‘Inclusiviteit is kleuren vergeten’

Tien jaar geleden maakte presentator en televisiemaker Ajouad El Miloudi (1987) een vliegende start in televisieprogramma’s als De rekenkamer en Keuringsdienst van waarde. Hij wilde zichzelf nooit profileren als een Marokkaanse Nederlander, totdat hij in 2017 een persoonlijke zoektocht maakte in de door hemzelf bedachte serie Kaaskop of mocro?! In januari 2020 nam El Miloudi de presentatie op zich van het multiculturele praatprogramma De nieuwe maan en nu krijgt hij een eigen talkshow, De sociëteit, die in een Rotterdamse studio wordt opgenomen.

El Miloudi: ‘Ja, heel goed. Ik heb veel programma’s gemaakt waarbij ik op pad was met een filmploeg, wat ik ook erg leuk vind. Nu ik met deze talkshow bezig ben, merk ik dat ik veel heb aan de vlieguren die ik heb gemaakt, vooral als het gaat om vraagstelling en je in een onderwerp verdiepen.’

‘Niet per se zenuwachtig. Wel alerter, omdat ik geen fouten wil maken. Het valt me op dat studiogasten vaak minder op hun gemak zijn dan mensen die je op locatie spreekt. Als ik voor Keuringsdienst van waarde een wetenschapper interviewde in zijn werkkamer was zo iemand meer zichzelf. Mijn doel is om op een ontwapenende, gastvrije en relaxte manier mensen in de studio te laten ontdooien, zodat ze zich net zo comfortabel voelen als in hun natuurlijke habitat. Als dat enigszins lukt, is dat prachtig om te zien.’

‘Als we het hebben over credits ben ik zo bescheiden mogelijk, maar mijn ervaring met de herensociëteit heb ik hier zeker in meegenomen, ja. Maar de samensteller, de eindredacteur en ik hebben als een team gebrainstormd over De sociëteit, dus we hebben het samen gedaan.’

‘De nieuwe maan werd uiteindelijk een debatprogramma en dat is De sociëteit niet. Het is meer verhalen aanhoren en vertellen. Een soort magazine met aandacht voor maatschappij, politiek, kunst en cultuur, minder op het scherp van de snede. Dus als je kijkt naar de insteek en het doel van beide programma’s, dan zeg ik: tien jaar geleden was De nieuwe maan nodig, nu is dit nodig.’

‘Kijk, ik ben een Amsterdammer, de opnamestudio was voor mij altijd dichtbij. In zo’n studio ontmoet je vaak mensen die je vervolgens op een markt in Amsterdam tegenkomt. En dat is meteen het probleem, denk ik.’

‘Ja, eigenlijk wel. Maar mijn geluk is dat ik ook programma’s heb gemaakt als Puberruil en De reünie, waardoor ik in de afgelopen tien jaar het hele land heb gezien en een breder perspectief heb gekregen. Als mensen die ik in de make-up tegenkom ook opduiken in de tent waar ik koffie haal, kan ik concluderen dat ze geen representatie zijn van Nederland. Dat het een soort bubbel is waar we in zitten.’

‘Veel verder. Rotterdam is rauwer. Het heeft net als Amsterdam veel nationaliteiten, creativiteit en passie. Maar omdat er veel verschillende mensen wonen, van alle rangen en standen, is het een stad waar heel veel problemen samenkomen. Allerlei knelpunten, zoals huisvesting, armoede en kansenongelijkheid, zijn er tastbaar, waardoor ze ook bespreekbaar zijn. In Rotterdam zitten we dichter bij het vuur en bij de werkelijkheid. En niet iedereen heeft er een dure bakfiets.’

‘Inclusiviteit is gewoon dat je de kleuren vergeet. Het is iets wat op een gegeven moment in je onderbewustzijn moet zitten en normaal wordt. Een vanzelfsprekendheid, waarbij er niet meer wordt gedacht vanuit een soort scheiding. Zo van: we hebben we een zwart persoon aan tafel, dus moeten we een wit persoon uitnodigen. Je moet niet gaan turven, je moet het gewoon doen.’

‘Er heeft gelukkig nog nooit iemand tegen me gezegd: Ajouad, je bent bij dit programma gekomen zodat wij iemand van kleur hebben. Ik heb mezelf altijd voorgehouden dat ik voor programma’s ben gevraagd op basis van mijn kwaliteiten. Als je het gevoel krijgt, en dat merk ik nu veel bij jonge mensen, dat je alleen een kans krijgt vanwege je achtergrond, ga je jezelf bijna een minderwaardigheidscomplex aanpraten. Na al dat harde werken gun ik mezelf dat niet.’

‘Er is wat veranderd, absoluut. Toch zijn er in de afgelopen jaren genoeg momenten geweest waarop ik dacht: nu zit daar die hoogleraar aan tafel, maar in gekleurde kringen heb je ook wetenschappers die net zo goed zijn, misschien zelfs beter. Ik vind dat je altijd voor de beste moet gaan, maar ik geloof ook dat je verder kan en moet kijken dan je neus lang is. Nogmaals, de nadruk ligt bij mij echt op kwaliteit en talent, maar je moet wel investeren in het ontwikkelen en laten groeien van dat talent. Een van de ingrediënten waarmee je dat doet, is jonge mensen het gevoel geven dat ze erbij horen en een kans maken. En dat doe je met behulp van rolmodellen die laten zien dat ook iemand van kleur een bepaalde positie kan bereiken.’