een kibbelend echtpaar. Sandy Kominsky is de klassieke schuinsmarcheerder: drie gebroken huwelijken, een vastgelopen acteercarrière en een stroeve relatie met zijn enige dochter. Zijn geld verdient hij door in Los Angeles acteercursussen te geven aan idealistische millennials die tegen beter weten in hopen op een doorbraak in de City of Dreams. De studenten vormen een mooi contrast met de cynische Sandy, die ooit zijn fifteen minutes of fame had, maar al jaren niet meer in de Rolodex van Hollywood te vinden is.
Norman Newlander is in veel opzichten Sandy’s tegenpool. Hij is ruim veertig jaar trouw geweest aan dezelfde vrouw, heeft een keurige baan als casting agentbij een groot bedrijf en is bepaald geen zuipende rokkenjager, zoals zijn beste vriend. Na het overlijden van zijn vrouw moet Norm zijn leven drastisch omgooien, wat hem verre van makkelijk afgaat – meer dan eens flirt hij met de gedachte zelfmoord te plegen. En dat zijn verslavingsgevoelige dochter plotseling weer op de stoep staat, maakt de zaak er niet eenvoudiger op.
Maar in de loop van de twee seizoenen worden de rollen steeds vaker omgedraaid: Sandy krijgt meer kwaaltjes, hij kan zijn reputatie van rokkenjager niet meer waarmaken en wordt steeds cynischer. Norm vindt daarentegen langzaam zijn levensvreugde terug, onder meer door een flirt met een vrouw die hij vijftig jaar geleden voor het laatst zag. Het zorgt voor een mooi contrast, wat versterkt wordt door de uitstekende chemie tussen de twee acteurs.
Haperende prostaten
Daarmee drijft The Kominsky Method dus op twee oude mannen die zich door de late herfst van hun leven proberen te slaan, onder meer met grappen over haperende prostaten (‘Ik plas in morsecode: puntjes en streepjes’), #MeToo en Hollywood. Die premisse had behoorlijk flauw kunnen uitpakken – dat doet zij bij vlagen ook –, maar uiteindelijk voert melancholie de boventoon. Lorre snijdt in The Kominsky Method ook de grotere thema’s van het leven aan, zoals ziekte, rouw en vriendschap.
Daarnaast is het verhaal aangenaam stuurloos, vooral dankzij de conversaties tussen Douglas en Arkin. Als de twee topacteurs kibbelend in de auto zitten, hoop je stiekem dat dit nog uren duurt. De vriendschap tussen hen vormt het kloppende hart van de eerste twee reeksen, des te spijtiger dus dat het derde en laatste seizoen het zonder die dynamiek moet stellen. De 87-jarige Arkin had naar verluidt geen zin meer in een nieuw seizoen en daarmee is het podium ditmaal volledig voor Douglas. Dat is een groot gemis, maar het blijft desondanks een genot om de vermakelijke Douglas te zien worstelen met slechte familiebanden, verwende studenten en geld- en gezondheidsproblemen.
©
Netflix
Michael Douglas en Morgan Freeman in seizoen 3 van The Kominsky Method
The Kominsky Method is een wat atypische titel in het Netflixaanbod, dat grossiert in young adult-series. Met de ‘seniorentragikomedie’ lijkt de streamingdienst een nieuwe doelgroep aan zich te willen binden, een trend die al eerder ingezet werd met Grace and Frankie (het zevende en laatste seizoen van die serie volgt komende zomer). Het eenvoudige recept is In beide gevallen: zet twee acteerlegendes bij elkaar – Douglas en Arkin in The Kominsky Method, Lily Tomlin en Jane Fonda in Grace and Frankie –, maak er kibbelende tegenpolen van en laat ze aanmodderen in de slotfase van hun leven.
Want met die onvermijdelijke eindstreep in zicht is het zaak voor Sandy en Norm – en in het derde seizoen voor Sandy in z’n eentje – om er toch nog iets van te maken. Dat vriendschap, liefde en genegenheid daarbij belangrijk zijn, is een boodschap die ook mensen zal aanspreken voor wie de herfst van hun leven nog niet is aangebroken.