Renée van Marissing over Onze kinderen: 'Ik wilde al een tijdje iets over hem schrijven'

‘Een indrukwekkende oefening in zelfbeheersing’, zo typeerde de jury van de Libris Literatuurprijs de roman Onze kinderen van Renée van Marissing (1979). ‘De bedrieglijke eenvoud van deze compacte, fijngevoelige vertelling verraadt een grote begaafdheid,’ concludeerden de leden in hun rapport bij de bekendmaking van de shortlist. Ook recensenten prezen Van Marissings ingetogen stijl, gevoel voor dialoog en de waarachtigheid waarmee ze haar intieme vertelling over familie, rouw en ouderschap leven in blies.

Van Marissing ondergaat alle lof dankbaar en bescheiden. ‘Dat van die mooie dialogen, ik lees het vaker terug inderdaad, dat klopt denk ik wel.’ Ze lacht erbij, al even bedachtzaam als ze haar woorden kiest. ‘Ik heb het dan ook vier jaar lang op school kunnen oefenen.’ Ze doelt op haar studie aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht, waar ze Writing for Theatre Performance studeerde. Na haar afstuderen rolde ze de theaterwereld in en schreef ze hoorspelen en muziektheatervoorstellingen, tot ze in 2009 debuteerde als romanschrijver met de roadnovel Het waaien van mijn oma.

Onze kinderen is Van Marissings vierde roman. Aan de basis ligt een van haar performanceteksten, Zomeravond, over haar alcoholische vader. ‘Ik zat naast mijn vader in de auto toen hij op de snelweg de vangrail schampte en een kwartier later de auto op de oprit van het huis tegen een boom aan reed,’ schrijft ze. Twee alinea’s later: ‘Sommige verhalen zijn te groot voor één iemand. Wat er gebeurde in het leven van mijn vader was te groot voor hem. Was hij een schrijver geweest, dan had hij erover kunnen schrijven. Was hij een prater geweest, had hij erover kunnen praten. Maar mijn vader is geen schrijver en ook geen prater, mijn vader is een drinker.’

Een drinker, die een schrijver voortbracht.

‘Ik wilde al wel een tijdje iets over hem schrijven,’ zegt Van Marissing. Haar vader overleed toen ze achttien was. Ze bewerkte Zomeravond tot een kort verhaal, dat uitgroeide tot een roman. In Onze kinderen draait het om Mia, die samen met haar zus Iris het huis van hun overleden vader leeghaalt, een ontoegankelijke, korzelige man die meer een vreemde dan een vader was. Pas postuum laat hij zich kennen, in zoiets als een boodschappenlijstje dat Mia aantreft naast de deurpost, een ontroerend kleinood. ‘Op het papier staat earl grey Becel ketchup blik erwt/wortel. (…) Earl grey, ik wist niet dat hij theedronk.’

Parallel aan Mia’s verlies en de herinneringen die het afscheid oproept, bereidt ze zich voor op de komst van nieuw leven: haar vriendin Sally is zwanger van hun eerste kind. Ook voor deze verhaallijn putte Van Marissing uit eigen ervaring. Net als Mia, kreeg ze een zoontje met haar vriendin. En net als Mia voelde ze: liever niet in mijn buik. Van Marissing: ‘Waarop ik me gelijk afvroeg: waarom ben ik hier zo stellig in? Is het angst, of iets anders?’

Om antwoorden te vinden, deed Van Marissing wat ze het liefste doet: diep afdalen in de binnenwereld van haar personages – en daarmee onvermijdelijk in zichzelf. En hoewel Onze kinderen zeker niet ‘van kop tot staart autobiografisch is’, kon ze er niet omheen dat Mia’s verhaal zich soms onmiskenbaar vasthechtte aan haar eigen bestaan.

‘Ik kwam erachter dat ik mijn dna niet per se wilde doorgeven’, zegt ze. ‘Toen dacht ik: is dit erg? Is het een belediging? En hoe zit dat dan precies? Deze vragen verweefden zich zo met mijn vader, dat het raar zou zijn dat te omzeilen. Ik vond het iets pittiger dan verwacht om sommige dingen weer op te rakelen. Dan wilde ik wegstappen van de waarheid, maar bleek dat het toch het beste werkte als ik de dingen opschreef zoals ik ze me herinner. Als schrijver wilde ik natuurlijk ook dat alles er zo goed mogelijk kwam te staan.’