VPRO Gids 51

18 december t/m 31 december
Pagina 14 - ‘De oplichters van 2021’
papier
14

Cadeautje!

Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →

De oplichters van 2021

Arja van den Bergh, Cecile Elffers en Inge ter Schure

Toegegeven: met licht hebben oplichters ondanks hun naam niets te maken, want hun gedrag is duister. Maar we brengen graag licht in die duisternis door dé oplichters van 2021 met u door te nemen. Van Sywert tot Hilaria!

Moonsisters

Het leek de veredelde drogist Rituals zo’n goed idee: een samenwerking met de Moonsisters, beroeps-bn’er Lieke van Lexmond en haar zus Jetteke. Dit duo heeft – net als Rituals – al geruime tijd een succesvolle nering in spulletjes-met-een-spirituele-saus. Met als paradepaard de Moon Calendar, waarin je onder meer kan lezen welke beautybehandeling of meditatie er past bij de actuele maanstand. Dat deze zusters ook in antivax- en Moederhart-kringen verkeren was zogenaamd een grote verrassing voor Rituals, dat zich snel probeerde te distantiëren van de Van Lexmondjes. Vervolgens werd door Teun van de Keuken in zijn Keuringsdienst van waarde ook nog eens aangetoond dat de Moonsisters handelden in nepedelstenen. Au! Daar helpt geen ‘troostende’ Full Moon Love Spray (bij de zussen te koop à 39,95 euro) meer aan.

 

Sywert van Lienden

Als je voornaam een scheldwoord wordt, weet je dat niet zo lekker bezig bent. Voormalig wonderkind Sywert van Lienden deed zich voor als weldoener die eigenhandig het mondkapjestekort zou oplossen met zijn Stichting Hulptroepen. ‘Om niet,’ zoals hij met vochtige ogen verkondigde. Minister Hugo de Jonge was enthousiast over het plan van zijn cda-makker en er werd een megadeal gesloten. De Volkskrant en Follow the Money onthulden later dat dat ‘om niet’ in werkelijkheid een miljoenenwinst betrof. Ook bleek Sywerts mondkapjesberg onbruikbaar doordat er grafeen in zat. Om de hitserie Succesion te citeren: Sywerts heldhaftigheid bleek ‘a shitshow at a fuck factory’. Eén troost: advocaat Peter Plasman is van plan hem aan te klagen. En bij Buitenhof heeft Sywert verklaard dat hij een moreel kompas voor zichzelf heeft laten opstellen (!).

 

Frank Oranje

Frank Oranje was jarenlang een van de meest vooraanstaande notarissen van het land, tot hij eind vorig jaar plotseling een einde maakte aan zijn leven. Enkele maanden later kwam aan het licht dat hij de grootste fraude ooit pleegde in de geschiedenis van de Nederlandse advocatuur. Oranje was 25 jaar lang bezig met het aanleggen van een schaduwboekhouding waarmee hij in ieder geval elf miljoen euro verduisterde. En dan was hij ook nog bestuursvoorzitter bij Pels Rijcken, de landsadvocaat die de juridische zaken van de overheid behartigt. Er wordt vast nog eens een film gemaakt over Oranje, maar voorlopig verbazen we ons nog over de bizarre werkelijkheid.

 

WhatsAppoplichters

Een dochter met een nieuw telefoonnummer die dringend geld nodig heeft, een goede vriend die in het buitenland in de problemen zit of een WhatsApptelefoontje van de Rijksoverheid waarin gevraagd wordt om persoonlijke gegevens: oplichting via WhatsApp is een van de snelst groeiende vormen van onlinecriminaliteit. Door corona neemt deze fraude alleen maar toe. Gelukkig is de gemiddelde burger niet zo argeloos meer en worden oplichters dikwijls doorzien. Op websites als Kakhiel, Dumpert en The Best Social Media lees je hoe assertieve ontvangers van nepberichten de onlineoplichters een hak zetten.

 

Jan Wildschut

Dacht je het na Jan Karbaat (te zien in documentaireserie Het zaad van Karbaat) wel even gehad te hebben met louche spermadonors, duikt er plotseling weer zo'n zaak op. Geheel toevallig een arts met dezelfde voornaam. Ook wijlen gynaecoloog Jan Wildschut zette met zijn eigen sperma nakomelingen op de wereld, 35 maar liefst. Vrouwen vertrouwden blind op de ‘aardige en fijne’ dokter, die ze zeer kundig achtten. Toch hebben ze het aan diezelfde dokter te danken dat hun levens nu volledig op hun kop staan, want in 2020 werd bekend dat hij had gerommeld met donorzaad. Saillant detail: Wildschut, die in 2009 overleed, runde geen eigen privékliniek, zoals Jan Karbaat, maar werkte in een keurig Zwols ziekenhuis. De gevolgen zullen voor de slachtoffers even aanzienlijk zijn.

