VPRO Podcastgids: zangeres, moordenares, cryptoqueen

Is Dolly Parton de hoogblonde, rondborstige belichaming van de ware Verenigde Staten? Deze podcast beweert van wel. Zwart, wit, conservatief, progressief, plattelandsbewoner of stedeling: iedereen is dol op Dolly. Haar gevoelige liedjes, over de top-uitstraling en vlotte babbel maken haar niet alleen de ultieme America's sweetheart, maar ook de OG third wave feminist. 

Jad Abumrad, gastheer van de beroemde wetenschapspodcast Radiolab, stortte zich op het fenomeen Dolly Parton toen hij via zijn vader de mogelijkheid kreeg haar te interviewen. Er bleek zo veel over haar en alles wat ze belichaamt te vertellen, dat er uiteindelijk een negendelige podcast uitrolde.

Parton komt zelf ook uitgebreid aan het woord, zodat ze kan reageren op alle kwaliteiten die haar toebedicht worden. Abumrad en zijn collega Shima Oliaee deden drie jaar onderzoek, bewandelen allerlei zijpaden geven zo een beeld van de totale Dolly, maar ook van de maatschappij en de cultuur die haar op zo’n voetstuk heeft geplaatst. En dat maakt van Dolly Parton’s America – zelfs als je niets hebt met 'Jolene' of '9 to 5' – een verrijkende ervaring en een terechte hit. 

We kennen Esther Perel als de koningin van de liefdesles, bekend van Zomergasten en haar podcast Where should we begin?, waarin je mee mag luisteren met haar relatietherapie. Maar velen van ons zien hun collega's nog vaker dan hun geliefde, en ook op werkgebied zijn er regelmatig struggles. 

En ook daar kan Esther prima uit de voeten. In haar nieuwe podcast How's work? hoor je therapiesessies met mensen die worstelen met een vraag uit hun professionele leven. Dat dat leven nooit op zich staat, merk je al meteen in de eerste aflevering, 'The Break-Up'. Twee maatjes uit het leger begonnen samen een succesvol bedrijf. Nu is het tijd om ieder zijns weegs te gaan, maar hoe gaan ze daarmee om?

Ook hier toont Esther zich weer betrokken, scherp, humoristisch en verhelderend, waardoor je er ook als luisteraar veel van kan leren. How's work? is voorlopig alleen via Spotify te beluisteren. 

‘Lang geleden, in 2012, toen heb ik een periode gehad dat ik dood wilde,’ vertelt Maarten Dallinga aan zijn ouders. Dit is het heftige begin van zijn nieuwe podcast Verstrikt. Voor Omroep Gelderland maakte hij al eerder de succesvolle podcast Anoniem Intiem waarin hij de wereld van mannenontmoetingsplekken onderzocht.

Deze keer gaat het over zelfdoding. Een zeer persoonlijk onderwerp. Maarten praat met mensen die suïcidale gedachtes hebben, met nabestaanden en met professionals. Ook kijkt hij dus naar die donkere periode in zijn eigen leven. Zo probeert hij suïcidaliteit bespreekbaar te maken.

Naar schatting overwegen zeker 400.000 Nederlanders per jaar om een einde aan hun leven te maken. Wat kun je doen om zelfdoding te voorkomen? Hoe is het als een naaste suïcidaal is? En wat gaat er mis met de suïcidepreventie in de zorg? In deze vijfdelige podcastserie probeert Dallinga antwoorden te vinden op deze vragen.

Slow Burn is een serieuze onderzoeksjournalistieke podcast. De eerste twee seizoenen gingen over het Watergate-schandaal en de impeachment-procedure tegen president Clinton. In het derde seizoen hebben ze een interessante afslag genomen: dat gaat over de vete tussen rappers Tupac en Notorious B.I.G. 

De ruzie tussen de artiesten liep zo hoog op dat ze het er beiden niet levend vanaf brachten. Althans, zo lijkt het, want hun moorden zijn nooit opgelost. Weet maker Joel Anderson nieuwe feiten boven water te krijgen? We nemen een duik in de levens van twee van de belangrijkste hiphoppers ooit. Een vriendschap die uitliep een tweestrijd die het land verdeelde.

