Hoe zou onze trouwe aanhang reageren op de millennialquiz die Boekenweekauteur Hanna Bervoets met duivels genoegen in elkaar knutselde? Zouden ze afhaken nu er geen papier meer aan te pas kwam? Nu speuren in bibliotheek of boekhandel niet langer volstond? Nu je eerst een Instagramaccount moest aanmaken om vervolgens te ontdekken dat ‘stories’ na enkele dagen weer verdwijnen?
Er zijn het afgelopen jaar weliswaar spannender dingen gebeurd, maar de ontvangst van onze eerste online Boekenweekquiz was toch ook best enerverend.
©
Veerle van der Veer / VPRO Gids
Inderdaad werd er steen en been geklaagd over de moeilijkheidsgraad, maar dat is traditie. Sterker nog, dat is de bedoeling. Die ene keer dat we per ongeluk een iets te makkelijke quiz publiceerden, was het geklaag immers ook niet van de lucht. VPRO Boekenweekquizdeelnemers hebben recht op een onmogelijke quiz. En wie geen zin heeft om alles op te zoeken gokt gewoon, zoals ook dit jaar veel inzenders deden.
‘Zelden zulke kutvragen gezien, die mijner inziens zo weinig met literatuur te maken hebben.’
‘Ik denk dat ik geen enkele vraag goed heb. Goed hè!’, meldt een opgewekte Nicole des Bouvrie. Toch zes keer goed gegokt, Nicole!
‘Ik wist geen enkele vraag’, verzuchtte Theobald Tiger, om vervolgens toch nog tien keer goed te gokken.
‘Ongelooflijk, wat een lastige quiz! En nu maar hopen dat ik veel goed heb gegokt,’ aldus Martin Pruimers, die bleef steken op zeven goede antwoorden.
Voor Dap Hartmann is de kennismaking maar matig bevallen: ‘Ik had geen idee dat het een wedstrijd was en dacht dat ik meteen de uitslag zou zien. Als wedstrijd is het niet interessant, want mensen gaan dan antwoorden opzoeken. Dat heb ik niet gedaan, dus ik verwacht slechts 8 goede antwoorden.’ Het idee is inderdaad dat je de antwoorden daadwerkelijk opzoekt, Dap. Toch nog zeven goeie antwoorden.
‘Een openbaring. Ik had er nog nooit naar gekeken. De kennismaking is me goed bevallen.’
‘Zelden zulke kutvragen gezien, die mijner inziens zo weinig met literatuur te maken hebben’, klaagt Hinke Wijngaarden. Zij is met haar ongezouten commentaar een grote uitzondering want de meeste deelnemers vonden het ondanks de moeilijkheidsgraad juist een uiterst geslaagde editie.
‘Geweldig genoten van deze geniale quiz, heb hierdoor veel(her)lezen. Maar helaas wist ik eigenlijk maar de helft,’ zegt Ted van Putten. Oud-winnares en trouwe quizdeelnemer Tamar van Caspel is ook positief: ‘Wat een originele vragen! Weer leuke nieuwe schrijvers ontdekt!’
Sayonara Stutgard gebruikte zelfs kapitalen om haar enthousiasme te ventileren: ‘DIT WAS HEEL LEUK!! Ook al heb ik waarschijnlijk alles fout.’
Anna Lakmaker (wie van onze doorgewinterde deelnemers zoekt even uit of hier sprake is van genetische verwantschap met Sofie?): ‘Ik volg Roos van Rijswijk op Instagram en alsnog herkende ik geen van de stories. Verder enorm fan van dat cabaretfragment. Leuk dit!’
Idwerd Hania vat adequaat samen wat het oplossen van zo’n quiz behelst: ‘Veel gegoogeld, weinig gevonden, weer nagedacht, gezocht in boeken, databanken en uiteindelijk ook een aantal gegokt. Wat was het mooi!!’
Terechte kritiek kwam er van Ellen Deckwitz, die zich het volgende afvroeg: ‘Waarom was er geen vraag over caviae?’ Ellen had trouwens 19 vragen goed, waaronder die over de Tinkwitz-tandem.
