'As I Want' van Samaher Alqadi is een felle aanklacht tegen het seksueel geweld tegen vrouwen gepleegd tijdens het tweejarig jubileum van de Egyptische revolutie op het Tahrirplein in Caïro.

Jonge tieners zijn het nog, de meisjes die regisseur Samaher Alqadi bevraagt op straat in Caïro; waarom gaat ze zo naar buiten, in een jurk die hun benen ontbloot, en met hun haar onbedekt? ‘Het lichaam van een vrouw is zondig,’ klinkt het stellig. Net als haar stem, weten ze. ‘Hebben jullie dit op school
geleerd?’ reageert Alqadi. Ja, antwoorden ze achteloos. Deze scène uit As I Want is een van de onschuldigste én schokkendste uit de documentaire die zich afspeelt rond het tweejarig jubileum van de Egyptische revolutie op het Tahrirplein op 25 januari 2013. Tijdens de feestelijkheden worden meer dan 25 vrouwen het slachtoffer van seksueel geweld of massaverkrachtingen.

Alqadi haalt beschadigde, maar vooral krachtige, herrezen lichamen uit de schaduw

Gedreven door de publieke verkrachting van haar beste vriendin, pakt Alqadi haar camera op als wapen. Ze gaat filmend de straat op en legt niet alleen de getuigenissen en massaprotesten vast die volgden op die bewuste avond, maar ook hoe mannen haar seksistisch toesissen, toebijten hen niet uit te lokken, of haar zelfs fysiek lastigvallen. Soms keert ze de situatie om en achtervolgt hen, luidkeels protesterend tegen hun pogingen haar de mond te snoeren.

Streetart van een vrouw omringd door mannen

Onderdrukt

In haar recent verschenen boek Ieder een lichaam brengt Olivia Laing de radicale Amerikaanse feministe Andrea Dworkin in herinnering, die uit woede al schrijvend in verzet kwam tegen misogynie en geweld tegen vrouwen. Ze voelde de drang ‘het geschonden lichaam het licht in te sleuren’. Ook Alqadi haalt beschadigde, maar vooral krachtige lichamen uit de schaduw. Het zijn de onderdrukte lichamen van duizenden demonstrerende vrouwen. Vrouwen die op archiefbeelden van de Revolutieverjaardag rood omcirkeld moeten worden om zich gezien te weten, die zichzelf buitenshuis beschermen met messen. Laat er geen misverstand over bestaan, maakt een van Alqadi’s gesprekspartners duidelijk: ‘De woede van de vrouw is prachtig.’ 

Alqadi richt de camera ook op zichzelf. Ze reconstrueert wrange jeugdherinneringen en peinst over hoe ze haar zoon anders kan opvoeden.
We zien haar, kwetsbaar en zwanger van haar tweede kind, hardop in gesprek met haar overleden moeder. ‘Waarom zijn we onderdrukt geboren, mama?’ vraagt ze. ‘Je stierf zonder ook maar een van je rechten te weten.’ In As I Want ontketenen Alqadi en ‘haar’ vrouwen een eigen revolutie, die het grote verhaal van verborgen seksueel geweld en onderdrukking een verbijsterende diepte en reikwijdte geeft. Hun boodschap: niet de vrouw is zondig, maar hij die haar het zwijgen oplegt.