‘Ik moet overal moed voor verzamelen’

Roxane van Iperen werd in 1976 geboren in Nijmegen. Ze studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam en volgde een beroepsopleiding advocatuur, waarna ze als jurist in het bedrijfsleven ging werken. Ruim zeven jaar geleden begon ze ook een journalistieke loopbaan en na de publicatie van debuutroman Schuim der aarde, waarmee ze de Hebban Debuutprijs won, moest haar zakelijke adviespraktijk deels wijken voor schrijfwerkzaamheden. In 2018 brak ze door met ’t Hooge Nest, een boek over de verbijsterende geschiedenis van de Gooise villa waar Van Iperen in 2012 vanuit Amsterdam naartoe verhuisde met haar man, drie kinderen, een Oudduitse herder, twee cavia’s en drie katten. Twee Joodse zussen bleken daar tijdens de Tweede Wereldoorlog, onder de neus van NSB-oprichter Anton Mussert, een groot onderduik- en verzetscentrum te hebben gerund. Van het boek zijn inmiddels meer dan 275.000 exemplaren verkocht. Het werd bekroond met de Opzij Literatuurprijs 2019 en stond op de shortlist van de NS Publieksprijs 2020. Elf landen verwierven de vertaalrechten, onder meer het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, waar het boek de bestsellerlijsten haalde. De filmrechten ervan zijn verkocht aan Man Up, het productiebedrijf van Carice van Houten en Halina Reijn. Van Iperen schrijft voor Vrij Nederland, Het Financieele Dagblad, Het Parool, De Morgen, De Correspondent en Follow the Money.

’Het Boekenweekessay is dit jaar niet zachtmoedig, elegant of verfijnd, maar woedend en betrokken. Een vuistslag,’ schreef Volkskrant-redacteur Onno Blom. In het weergaloze De genocidefax moet een man machteloos toezien hoe een van de gruwelijkste conflicten van de twintigste eeuw – tussen de Tutsi’s en de Hutu’s in Rwanda – zich voor zijn ogen ontvouwt. Dit brengt Van Iperen bij de confronterende vraag: wat zou jij doen als het erop aankomt?

‘De terugkerende ophef over delen van onze geschiedenis bewijst dat een collectieve identiteit, als die al bestaat, niet kan leunen op een incompleet verhaal. Of het nu gaat over trauma’s van de Tweede Wereldoorlog, Nederlands-Indië, de koloniale tijd, Srebrenica, de Molukkers of de veteranen: de last van het onbedwongen verleden wordt pas verlicht als de mythe plaatsmaakt voor weten. Dat vergt rouwarbeid. Afdalen, stil zijn en álle stemmen aanhoren, ook de diepste uithalen van smart en van angst. Morgen vieren we de vrijheid, vandaag mag het gisten tot het pijn doet.’ (Uit Roxane van Iperens 4 mei-lezing, uitgesproken tijdens de Nationale Herdenking 2021)

Van Iperen kiest onder meer een fragment uit Shooting the Maffia, de documentaire over Letizia Battaglia. Onlangs werd bekend dat over deze ‘fotograaf van de maffia’ ook een tv-serie in de maak is, maar het echte verhaal van de inmiddels 86-jarige Battaglia is al onweerstaanbaar genoeg. Machtsstructuren waarover Van Iperen zelf ook dikwijls schrijft komen naar voren in een andere documentaire die ze laat zien: Fed Up. Deze film belicht de relatie tussen de Amerikaanse overheid en obesitas in de VS: hoe kon de Let’s Move-campagne van ex-presidentsvrouw Michelle Obama worden gekaapt door Big Food?

A/F/D 2009. Dramafilm van Michael Haneke. Met o.a. Christian Friedel, Ernst Jacobi en Leonie Benesch. In het zwart-witdrama Das weisse Band portretteert de Oostenrijkse regisseur Haneke een Duitse dorpsgemeenschap in 1913. De film is, zoals Het Parool destijds schreef, ‘een historisch-sociologische studie van een autoritaire, repressieve samenleving, waarbij het drama, dat als ondertitel “Eine Deutsche Kindergeschichte” heeft, zich vooral richt op de kinderen’. Lees meer over deze film op vprogids.nl/zomergastenfilms.