Forum

Brieven kunnen worden geredigeerd c.q. ingekort. Over (niet-)plaatsing wordt niet gecorrespondeerd.

Meestal lees ik met plezier de columns van Esther Gerritsen, evenals die van A.L. Snijders. De woorden 'holveren’ en 'onmundig' (VPRO Gids #36, p. 15, ‘Woorden’) voeren mij direct terug naar mijn jeugd, die ik doorbracht in Gendt –het dorp waar ook Esther Gerritsen geboren en getogen is, al ben ik van een eerdere generatie (72 jaar) en al lang niet meer woonachtig aldaar. De gevoelswaarde van dialectwoorden is niet altijd eenduidig over te brengen, maar deze woorden riepen bij mij meteen herinneringen op aan trappen op en af lopen op een zodanige manier dat je moeder riep of het niet wat rustiger kon. Enigszins 'onmundig' ook, een kwalificatie die ik altijd heb geassocieerd met 'lomp’. En inderdaad: de taal is er om ons te dienen en dialectwoorden verrijken je taalgevoel!

RIET DE BEIJER

De wet van Murphy in haar wijdverbreide gedegenereerde vorm is binnen het gangbare repertoire aan gratuit-illusieloze maar vooral no-think-volkswijsheden wel een van de ergste. Deze volkswet van Murphy, opgevat als een soort wetenschappelijke, want beschrijvende wet, stelt dat alles wat fout kán gaan ook fout zál gaan. Er zijn volksstammen, onder wie Yasha (VPRO Gids #36, p. 25, ‘Murphy’), wier verstand daarbij niet protesteert. Bij mijn weten echter gaan er constant dingen goed die ook wel eens fout (kunnen) gaan, van koffiezetten tot het niet ontsporen van treinen of de uitvoering van een symfonie. Maar de eis van algemene geldigheid wordt aan deze volkswet, die toch uitdrukkelijk over 'alles' gaat, ook helemaal niet gesteld. Men kan gewoon wachten tot er een keer iets misgaat en dan zeggen: 'Kijk, dat is de wet van Murphy in werking.' Dat daarvan dan nog enkel de contradictie – nee, de inhoudsloze onzin – 'er gaat nu iets mis en dat komt doordat alles altijd misgaat wat mis kan gaan' overblijft, deert niemand; er is iets bezwerends gezegd, daar gaat het om. (Wil Yasha misschien zo gelezen worden?) Murphy was alleen geen orakelende halve gek, maar de opsteller van een uiterst zinnig principe – een echte wet, zoals in het wetboek, voorschrijvend – voor de vliegtuigbouw. De wet van Murphy luidt: 'In de vliegtuigbouw moet men ervan uitgaan dat alles wat mis kán gaan ook mis zál gaan', en wel om de aansprekende reden dat áls er met een vliegtuig iets misgaat de gevolgen meteen catastrofaal zijn. De kansen daarop moeten niet extreem verkleind, maar totaal uitgebannen worden, dus elk dubieus schroefje moet vervangen worden door een gaaf exemplaar. Ziehier, een korte verhandeling over Murphy. Als Yasha nou eens voor straf gaat uitzoeken hoe die volkswet in de wereld gekomen is?

FRANK VAN VELZEN, UTRECHT

Zeer aangenaam werd ik getroffen door de aankondiging van het Tegenlicht-programma 'Top der Onmisbaren' (VPRO Gids #37, p. 10, ‘Onmisbaar aan tafel’). Dit soort bijeenkomsten is precies waar ons land behoefte aan heeft. Het doet mij ook denken aan een mevrouw die ik jaren geleden sprak. Zij stelde voor dat kandidaten pas de Tweede Kamer in mogen als ze minimaal tien jaar werkervaring hebben. Voor ambtenaren kun je bijvoorbeeld denken aan de verplichting minimaal één dag per week mee te lopen met iemand uit het veld.

ERIC BRAUN, ARNHEM