The Falcon and the Winter Soldier: opvallend serieus

Toen er bij de lancering van streamingdienst Disney+, nu zo’n anderhalf jaar geleden, nieuwe Marvel- en Star Wars-series werden aangekondigd, was dat niet direct een reden om de vlag uit te hangen. Disney staat erom bekend z’n eigen bioscoopfilms eindeloos uit te melken met inferieure vervolgen en spin-offs voor de thuismarkt, en series gebaseerd op blockbusters zijn sowieso zelden geslaagd, al is het maar vanwege de veel lagere budgetten.

Maar zowaar, The Mandalorian was misschien wel de leukste Star Wars-productie sinds de oorspronkelijke filmtrilogie. En toen kwam WandaVision: een pastiche op klassieke sitcoms, compleet met lachband en kluchtig acteerwerk. Gaandeweg werd het verhaal alsnog wat conventioneler, maar van zo’n originele kant hadden we Marvel nog niet gezien.

Alle reden dus om veel te verwachten van de nieuwe Marvel-serie The Falcon and the Winter Soldier (TFATWS). De vaste achterban van Marvel zal de helden uit de titel meteen herkennen: Falcon en The Winter Soldier (alias Sam Wilson en Bucky Barnes) spelen belangrijke rollen in de filmtrilogie rond Captain America. De serie pakt de draad op na de rampzalige voorvallen in Avengers: Endgame (2019). In het slot van die film zagen we hoe Sam en Bucky afscheid namen van ‘Cap’, en hoe Sam diens legendarische schild in ontvangst nam. Nu gaan de twee dus samen verder, zonder de hulp van hun rechtschapen vriend.

Voor Disney is TFATWS duidelijk een paradepaardje; een nieuw wapen in de strijd tegen aartsrivalen Netflix en Amazon Prime. De miniserie heeft een blockbusterwaardig budget: 150 miljoen dollar voor zes afleveringen van zo’n 45 minuten. Net als WandaVision werd de reeks niet geproduceerd door Marvel Television (verantwoordelijk voor series als Daredevil en Agents of SHIELD) maar door de filmafdeling, onder toeziend oog van Marvelbaas Kevin Feige. 

Die nogal lange titel zal bij filmkenners wellicht een belletje doen rinkelen: verscheen er in 1985 geen spionagefilm die The Falcon and the Snowman heette? De gelijkenis is allicht geen toeval, want spionage speelt ook een belangrijke rol in de Captain America-films. (En bovendien: normaal gesproken zit er geen ‘the’ voor Falcon.) Producent Feige houdt van zulke geintjes: hij vertelde ooit dat de plot van Captain America: The Winter Soldier was geïnspireerd door de spionnenfilm Three Days of the Condor, en dat Robert Redford, hoofdrolspeler in die klassieker, daarom een bijrol kreeg in de bewuste Marvel-film.

Een ander genre waar TFATWS nadrukkelijk mee flirt, is dat van de buddy-actiefilm. Net als in bijvoorbeeld 48 Hrs., Lethal Weapon en Die Hard with a Vengeance worden een zwarte en een witte held aan elkaar gekoppeld, die constant met elkaar in de clinch liggen maar geleidelijk toch een vriendschap ontwikkelen. (De moeizame band tussen Sam en Bucky werd al komisch aangestipt in deze scène in Captain America: Civil War.) 

Dit element zorgt voor de nodige lucht, maar biedt de makers ook ruimte om serieuzere thema’s aan te snijden, zoals identiteit en racisme in de VS. Showrunner Malcolm Spellman, zelf Afro-Amerikaan, zegt in een interview op de site Polygon: ‘Met Black Panther heeft Marvel bewezen dat je met dit soort verhalen best de diepte in kunt. Als zwarte schrijver zag ik deze serie als een uitgelezen kans om een urgent en actueel verhaal te vertellen.’

In de eerste aflevering van TFATWS zien we dat Sam zich hoogst ongemakkelijk voelt bij het schild dat Captain America hem heeft nagelaten. Spellman: ‘Is het voor een zwarte man wel gepast om zo’n symbool te dragen, met die stars and stripes? In de handen van Sam krijgt dat schild een heel andere lading.’

De pers kreeg vooraf alleen die eerste aflevering te zien, en op basis daarvan valt nog niet helemaal vast te stellen of TFATWS de verwachtingen waarmaakt. Het verhaal begint met een smakelijke actiescène die niet onderdoet voor het spektakel in de films, om daarna flink te vertragen en in te zoomen op de dagelijkse beslommeringen van Bucky en Sam. Zo’n halfjaar na ‘the Blip’ uit Avengers: Endgame hebben beide helden nog de nodige trauma’s te verwerken. Van samen vechten en kibbelen, zoals we ze in de trailer zien doen, komt het in deze episode nog niet.

Het lage tempo is een tikje frustrerend, omdat je van Marvel toch vooral flitsend popcornvermaak verwacht. Anderzijds is het ook weleens fijn dat de personages alle ruimte krijgen; in de propvolle films is daar zelden tijd voor. Dit is er een voor de bedachtzame Marvelfan, die niet altijd zin heeft in campy halfgoden en pratende wasberen.