VPRO Dorst organiseert een workshop waarin ervaren makers aan jonge talenten de fijne kneepjes van het podcasten bijbrengen. Docent Katinka Baehr: 'Ik verheug me erop dat deze makers me links en rechts inhalen.'

‘Ken je dat, dat je thuis heel zelfverzekerd bent, maar dan toch ineens zenuwachtig wordt als je je werk moet laten horen?’ grinnikt Tom Hofland. Iedereen kent dat, want in de vergaderruimte ‘Het klokhuis’ in het Mediapark in Hilversum zitten ze allemaal in hetzelfde schuitje.

Vandaag laten de deelnemers aan de podcastworkshop van VPRO Dorst horen waar ze de afgelopen weken aan gewerkt hebben. Drie maanden geleden begon een groep van acht jonge makers aan het traject. Op een oproep van VPRO’s jongerenplatform reageerden meer dan vijftig mensen: beginnende journalisten, filmmakers, kunstenaars en schrijvers. De makers met de beste ideeën kregen de kans om de fijne kneepjes van het vak te leren van ervaren radiomakers.

‘Het klinkt misschien kinderachtig, maar ik wil jullie vragen om van de fragmenten die je hoort eerst de positieve punten te noemen en dan de negatieve,’ zegt Katinka Baehr. De programmamaker werkte mee aan onder meer Plots en Toendra en leidt vandaag de workshop. ‘We willen niet dat goedbedoelde maar negatief klinkende adviezen de overhand krijgen, waardoor het lijkt of het hele item mislukt is.’

© Lotte Lola Vermeer

Robin van Gelder en Bert Scholten in actie tijdens de podcastworkshop

De zenuwen van Hofland en de waarschuwing van Baehr blijken beide niet nodig, want alle items worden met lof ontvangen. Elke maker werkt heeft zijn eigen specialiteit: er is een reportage bij, een zeer experimenteel klinkend interview en een spannend fictieverhaal. Allemaal klinken ze even meeslepend en professioneel.

En dat terwijl veel makers helemaal geen ervaring met audio hadden toen ze begonnen. ‘Ik ben altijd schrijvend journalist geweest,’ vertelt Babette Rijkhoff. ‘Maar ik was wel fan van podcasts en het leek me heel leuk om ze zelf te maken. We zijn de afgelopen weken echt een klasje geworden. Om de twee weken kwamen we bij elkaar en leerden we over interviewtechnieken, muziekgebruik en montage. Samen luisterden we fragmenten en bespraken we onze plannen. Ook moesten we thuis opdrachten maken. Het is best intensief, ik ben er zeker een dag per week mee bezig.’

Rijkhoff is op Terschelling opgegroeid en maakt een serie over sterke maar ware verhalen die op het eiland rondverteld worden. De eerste drie afleveringen moeten dit najaar te beluisteren zijn. 

'Er zijn wat grondregels aan audio-opname die je gewoon moet weten: het is bijvoorbeeld belangrijk om altijd stilte op te nemen'

Radiomaker Katinka Baehr

Baehr: ‘Er zijn wat grondregels aan audio-opname die je gewoon moet weten. Het is bijvoorbeeld belangrijk om altijd stilte op te nemen, het geluid van de ruimte waar je in bent. Maar er zijn ook meer inhoudelijke dingen die ik ze wil leren. Je moet echt open en nieuwsgierig zijn. Vaak merk je dat de programmamaker al van tevoren heeft bedacht wat hij komt halen. Dan kun je nooit verrast worden.’

Baehr bespreekt met de podcastmakers wat er door ze heen gaat als ze elkaars fragmenten luisteren en wat voor beelden ze voor zich zien. Ze geeft technische tips, benoemt stukjes die ‘slecht geknipt’ zijn, en vertelt dat je altijd moet monteren met luidsprekers, en niet met een koptelefoon op.

Maker Rijkhoff noemt een goede podcast ‘cinema in je hoofd’. ‘Ik kan verliefd worden op een stem die ik hoor en ben gek op mensen die met een accent praten. Daarbij is het leuke aan podcasts dat je met muziek heel veel kan doen. Emotie onderstrepen, een uitroepteken plaatsen of hoofdstukjes maken. Ook heb ik geleerd hoe ik stilte in kan zetten.’

‘Persoonlijk hou ik heel erg van podcasts met waargebeurde verhalen, die zo goed verteld zijn dat je gewoon niet wilt stoppen met luisteren,’ zegt Baehr. ‘Als programmamaker moet je zorgen dat de luisteraar steeds wil weten hoe het verder gaat. Dat heeft heel vaak te maken met het doseren van informatie. Je moet aanwijzingen geven dat er iets staat te gebeuren, maar je kruit nog even droog houden. Bij alles wat ik vandaag gehoord heb, werd ik meegesleept. Ik heb echt zin om de podcasts te horen als ze helemaal af zijn. Er is nog veel werk te doen, maar bloed, zweet en tranen horen er nu eenmaal bij. Ik verheug me erop dat deze makers me links en rechts inhalen.'

 

De beste podcasts volgens de podcastklas van VPRO Dorst

Tom Hofland: Lore – ‘Een veel te Amerikaanse knul vertelt begeleid door afgezaagde spooky pianomuziek over allerlei mysterieuze en griezelige onderwerpen. Na het beluisteren hiervan slaap ik met het licht aan.’

Bert Scholten: Chris Gethard’s Beautiful Anonymous – ‘Ik vind zijn comedy niet zo leuk, maar dit is denk ik de podcast die ik het meest luister de laatste tijd. Hierin spreekt de comedian een uur met een anonieme beller.

Anna Beerstra: How to Be a Girl – ‘Een mooi voorbeeld van hoe veelzijdig podcasts kunnen zijn. Toen de zoon van alleenstaande moeder Marlo drie jaar was, vertelde hij haar dat hij eigenlijk een meisje was. Sindsdien neemt ze hun leven op met wat ze maar voorhanden heeft. Een zeer persoonlijke serie over het leven met haar “dochter met een penis.”’ 

Ruben Pest: Roes – ‘Een podcast van de VPRO en voor mij de inspiratie om met podcast aan de slag te gaan. De eigenzinnige manier van audio maken vind ik te gek. Het spreekt mij aan dat een abstract onderwerp als de roes van allerlei kanten belicht wordt en daardoor concreet wordt gemaakt.’ 

Babette Rijkhoff: De oppas en ik – ‘Dit is eigenlijk meer een radiodocumentaire. Nikki Dekker onderzoekt wat haar oppas met haar deed toen ze vijf jaar oud was. Ze verkent het grijze gebied tussen onprettige seksuele ervaringen en seksueel misbruik. Heel mooi gemaakt!’

Robin van Gelder: Sampler – ‘Deze kwam ik gisteren nog tegen. De presentatrice heeft een irritante Amerikaanse stem, maar als je nog vrij onbekend bent met podcasts, zoals ik, kan je via de tips van de podcastgasten die hier langskomen bijzondere dingen ontdekken.’
 

meer podcasttips