VPRO Podcastgids: vijf luistertips voor het podcastfestival

Van 23 t/m 26 september strijkt het Podcastfestival neer in vier achtereenvolgende steden: Groningen, Amsterdam, Nijmegen en Utrecht. Overdag kun je workshops volgen en ’s avonds kun je aanschuiven voor liveshows. De VPRO Gids is samenwerkingspartner van het festival en deelt hier alvast vijf tips om warm te luisteren. Het hele programma is te vinden op podcastfestival.nl.

Zet je schrap voor een van de meest bizarre audioverhalen over reality-tv-shows die je ooit gaat horen. I Am the Eggplant gaat over Nasubi, een man die meedoet aan een spelshow in Japan, maar daar pas achter komt wanneer het experiment is afgelopen – wat meer dan een jaar duurt! Al die tijd heeft hij in één ruimte gezeten, zonder kleding aan, en volgde het hele land hoe hij langzaamaan de realiteit uit het oog verloor. Hoe het mogelijk was Nasubi op te sluiten en iedereen te laten meekijken, zonder dat iemand ingreep en hem bevrijdde, is een vraag die je lang zal achtervolgen.

Hoofdgast van het Podcastfestival Stephanie Foo maakte dit verhaal voor de gerenommeerde podcast This American Life. Ze werkte jarenlang voor deze show, na haar carrière te zijn begonnen bij een andere verhalende podcast Snap Judgment. Stephanie is op donderdagavond in Groningen te zien, waar Elja Looijestijn van de VPRO Gids haar interviewt aan de hand van haar lievelingsfragmenten. Vrijdagavond is ze te gast in Amsterdam om in een keynote uit de doeken te doen wat haar geheim is voor het maken van meeslepende podcasts.

Een podcast over alles, zo omschrijven Botte Jellema en Ype Driessen (en soms Paulien Cornelisse) hun podcast. Een betere omschrijving is eigenlijk ook niet te geven, want werkelijk allerlei onderwerpen komen voorbij in hun show: van meerkoeten tot krimpie-dinkies, van lhbt-monteurs tot verdwenen wc-borstels. Door het associatievermogen van de hosts is geen enkel gesprek saai en beland je in rare gedachtekronkels die je anders doen kijken naar uitvaarten of coming-outs.

Botte komt uit Friesland en heeft twintig jaar geleden in Groningen gestudeerd, dus een van de onderwerpen die elke aflevering wel terugkomt (naast de Pet Shop Boys en Japan) is deze noordelijke stad. Speciaal voor het festival maken Botte en Ype een aflevering in Groningen waarbij ze langs voor hen bijzondere plekken in het centrum lopen. De aflevering is vanaf 23 september in hun feed beschikbaar, maar het is natuurlijk het leukst als je de route meewandelt via de kaart die binnenkort op de site van het festival gepubliceerd zal worden. Tot die tijd kun je luisteren naar een van de 198 afleveringen van De Eeuw van de Amateur.

Welke vragen moet je nou nooit aan iemand stellen die kanker heeft? En mag je iemand die dik is vragen om dieetadvies? In de podcast Domme vragen bestaan wel durven hosts One’sy Muller en Vinny Tailor deze vragen voor te leggen aan een gast, om voor eens en voor altijd ongemakkelijke, pijnlijke of zogenaamd grappige opmerkingen uit de weg te ruimen.

Tijdens het Podcastfestival ontvangen One’sy en Vinny tijdens een liveshow op vrijdagavond een vegetariër op het podium, want ook die krijgen vaak genoeg te maken met ‘domme’ vragen. Soja is toch ook heel slecht voor het milieu? Mis je het nooit om een lekkere biefstuk te eten?

One’sy Muller cureert ook een van de tracks van het conferentieprogramma op vrijdag in de Tolhuistuin in Amsterdam. Die zal onder andere gaan over wat je als parate kennis van je publiek veronderstelt als je een podcast maakt, hoe je mensen die doof of slechthorend zijn het best kunt dienen en hoe je maatschappelijk gevoelige thema’s kunt bespreken in je podcast

Je ziet een oma waarschijnlijk vooral als een rustige vrouw die tussen haar bloemetjes en gehaakte kleedjes je droge koekjes uit een trommel aanbiedt. Dat ze een opstandige puber is geweest of avonden dronken en feestend heeft doorgebracht, is vast moeilijk voor te stellen. Maar de oma van Jorien Wallast bleek wel een heel onverwachte geschiedenis te hebben: ze zat bij het vrouwenkorps van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, waar maar weinig over bekend is. Zeventig jaar lang heeft Joriens oma niets weggegeven over dit deel van haar leven, maar in deze podcast horen we haar verhaal én dat van de andere leden van het vrouwenkorps.

Het is maar goed dat Jorien audio-opnames heeft gemaakt van gesprekken met haar oma – en dat ze stuit op interviews met enkele andere vrouwelijke soldaten uit die groep. Zo blijft die geschiedenis tastbaar en levend. Joriens podcast zou je dan ook kunnen zien als een vorm van oral history, een antropologische onderzoeksmethode. Op zaterdagavond vertelt Jorien, samen met andere makers, in Nijmegen over de link tussen oral history en podcasts.

Bij dipsauzen denk je vast aan een grote snacktafel met een groot assortiment aan sausjes. Maar de hosts van de podcast Dipsaus (Mariam el Maslouhi, Anousha Nzume en Ebissé Rouw) hebben een hele eigen invulling aan het woord gegeven. Voor hen is het zelfs een werkwoord dat hun innige vriendschap met elkaar omschrijft, waarbij ze elkaar dagelijks bellen, appen, om advies vragen of hun hart bij elkaar luchten. Deze drie vrouwen van kleur van verschillende generaties belichamen als geen ander hoe zusterschap eruit kan zien.

Door hun podcast kun je je een van de Dipsauzers wanen en je omsloten voelen door hun warme en vurige band. Met hun gasten weten ze interessante gesprekken over sociaal onrecht en identiteit te voeren, maar ze schrikken ook niet terug voor diepgaande analyses van tv-series, films of boeken.

Op zondagavond een speciale liveshow van deze podcast; de hosts praten met twee auteurs van hun nieuwste boekpublicatie De goede mama, die in het najaar zal verschijnen.