Boekentips

Het is eigenlijk een wonder dat het verslagen nazi-Duitsland zich na 1945 vanaf het absolute nulpunt wist op te werken tot een welvarende democratische rechtsstaat, overigens met dank aan de geallieerden. Aldus besluit historicus en journalist (oud-hoofdredacteur van de Berliner Zeitung) Harald Jähner Wolfstijd (De Arbeiderspers), over die naoorlogse jaren waarin ‘de mens een wolf’ was. Massale honger en woningnood, miljoenen mensen kriskras op drift, het land gevierendeeld door de winnaars, en vervolgens opgedeeld in Oost en West. Vol fysiek en mentaal berooide verliezers met het nazisme en de Holocaust op hun geweten. Vrouwen wisten erger te voorkomen. Jähner beschrijft het rijkelijk bizarre Duitse decennium 1945-1955 tot aan het zogeheten Wirtschaftswunder beeldend en met sprekende details.

MAARTEN VAN BRACHT

De achttienjarige Dinka is ongelukkig ten val gekomen. Zo ongelukkig dat ze dood en wel terechtkomt in een wachtzaal vol dolende zielen die worden verwelkomd door hun dierbaren. Het hiernamaals dat Joke van Leeuwen voor Mijn leven als mens (Querido) bij elkaar bedacht, spreekt zo sterk tot de verbeelding dat je er bijna zin in krijgt. Maar voor het zover is, wil je eerst weten hoe die arme Dinka daar verzeild is geraakt. Dat vertelt ze je zelf in deze geestige, sprankelende roman over een meisje dat gaandeweg steeds meer vervreemdt van haar zakelijke vader en spirituele moeder. In plaats daarvan stort ze al haar liefde uit over haar wereldwijze vriendin Mier, die opgroeit in een kindertehuis.

KATJA DE BRUIN

Na de sterke brexit-satire Klein Engeland (2018) geeft Jonathan Coe in zijn dertiende roman alle ruimte aan zijn nostalgische cinefilie. Meneer Wilder en ik (De Bezige Bij) draait namelijk om de Oostenrijks-Amerikaanse filmregisseur Billy Wilder, in wiens entourage vertelster Calista Frangopolou eind jaren zeventig als 21-jarig meisje bij toeval terechtkwam. Ruim drie decennia later kijkt ze terug op Wilder, die ze destijds meemaakte tijdens het draaien van diens Fedora (1977). Een portret van een reus uit de Gouden Eeuw van Hollywood, die werd ingehaald door de tijd én ‘jochies met baarden’ als Coppola en Scorsese, in de vorm van een liefdevolle, (k)luchtige komedie. Verrassend hoogtepunt: het verhaal van diens WO II-ervaringen en een Holocaustdocumentaire, verteld in vijftig aangrijpende filmscriptpagina’s.

DIRK-JAN ARENSMAN