Vijf keer ontmaskerde oplichters

Sommige mensen weten je goed in de luren te leggen. Tot ze tegen de lamp lopen.

Het zaad van dokter Karbaat

Tientallen kinderen verwekte hij met zijn eigen zaad, bij vrouwen die dat niet wisten.

Als je het nieuws een beetje volgt, heb je vast wel iets gehoord of gelezen over Jan Karbaat, de vruchtbaarheidsdokter die vrouwen die bij hem onder behandeling waren met zijn eigen zaad insemineerde. Zelf heeft hij dat altijd ontkend, en het duurde jaren voordat een DNA-test uitsluitsel gaf: zeker 49 kinderen kunnen Jan Karbaat hun vader noemen.

Er is al een boek over geschreven en een documentaire over gemaakt, maar nu is er ook een podcast. Geen Nederlandse, maar een Engelse. Daarin hoor je hoe de keurige Britse Jenny Kleeman tal van Nederlandse betrokkenen spreekt: de kinderen, donor Louis, die honderden keren sperma afleverde bij de kliniek van Karbaat en een vrouw die bij hem onder behandeling was.

Zelfs voor wie het verhaal in grote lijnen al kent, blijft het verbijsterend om te horen hoe deze man zo lang zijn goddelijke gang kon gaan. Luister zelf maar.

Daten met Mordechai

Na haar scheiding vond Arya een leuke nieuwe man via een datingapp. Alleen bleek ze niet de enige die voor Mordechai viel.

Kathleen en Arya delen een ex-man, maar dat gegeven stond een vriendschap niet in de weg. Integendeel. Ze werden vriendinnen dankzij die ex. Toen Arya na haar scheiding via een datingapp een leuke nieuwe man ontmoette, was Kathleen heel blij voor haar. Totdat bleek dat deze Mordechai niet was wie hij leek te zijn.

Dat was het moment waarop Kathleen haar microfoon erbij pakte, en opnames maakte over de belevenissen van Arya en een stoet van andere vrouwen die Mordechai online hadden ontmoet. Je hoort ze vertellen hoe hij ze wist in te pakken met zijn krankzinnige leugens en dat is op zich al smakelijk genoeg, maar daar bleef het niet bij. Want ook Mordechai zelf komt aan het woord.

Hij nam namelijk de uitnodiging van Kathleen aan om zelf te vertellen waarom hij zo'n onverbeterlijke leugenaar is. Of alles wat hij haar vertelt ook echt klopt, hoor je in latere afleveringen.

Anna spreekt (vanuit de bak)

De Netflixserie 'Inventing Anna' was een regelrechte hit. Maar hoe gaat het met de echte Anna?

Inventing Anna is de serie die er onvermijdelijk moest komen. Het verhaal over Anna Delvey alias Anna Sorokin, die zich voordeed als steenrijke socialite heeft alles wat je van een 21ste eeuws drama verlangt.

De korte samenvatting: Anna was begin twintig toen ze vanuit Duitsland naar New York vloog om het te gaan maken. Ze was niet knap, niet rijk en had geen connecties, maar toch slaagde ze erin binnen no time met geleend geld een Paris Hilton-achtig leven te leiden. Totdat ze werd ontmaskerd als oplichter en de bak inging.

Hoe dat allemaal ging, zie je in de negendelige Netflixserie die nu online staat. (Als je tenminste bestand bent tegen actrice Anna Chlumsky die de journalist speelt die dit spectaculaire verhaal opschreef. Chlumsky acteert zo over de top dat niet iedereen het einde van de serie zal halen.)

zin in meer oplichters?

Download dan VPRO Koos en krijg elke dag 5 tips die je direct kunt kijken, luisteren of lezen. Voor maar 1 euro per maand kun je het hele archief doorzoeken. 
► Leer Koos kennen of download gelijk de app.

Valsspelers

Een beperking veinzen voor een Paralympische medaille; het is echt gebeurd.

Om de Paralympische Spelen een beetje eerlijk te houden wordt er flink aan hokjesdenken gedaan. Van een visuele beperking tot het missen van ledematen; iedereen valt weer een andere klasse.

De Britse zwemmer Dan Pepper heeft een verstandelijke beperking. Hij won alles wat er in zijn categorie te winnen viel, maar aan de Paralympische spelen mocht hij niet meedoen. Zijn klasse werd na de Spelen in Sydney in 2000 uit het toernooi verwijderd, omdat er vals gespeeld was. Het Spaanse basketbalteam had de gouden medaille gewonnen, maar het grootste deel van het team bleek te bestaan uit mensen zonder beperking.

In deze podcastserie van de BBC onderzoekt Pepper het schandaal. Hij spreekt onder anderen de aanvoerder van het Spaanse basketbalteam, die wel rechtmatig meedeed en het al zo vreemd vond dat zijn teamgenoten zich zo afzijdig hielden in Sydney.

Een bijzonder verhaal, extra bijzonder omdat het dus verteld wordt door iemand met een verstandelijke beperking. Pepper zwom uiteindelijk overigens wel in het Paralympische bad: sinds Londen 2012 staat sporten met een verstandelijke beperking weer op het programma.

Date wordt nachtmerrie

Opgelicht worden via een datingapp? Dat zal jou vast nooit gebeuren – denk je tot je deze Netflix-documentaire kijkt.

In dit digitale tijdperk vind je de liefde van je leven niet snel meer in de supermarkt of de kroeg. Datingapps schieten te hulp, maar online daten is niet altijd rozengeur en maneschijn. De drie dames in deze documentaire tinderden erop los, totdat ze met Simon Leviev (single ladies, onthoud die naam) matchten. Dat begon met leuke dates in een privévliegtuig en eindigde in diepe schulden.

De man ging heel geraffineerd te werk, verzon een angstaanjagend verhaal en kroop zo ver in hun hoofd dat ze het idee hadden dat ze niks anders konden doen dan geld geven. Je zit de hele rit op het puntje van je stoel en blijft verbijsterd achter. Dat zulke mensen bestaan is een weerzinwekkende gedachte.

The Tinder Swindler is nu te zien op Netflix. Voor meer Netflix-tips van VPRO Cinema, klik op de link hieronder.