De mens achter Maradona

Ergens halverwege de documentaire Diego Maradona zegt zijn toenmalige fitnesstrainer Fernando Signorini over het Argentijnse voetbalgenie: ‘Met Diego zou ik naar het einde van de wereld reizen, maar met Maradona zet ik nog geen stap.’

Treffender kun je iemand niet neerzetten. Aan de ene kant had je Diego, het straatschoffie dat met zijn eerst verdiende geld een huis voor zijn ouders koopt, aan de andere kant straatvechter Maradona, die vriendjes is met de maffia, verslaafd aan de cocaïne en steevast liegt en bedriegt.

Het verklaart ook meteen waarom de Britse regisseur Asif Kapadia zijn documentaire Diego Maradona noemde en hij niet – zoals bij zijn twee vorige documentaires, Senna en Amy – volstond met één naam.

Diego Maradona ging in première op het afgelopen festival van Cannes. Zonder dat de moeilijke maestro daarbij aanwezig was. Kapadia, daags na de première: ‘Ik hoopte nog wel dat hij er gisteren zou zijn, maar hij voelde zich niet lekker. Hij heeft weer een of andere blessure en zit nu in Mexico. We hebben al eerder geprobeerd hem de film te laten zien, maar telkens kwam er wat tussen. Hij is namelijk altijd onderweg. En hij heeft natuurlijk al duizenden interviews gedaan. Misschien dat hij niet helemaal beseft dat wat ik doe iets heel anders is dan al die interviews.’

Voor wie – net als Maradona – niet bekend is met het werk van Kapadia: de 47-jarige regisseur spit voor zijn portretten duizenden uren archiefmateriaal door die hij dan zo rangschikt dat er een emotioneel en vaak onthutsend verhaal ontstaat. Dat deed hij in Senna (2010), over de tragisch verongelukte formule 1-coureur Ayrton Senna, ook in Oscarwinnaar Amy (2015), over de getormenteerde zangeres Amy Winehouse, en nu dus weer in Diego Maradona. Daarbij zoomt hij vooral in op het winnen van de wereldtitel in Mexico in 1986 en op Maradona’s tumultueuze jaren bij de Italiaanse voetbalclub SSC Napoli.

Kapadia: ‘Het gaat mij vooral om de mens achter het icoon. Bij Senna dacht ik daar nog niet echt over na. Ik wist niets van formule 1, maar werd aangetrokken door zijn tragische levensverhaal.

Het verhaal van Amy kende ik beter. Ze woonde bovendien in Londen, de stad waar ik ook woon, dus die film werd ook nog een beetje het verhaal van een stad. En natuurlijk van een wereld waaraan ik een hekel heb, die van de tabloids, met hun trashy kijk op mensen en het leven.

Dat een film over Diego Maradona een uitdaging zou worden was ons vanaf het begin al duidelijk. Het is namelijk niet makkelijk om hem aardig te vinden. Enerzijds is hij iemand die heel bijzondere dingen heeft gedaan in het voetbal, een sport waar ik overigens veel van houd, anderzijds heeft hij dingen gedaan waar ik het helemaal niet mee eens ben en die ik ook niet wil goedpraten. De uitdaging was om dit allemaal te laten zien, zodat je uiteindelijk beter begrijpt waarom hij dat gedaan heeft.’

‘In verhalen heb je personages nodig die opvallen, die charisma hebben. Wat voor deze drie zeker geldt. En er is nog iets wat hen verbindt. Ze waren alle drie als kind al briljant. Senna won als puber alles wat er te winnen viel bij het karten, Amy zong al fantastisch op haar negende, en van Diego zeiden ze al op zijn dertiende dat hij de beste voetballer van de wereld zou worden.’

‘Buitengewoon talent betekent vaak dat je beroemd wordt. Maar hoe ga je daar dan mee om? Vooral als je al heel jong beroemd bent.

Zowel Senna als Amy zijn niet oud geworden, waardoor we niet hebben kunnen zien wat er gebeurt wanneer je dat talent kwijtraakt. Bij Maradona hebben we dat wel gezien. En dat was niet fraai.’

‘Toen ik naar Dubai ging om Maradona te interviewen, vroeg ik zijn fitnesstrainer Fernando, die ook in de film zit, of hij nog tips voor me had. Zijn advies was: vergeet nooit dat je tegenover de grootste leugenaar van de wereld zit. Ik weet niet of dat bedoeld was als grap, maar in de film zit een heel mooi zinnetje: voetbal is een spel van bedriegers. En dat klopt. Het is een spel van schijnbewegingen, en natuurlijk ook dat je denkt dat iemand kopt, terwijl hij eigenlijk de bal met zijn hand slaat. Dat is Maradona. Op het veld was hij een bedrieger. En dat moest hij ook wel zijn, want iedereen probeerde hem doormidden te schoppen. Zijn tragiek is dat hij dacht dat ook iedereen buiten het veld hem wilde breken. Dus bedroog hij ook hen.’