 

Hilaria Baldwin

Waarom zou iemand zijn of haar afkomst opkloppen? Of, zoals in dit geval: doen alsof je Spaanser bent dan daadwerkelijk het geval is? Hilaria Baldwin, de vrouw van acteur Alec Baldwin (momenteel even door iets anders in het nieuws, maar dat terzijde), kreeg het hele internet op haar dak vanwege de gaten in haar verhaal over haar Spaanse roots. Zo praat Hilaria de ene keer wel met een Spaans accent en de andere keer niet, en zijn er in al haar verwijzingen naar haar jeugd in Spanje inconsequenties te vinden. Haar vele uitlegvideo’s op Instagram en het feit dat haar ouders sinds 2011 in Spanje wonen, hebben de storm echter niet doen overwaaien. Hilaria blijft bekendstaan als de vrouw die loog en liegt over haar Spaanse afkomst.


Jochem uit Boos

Zeggen dat je kanker hebt en terminaal bent, om vervolgens mensen geld afhandig te maken. Boos-presentator Tim Hofman ontmaskerde afgelopen zomer ene Jochem, die hij al in 2014 in het vizier had naar aanleiding van een ander BNNVara-programma. Naast een aantal boze mailers die door Jochem zijn benadeeld, is Tim hier dus zelf óók boos. Want wat deed Jochem precies? Hij beloofde een aantal mensen een website voor ze te bouwen, inde daarvoor geld, maar gebruikte vervolgens zijn kanker als excuus voor late oplevering of gehele verzaking van de overeenkomst. Uiteindelijk bleken honderden mensen gedupeerd door Jochem en zijn talloze verzonnen ziektes.

Squid

Irritant hè, die mensen die precies op het juiste moment hun hele vermogen in bitcoins investeerden en nu schathemeltjerijk zijn. Had ik dat risico maar durven nemen, verzucht je, terwijl je door plaatjes van de Malediven scrolt. Maar onbezonnen in een nieuwe cryptomunt stappen is niet altijd een goed idee. Half oktober kwam squid op de markt, geïnspireerd op de immens populaire Zuid-Koreaanse Netflixserie Squid Game. De initiatiefnemers beloofden squid-bezitters dat zij deel konden nemen aan een op de serie gebaseerd spel. De cryptomunt bereikte in no time een marktwaarde van bijna tien miljard dollar. Maar helaas, squid bleek oplichterij en de oprichters zijn – met een paar miljoen dollar op zak – spoorloos verdwenen. De oplettende kijker van Squid Game zag dit misschien aankomen: ook in de serie is er uiteindelijk maar één winnaar…

Giel Beelen

Voormalig shockjock Giel Beelen was een paar jaar dolende na zijn vertrek bij 3fm; wie herinnert zich niet zijn transformatie tot besixpackt fitnessmannetje in 2019? Inmiddels heeft hij zichzelf ook een spirituele make-over gegeven. Het begon vorig jaar al, toen Giel op Instagram zijn nieuwe website Kukuru aankondigde: ‘Vanaf nu hoor je van mij alleen nog maar échte verhalen.’ Op de site vind je een handeltje in spirituele webinars en een podcast vol gasten in Happinez-sferen. Afgelopen najaar begon Giel er met de verkoop van Shambala, een kruidenpreparaat ‘met als doel je hart te openen’. Leuk en aardig natuurlijk, maar Shambala bevat een gevaarlijk hoge dosis antidepressivum, zo bleek in Radar, waar een farmacoloog het drankje ‘een tikkende tijdbom’ noemde. BNNVara zou hierover in gesprek gaan met de Radio 2-dj, maar zo te zien is het preparaat nog gewoon te koop bij Kukuru. Gelukkig voor Giel staat hij er niet helemaal alleen voor: in de podcast Over routines spreekt Arie Boomsma zijn bewondering uit voor ‘de reis’ die Giel aflegt: ‘Ik geniet van je pad.’ Échter wordt het niet.