Verhalen komen los

Als er zoiets bestaat als een blauwdruk van je identiteit, waar wordt deze dan geprint? En is het mogelijk om die blauwdruk ooit echt te veranderen of misschien zelfs volledig uit te wissen? Schrijver en jurist Murat Isik omschrijft zichzelf als een Nederlander met een Turkse achtergrond en schreef een relaas over welke afdruk het gezin en de omgeving waarin je opgroeit achterlaat. Vanavond wordt hij geïnterviewd door Nooit meer slapen-presentator Pieter van der Wielen over zijn nieuwste roman Wees onzichtbaar (2017).

Net als zijn debuut Verloren Grond (2012), waarmee Isik de Bronzen Uil Publieksprijs in de wacht sleepte, is Wees onzichtbaar gebaseerd op zijn eigen jeugd. Hoofdpersoon is de vijfjarige Turkse Metin, die begin jaren tachtig met zijn ouders en zus naar Nederland komt, en in een flat in de Amsterdamse Bijlmer gaat wonen. Het is de wijk waar een vliegtuig zich op een avond in een flatgebouw boort, waar raciale spanningen toenemen en criminaliteit en drugsgebruik domineren.

De gezinsomstandigheden zijn ook verre van ideaal: vader is een werkloze communist, die zich regelmatig bezat en frustraties op zijn gezin botviert. Binnen deze dwingende, diepgewortelde familiepatronen leert Metin al vroeg zich onzichtbaar te maken om te overleven.

Hoe strak zo’n keurslijf ook mag lijken, het leven stroomt en zit vol onverwachte plotwendingen. Metin wordt ouder, moeder emancipeert en langzaam groeit het verzet tegen de vader.

Voor Isik zelf schuilt de grootste bevrijdende kracht in het vertellen van verhalen. Nadat hij jurist werd, en daarmee de verwachtingen van zijn ouders had ingelost, durfde hij schrijver te zijn. In een interview met Nu.nl vertelde hij over hoe hij familieverhalen loskreeg voor zijn romans en hoe helend dat generatiediep doorwerkt: ‘Vooral mijn grootouders hebben een enorm hard leven gehad. Ik was bang dat mijn ouders niet zouden willen praten, maar het bleek dat ze een bijna therapeutische behoefte hadden om erover te vertellen. Ze kwamen helemaal los.’