Boekentips

‘Het beste, mooiste en vileinste van Gerrit Komrij’ (1944-2012) is volgens het buikbandje verzameld in De ultieme vergaarbak (Van Oorschot). Met dat laatste valt het in dit vijfde deel in de reeks gedundrukte eregalerijbloemlezinkjes eigenlijk wel mee. Goed, in ‘Vrouwen van Nederland’ biedt hij op hilarisch dodelijke wijze zijn verontschuldigingen aan voor de gevleugeld geworden uitdrukking ‘onwelriekende gleuvenbrigade’. Hij legt met sardonische genoegen uit waarom Harry Mulisch en de Vijftigers géén grote schrijvers waren. En een virtuoos scheldkannonier was Komrij. Maar hij hekelt ook vurig (en nog pijnlijk actueel) populisme, moslimextremisme én vreemdelingenhaat. En in zijn oergeestige poëzie betoont hij zich soms een melancholieke hond die diep in de nacht even jankt ‘daar een geheime pijn zijn strot toeknijpt’.

DIRK-JAN ARENSMAN

Begin jaren negentig zat Lee Israel in haar eenkamerappartement in New York aan te kijken tegen een substantiële huurachterstand. Ze had een paar succesvolle biografieën op haar naam staan, maar de stroom aanbiedingen was opgedroogd en haar ego was inmiddels een stuk groter dan haar inkomen. Hoe aan geld te komen? In Kun je me ooit vergeven? (De Geus) doet ze een vermakelijk boekje open over haar carrière als literair oplichter. In een paar jaar tijd fabriceerde ze honderden brieven van beroemdheden als Dorothy Parker, Louise Brooks en Noël Coward die ze voor goed geld wist te verkopen aan verzamelaars. Een smakelijk opgedist avontuur over afgedankte typemachines, vergeeld briefpapier en vervalste handtekeningen dat onvermijdelijk leidt tot ontmaskering.

KATJA DE BRUIN

Tien verhalen geschreven in de loop van achttien jaar? Nee, Nicole Krauss is eerder een romancier die soms een uitstapje maakt dan een geboren meester op de korte baan. Maar evengoed biedt Een man zijn (Anthos) genoeg proeven van haar enorme talent. Zo overschaduwt een door het zien van Michael Hanekes gelijknamige film op gang gebrachte relatiecrisis in ‘Amour’ moeiteloos het nogal vergezochte decor van een Amerikaans vluchtelingenkamp na een onbenoemde ramp. Een obsessie met een Iraanse acteur levert in ‘Ershadi zien’ merkwaardig ontroerende verwikkelingen op. En ‘Eindtijd’, over een tiener die, nadat haar ouders verbijsterend frictieloos een scheiding aanvroegen, een erotisch geladen ontmoeting met de zoon van hun rabbijn heeft, is een sterk staaltje alledaags-realisme-met-slotverrassing.

DIRK-JAN ARENSMAN