‘De psychiatrie is verslaafd aan pillen’

Zo lang staat Bessel van der Kolks boek The Body Keeps the Score al op de bestsellerlijst van The New York Times, waarvan vele weken op nummer 1. ‘Vrienden vragen mij weleens: “Bessel, check je nu voortdurend je telefoon om te kijken waar je boek staat op de bestsellerlijst?” Dan zeg ik: “Zou jij dat niet doen?”’ (Bessel van der Kolk, The New York Times, 8 juli 2021) 

Robert Vermeiren, psychiater en zomergast in 2021: ‘Ik ga zeker voor de buis zitten. Bessel van der Kolk weet als geen ander zijn ervaring uit de spreekkamer te combineren met innovatief onderzoek. De behandeling van trauma moet volgens hem altijd persoonsgericht zijn. We hebben allemaal unieke ervaringen en daarom is niet iedereen gebaat bij dezelfde methode. In de geestelijke gezondheidszorg moeten we af van dat strikt gestandaardiseerde en geprotocolleerde. Van der Kolk heeft veel interesse in het creatieve en non-verbale. Wat dat betreft heeft hij zich als Europeaan niet laten meeslepen door de Amerikaanse focus op medicatie. Hij is een boegbeeld voor nieuwe, alternatieve therapieën. Zo was hij bijvoorbeeld al geïnteresseerd in EMDR toen er nog weinig over bekend was.’

Esther Perel, psychotherapeut en zomergast in 2018: ‘Ik ken Bessel sinds 1998, toen hij in New York kwam lesgeven op de faculteit van het International Trauma Studies Program, dat is opgericht door mijn echtgenoot Jack Saul. Na 11 september 2001 kwam Bessel regelmatig bij ons over de vloer om te spreken met mijn zoon Noam, die vijf jaar was en vlak bij het World Trade Center op school zat toen de aanslag plaatsvond. Noam had tekeningen gemaakt van de aanslag. In The Body Keeps the Score wijdt Bessel enkele pagina’s aan Noams verhaal om in te gaan op trauma en veerkracht. Bessel belicht als psychiater minder conventionele praktijken en bevraagt de status quo. Hij is open, altijd nieuwsgierig en eerlijk over wat hij wel en niet weet – een gedreven onderzoeker, die zijn inzichten op een toegankelijke en getrouwe manier wil overbrengen op de samenleving.’ 

Van der Kolk groeide op in het naoorlogse Den Haag, in een streng religieus gezin. De middelbare school volgde hij aan het Dalton Den Haag, waar hij in de klas zat met Kees van Kooten en Wim de Bie. Op zijn achttiende vertrok hij naar de Verenigde Staten om politieke wetenschappen en medicijnen te studeren. 

‘Iedereen die iets van trauma weet, weet dat je herinneringen kunt verdringen. Dat je ze móét verdringen vaak, om verder te kunnen leven. En onder invloed van MDMA bijvoorbeeld komen ze eruit, dat hebben we in ons lab al vaak gezien bij patiënten. Ik heb het zelf ook meegemaakt toen ik MDMA had gebruikt. Ik had zo’n medelijden met dat kleine, hongerige joch dat ik was in de oorlog. Ik herinner het me niet letterlijk, maar ik voelde hoe het was.’ (Bessel van der Kolk, de Volkskrant, 15 oktober 2021)