Terugkijktips van week 31 die je niet mag missen
‘Gestrekt been werkt niet’
3Doc: Ik deed aangifte tegen de minister van Onderwijs
Cabaretier Yora Rienstra onderzoekt hoe het is om gay te zijn op een streng religieuze school.
lees verder
Yora Rienstra begon op de barricaden, maar veranderde van gedachte: ‘Het levert me niets op om met gestrekt been een reformatorische school binnen te stormen.’
Hoe is deze documentaire ontstaan?
‘Arie Slob, de minister van Onderwijs, zei eind vorig jaar dat scholen homoseksualiteit mogen afkeuren, zolang ze maar zorgen voor een veilig leerklimaat. Dat maakte mij ontzettend boos. Ik besloot aangifte tegen hem te doen wegens discriminatie. Ik kreeg daar ontzettend veel reacties op, ook van religieuze gays. Daarop besloot ik in gesprek te gaan met deze leerlingen en hun scholen.’
Wat voor verhalen heb je gehoord?
‘Schrijnende verhalen, van jongeren die gepest worden, eenzaam zijn, of suïcidaal. Een meisje vertelde me dat de school naar haar ouders had gebeld omdat ze haar relatie afkeurden. Maar ook mooie verhalen. Een zoon van een dominee uit Zeeland vertelde dat zijn ouders met hem mee zijn gegroeid. Ze zijn samen gaan zoeken hoe ze zijn homoseksualiteit binnen het geloof en binnen het gezin een plek kunnen geven.’
Tot welk inzicht ben je zelf gekomen?
‘Voor mij als linkse roeper is het heel makkelijk om me tegen het geloof te keren. Maar ik realiseerde me niet hoe belangrijk het geloof voor sommige jongeren is. Zij worstelen met twee identiteiten die ze proberen te combineren. Het levert niets op als ik een van die identiteiten radicaal afwijs.’
Wilden docenten en bestuurders het gesprek aangaan?
‘Ja, heel graag. Scholen zien echt wel in dat er iets moet veranderen, de eenzaamheid van gay jongeren raakt hen enorm. Alleen: het gaat langzaam en het is complex. De school schippert tussen wensen van ouders, de bijbel en de realiteit van de lhbti-gemeenschap.’
Hoe kijk je nu naar je aangifte?
‘Gays moeten dezelfde rechten hebben als hetero’s, ik ben alleen anders gaan denken over de manier waarop ik verandering teweeg kan brengen. Het levert me niets op om er met gestrekt been in te gaan. Ik vind het nog wel spannend hoe mijn eigen achterban op mijn film gaat reageren. Misschien vinden ze dat ik veel te soft geworden ben.’
De dieren van Rabbi Dolittle
2Doc: Er zijn geen leeuwen in Tel Aviv
Hoe een rabbijn in 1935 een dierentuin in Tel Aviv begon.
lees verder
Het was in het jaar 1935 dat de 65-jarige voormalige opperrabijn van Kopenhagen Max (Mordechai) Shornstein vanuit Dresden naar Tel Aviv reisde met in zijn bagage twee vogelkooien en de droom in het nieuwe land een dierentuin te beginnen. De miljoenenstad Tel Aviv was een stadje nog, zandduinen omringd door sinaasappelgaarden, 120.000 inwoners. Een stadje ook dat elke dag weer talloze nieuwkomers begroette.
‘Beneden in de straten liepen plunjezakken van reizigers / en de taal van een onbekend land / hakte in op de schroeiende middaghitte / als het koude lemmet van een mes’ dichtte de in datzelfde jaar aangekomen Leah Goldberg in Tel Aviv 1935 (vertaling: Channa Kistemaker).
Aan de hand van prachtig beeldmateriaal vertelt de film over hoe Shornstein in Tel Aviv vanuit zijn huis een dierenwinkeltje begon waar hij zangvogels verkocht en dat hij meteen maar Gan Hayot (’dierentuin’) doopte. Hoe deze eerste dierenwinkel van Israël al snel uitgroeide tot een miniatuur dierentuin, met apen en slangen, beren en leeuwen die hij als huisdieren hield; de tijgerpups Gibor en Tamar nam hij mee uit wandelen door de straten van de stad, aangelijnd als hondjes. In 1938 werd de dierenverzameling naar elders overgebracht. Tel Aviv kreeg een echte dierentuin, inclusief een heus bestuur dat ‘Rabbi Dolittle’, zoals Shornsteins bijnaam luidde, in ruil voor schenking van al zijn dieren tot directeur voor het leven benoemde. De dierentuin werd een groot succes, een commercieel succes ook. En zoals dat dan gaat, de oprichter begon in de weg te lopen. Werd ervaren als een lastpak, heette een excentriekeling. Hij werd eruit gewerkt. ‘Voor het leven’ was in werkelijkheid na een paar jaar voorbij.
Schornstein verhuisde naar Jeruzalem en begon ‘Rabbi Schornsteins Vogelparadijs’, waar hij kinderen vermaakte met zijn konijnen en een hertje en papegaai Lora, die daags nadat in 1948 de Staat Israël werd uitgeroepen en iedereen op straat het volkslied zong datzelfde volkslied voordroeg.
‘Zijn’ Tel Aviv Zoo sloot in 1980. Op de plek van de oude dierentuin staat nu de Gan Ha’Ir shopping mall.
Roystons slingerpad
Andere tijden sport
Op je twintigste voor vijftien miljoen aan Real Madrid worden verkocht. Voetballer Royston Drenthe blikt terug op wat daarna gebeurde.
lees verder
Voetballer Royston Drenthe werd op zijn twintigste voor vijftien miljoen aan Real Madrid verkocht. Andere tijden sport volgt de voetbalcarrière van Drenthe, die niet helemaal volgens het standaardrecept jongensdroom verloopt. Na Real, Everton en avonturen in Rusland, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten, gaat hij in 2018 onbetaald voor Sparta spelen in de eerste divisie. Er zijn vrouwen, drank, auto’s, feestjes en een faillissement.
David Kleijwegt is een van de regisseurs: ‘We wilden er bewust geen calvinistische vertelling van maken. Dat is wel een valkuil bij het verhaal van Royston: zeggen dat hij zijn talent heeft vergooid. Misschien heeft hij wel het beste uit zijn carrière gehaald, dat weet je niet.’ De aflevering duikt wel in de vraag wat er gebeurt met jongens die op hun achttiende naar het buitenland gaan. ‘Daarin is hij exemplarisch. Veel van die voetballers zijn eerder niet dan wél geslaagd.’
Of hij ergens spijt van heeft? Drenthe kijkt verbaasd de camera in. ‘Spijt van wat?’ Hij voetbalt in de derde divisie in Spanje bij Racing Murcia, waar hij afgelopen seizoen negen goals maakte. Onlangs tekende hij voor twee jaar bij. Kleijwegt: ‘Daar verdient hij alsnog meer dan de geluids-/cameraman en ik bij elkaar. Dat is gok ik nog geen vijf procent van het Real Madrid-salaris, maar daar zit hij écht niet mee.’
Het is ontwapenend te zien hoe content en gelukkig de voetballer in Spanje is. ‘De ene keer werk je wat harder voor minder knaken en de andere keer moet je wat minder werken voor wat meer knaken. Er zijn altijd mooie wendingen, snap je?’