Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →
©
VPRO Gids
abonneer
Kulebiaka à la Teun
Nadat programmamaker en journalist Teun van de Keuken in anderhalf jaar zeven diëten had geprobeerd, kwam hij tot de conclusie: dit nooit meer. Zijn ervaringen zijn te lezen in Dit is geen dieetboek. Inmiddels is Van de Keuken een expert op het gebied van gezond eten en we vroegen hem om een licht kerstrecept. ‘Hopelijk gaan andere mensen ook elke dag in de keuken staan.’
©
Valentina Vos
Teun in de Keuken
Een licht kerstrecept, dat is geen makkelijke opdracht, tobt Teun van de Keuken. Want kies je een recept dat licht is vergeleken met de doorsnee kerstdis? Of een recept dat je op een doorsnee dinsdag ook licht zou noemen? Bovendien is de combinatie ‘licht’ en ‘feestelijk’ best ingewikkeld, zeker als zijn Engelse schoonfamilie aanschuift. Daar zijn ze gewend om uitgebreid te tafelen, liefst met een goed gevulde kalkoen. ‘Eten ze de rest van het jaar nooit, alleen met kerst.’
Na enig denkwerk komt Van de Keuken met een gerecht dat je makkelijk gezonder kunt maken met kleine aanpassingen. Vervang bijvoorbeeld het roomboterbladerdeeg door vegan bladerdeeg – oftewel ‘gewoon’ bladerdeeg – om het aantal calorieën wat naar beneden te brengen. ‘Maar ik gebruik liever dat met roomboter,’ zegt Van de Keuken. Wil je een vleesvrij maal, kies dan vegetarisch gehakt.
‘Ik ben het tegenovergestelde van de vader die op zondag het vlees komt snijden’
Bovendien is deze ovenschotel feestelijk genoeg voor tafelgenoten uit alle windstreken. Van de Keukens kulebiaka is een van oorsprong Russisch recept dat hij naar eigen smaak heeft aangepast. ‘Oorspronkelijk maak je het met hardgekookte eieren. Ik kreeg van mensen uit de Russische gemeenschap al te horen dat ik doe aan cultural appropriation en dat ik het gerecht eigenlijk “kool-gehakttaart” zou moeten noemen.’
Dat vinden we dan weer niet zo feestelijk klinken. Dus we houden het op: kulebiaka à la Teun (zie kader voor ingrediënten en bereiding).
Geen pakjes en zakjes
‘Dit recept is supersimpel om te bereiden en heel erg lekker. Je zou het in kleine potjes kunnen opdienen om het nog feestelijker te maken,’ zegt Van de Keuken. En het sluit perfect aan bij zijn missie: laten zien hoe makkelijk koken is. ‘Ik doe dat ook in de podcast die ik maak met Gijs Groenteman,’ vertelt hij. ‘Ik probeer Gijs aan het koken te krijgen door te laten zien dat je in een halfuur tot een uur al iets goeds op tafel kunt zetten. En ik hoop andere mensen ook aan te sporen om zelf elke dag in de keuken te gaan staan.’
het artikel gaat verder onder het recept
Kulebiaka à la Teun
Ingrediënten
- ¾ witte kool
- 1 pakje (vegetarisch) gehakt
- 1 pakje bladerdeeg
- 2 uien
- 1 eetlepel sojasaus
- 2 eetlepels gedroogde oregano
- 1 eetlepel sambal
- 1 à 2 eetlepels balsamico
- 1 ei
- olijfolie
- bakpapier
Werkwijze:
1. Verwarm de oven op 200 graden en laat het bladerdeeg ontdooien.
2. Snijd de kool in reepjes (gaat makkelijker als je haar eerst halveert), gooi de reepjes in een vergiet en giet er kokend water overheen. Hussel, zodat alle koolreepjes een beetje zacht worden.
3. Snipper de ui. Fruit de ui in olijfolie in een ruime pan. Voeg het gehakt toe zodra de ui zacht is. Breng het op smaak met sambal en oregano.
4. Voeg de koolreepjes toe en meng ze door het gehaktmengsel. Voeg naar smaak balsamico en sojasaus toe. Proef tussendoor, want het mag niet flauw zijn.
5. Als je net als Teun van de Keuken losse plakje bladerdeeg hebt: tijd om een grote plak te maken! Leg de helft van de plakjes op een met bakpapier beklede bakplaat, met de randjes een beetje over elkaar. Rol ze uit tot één grote plak.
6. Schep het gehakt-koolmengsel op het bladerdeeg en houd de randjes vrij.
7. Maak nog zo’n plak bladerdeeg en drapeer die over het geheel. Plak de randen op elkaar. Maak een ontluchtingsgat boven op de kulebiaka.
8. Kwast het gevaarte in met eigeel.
9. Zet het 20 à 25 minuten in de oven. Check tussendoor of het mooi bruin is en niet bleek of zwart.
Eet smakelijk!
Het is Van de Keukens alternatief voor nooit meer te hoeven diëten: zelf koken en pakjes en zakjes zo veel mogelijk achterwege laten. ‘We zijn in de laatste decennia steeds zwaarder geworden doordat we steeds meer kant-en-klare producten kopen waar veel zout en calorieën in zitten. Als je zelf een ui, een wortel en een prei in de pan stopt, weet je precies wat je binnenkrijgt.’ Het is niet alleen gezonder om zelf te koken, maar vooral ook leuk. ‘Ik ben het tegenovergestelde van de vader die op zondag het vlees komt snijden. Ik heb er plezier in om mijn gezin elke dag weer iets verrassends voor te schotelen. Met een blik kikkererwten, een paar uien en een blik tomaten maak je al een maaltijd.’
Maar net als het gros van de Nederlanders verwacht hij dat hij in januari wel weer een peinzende blik in de spiegel zal werpen. Moeten er niet toch een paar kilo’s vanaf? ‘Wat mij het makkelijkst afgaat is vrij fanatiek sporten. Ik denk dat ik dat in januari weer ga intensiveren. In mijn boek noem ik van ieder dieet dat ik heb geprobeerd de voor- en nadelen. Zo kun je als lezer bepalen wat bij jou past.’
Zijn goede voornemen voor het nieuwe jaar: een eigen kookboek maken. ‘Mijn inspiratie komt uit het ouderwetse Blue Band-kookboek. Zo’n ringbandje met het meest basale eten erin. Zonder poespas. Pasta alla Norma met tomaten en aubergine vind ik een van de lekkerste dingen. En zó simpel, dat kan echt iedereen.’
Podcast
Teun & Gijs vertellen alles
In de podcast Teun & Gijs vertellen alles deelt Teun van de Keuken regelmatig gezonde recepten.
Boek
Teun van de Keuken
Dit is geen dieetboek
J.M. Meulenhof