Het houdt niet op, niet vanzelf: allerlei spotjes ten spijt komt huiselijk geweld nog steeds veel voor. Van de totale Nederlandse bevolking tussen de 18 en 70 jaar is 45 procent ooit slachtoffer geweest van fysiek, seksueel of psychisch geweld in huiselijke kring. Toch kunnen we ons nog steeds moeilijk voorstellen wat er omgaat in het hoofd van iemand die zijn geliefden slaat, of iemand die in een gewelddadige relatie blijft zitten. 

Daar brengt deze nieuwe podcast van Omroep Brabant verandering in. René mishandelde jarenlang zijn vrouw en kinderen. Open en eerlijk vertelt hij hoe hij zijn vrouw pijn deed, maar er wel voor zorgde dat ze geen blauwe plekken kreeg. De vriend van Karin begon al na drie maanden gewelddadige en bezitterige trekjes te vertonen, toch bleef ze jarenlang bij hem. Het zijn schokkende en pijnlijke verhalen, oprecht verteld, en daarom komen ze extra hard binnen. 

Stamceltherapie blijken veel verschillende aandoeningen te kunnen genezen. Toch kent dit magische medicijn ook een andere kant. In Amerika werden steeds meer mensen ineens nog veel zieker na te zijn behandeld met stamcellen. Waarom? Wat is er gebeurd? Niemand die het weet.

In de nieuwe podcast Bad Batch van Wondery onderzoekt Laura Beil (bekend van de podcasthit Dr Death) dit mysterieuze verhaal. Ze spreekt met betrokkenen, patiënten en met John K., de baas van het bedrijf Liveyon. Dat bedrijf blijkt verantwoordelijk voor de problemen. John zoekt naar het antwoord op alle vragen, maar probeert ook zijn hachje te redden.

Oké, een stamcel klinkt misschien niet per se als een spectaculair onderwerp, toch weet deze podcast het spannend te maken. Wees niet bang voor ingewikkelde definities of saaie beschrijvingen van stamceltransplantaties. Bad Batch vertelt een mysterieus en erg interessant verhaal. 

Het eerste seizoen van Mogul ging over het leven en de tragische dood van hiphopplatenbaas Chris Lighty. Dat was ook al goed, maar het tweede is echt genieten. Men duikt in de geschiedenis van de Miami bass: wilde billenschudmuziek uit het hete zuiden van de VS.

Centraal staat rapgroep 2 Live Crew, die in de jaren tachtig razendpopulair werd met keiharde beats en extreem schunnige teksten. Ongetwijfeld ken je hun grootste hit 'Me so horny', maar ze hebben ook nummers als 'Dick Almighty' en "The Fuck Shop'. Hun album As Nasty as They Wanna Be werd zelfs door de rechter verboden wegens 'obsceen'. 

In Mogul komen allerlei betrokkenen aan het woord, en natuurlijk hoor je de beats van toen. Muziekgeschiedenis, verteld in smakelijke anekdotes, overgoten met een flinke scheut vunzigheid, wat wil je nog meer? 

Twee dagen na Kerstmis 2011 komt Russ Faria thuis na een avondje kaarten met zijn vrienden. Op de vloer in de woonkamer treft hij zijn vrouw Betsy aan. Haar polsen zijn doorgesneden en er steekt een mes uit haar keel. 

Zo begint de podcast met de intrigerende titel The Thing About Pam. Want we hebben Russ en we hebben Betsy, maar wie is deze Pam? Daar kom je als luisteraar snel achter. We gaan niks spoilen, maar als je van true crime-podcasts houdt, is dit een absolute aanrader.

Waarschuwing: verteller Keith Morrison zet het allemaal moddervet aan, maar het verhaal is zo idioot dat je toch geen seconde wilt missen.

Dokter Ruja Ignatova is een zeer succesvolle zakenvrouw. Met haar nieuwe cryptovaluta OneCoin belooft ze 'geld voor altijd te veranderen'. Mensen vertrouwen haar. Er ontstaat op een gegeven moment zelfs de OneCoin familie. Totdat Dokter Ruja een oplichtster blijkt te zijn. Ze verdwijnt en is nooit meer teruggezien.

Klinkt spannend toch? Is het ook. Journalist Jamie Bartlett gaat zelf op zoek naar deze Cryptokoningin en wordt meegesleurd in de meest bizarre verhalen en situaties. Hij reist naar Bulgarije, spreekt met ex-investeerders en wordt online belachelijk gemaakt door zeer toegewijde OneCoin-familieleden.

Dit alles komt samen in de podcast The Missing Cryptoqueen van de BBC: grappig, oprecht spannend en Jamie is een meester in het vertellen van verhalen.