Onze hardcore quizmakers beten zich ondanks de veelbesproken Instagramvraag als vanouds vast. Zoals Ageet Schwertman: ‘Leuke quiz. Ook dit jaar weer een hoop nieuwe dingen geleerd. Toch een aantal lastige vragen, zoals vraag 11. Na het lezen van de boeken moest ik toch kiezen voor Dennie, alhoewel boze tongen al jaren beweren dat god dood is. En wat is Joke van Leeuwen een geweldige performer! Een minpuntje is dat ik geen overzicht kan maken van de gegeven antwoorden. Controleren en eventueel herstellen helaas niet mogelijk.’ Dit is inderdaad een aandachtspuntje voor volgend jaar, Ageet.
Ria Swart brak zich het hoofd over de moestuinvraag: ‘Als het om 11 tuinen ging, en dat stond in de vraag, en áls waar Judith stond er iets mee te maken had, was Govert de derde van rechts. Dus ik besloot na veel heen en weer dat ik zoals in het boek voor tuin 3 zou gaan en werd het Dokter Zeelenberg.’
Christa Fontein, al vanaf de eerste editie van de partij, waagde zich niet op sociale media maar las wel een PC Hooft-winnaar: ‘Eindelijk Astrid Roemer gelezen. De moord op de moestuin had in de e-book-uitgave geen plattegrond. Instagram en Twitter zijn voor mij Terra Incognita.’
De Instagramvraag dreef ook Adri Atink tot wanhoop: ‘Voor mij waren de Instagramfoto's totaal onvindbaar omdat die stories al na een paar dagen verdwijnen.’ Tweevoudig winnares Toos Hertog beklaagde zich vooraf ook over die vraag, en overwoog desnoods haar kleinkinderen in te schakelen. Maar Toos liet zich niet klein krijgen en maakte gewoon zelf een account aan. ‘Een openbaring. Ik had er nog nooit naar gekeken. De kennismaking is me goed bevallen.’ Haar aanvankelijke reserves over deze moderne quiz liet ze al snel varen: ‘De vragen bleken toch weer heel verrassend en gevarieerd te zijn. En de keuze om de jongere schrijvers aan het woord te laten, vond ik 'cool'.’
‘Veel gegoogeld, weinig gevonden. Wat was het mooi!!'
Wat ook cool is, is dat je bij zo’n online quiz ineens allerlei leuke statistiekjes cadeau krijgt. Zodoende kunnen we melden dat veruit de meeste deelnemers dachten dat Marieke Lucas Rijneveld taartjes ging halen nadat ze hoorde dat ze de International Booker Prize had gewonnen. Terwijl ze dus gewoon lekker in bad lag.
Bij de vraag over de guilty tv-pleasures van Adriaan van Dis gingen nog meer mensen de mist in. Kennelijk schatten veel mensen Adriaan in als iemand die graag naar reality-tv over mislukte verbouwingen kijkt. De waarheid is dat hij geen oorlogsfilm overslaat. Maar achttien mensen hadden dat goed.
Opmerkelijk lastig bleek ook de vraag over de huisdieren van Eva Meijer, die blijkbaar ergens de indruk heeft gewekt wandelende takken te houden. Dat antwoord werd veruit het vaakst gegeven, terwijl ze behalve twee honden ook tien muizen huisvest. Slechts 21 deelnemers gaven het juiste antwoord.
Over Mizees moestuinvraag waren de deelnemers ernstig verdeeld: Mevrouw Polak, Zwanet, Ouwe Teun en Dokter Zeelenberg werden alle vier ongeveer even vaak aangeklikt. Dat geeft te denken over de interpretatie.
De titel van het gedicht van Nachoem Wijnberg leverde ook problemen op. Het juiste (ellenlange) antwoord werd het minst vaak gegeven. Veruit de meeste deelnemers kozen gewoon voor ‘Daar komen de Romeinen’.
‘DIT WAS HEEL LEUK!! Ook al heb ik waarschijnlijk alles fout.’
En dan de Instagramstories waarover vooraf zoveel te doen. Zo lastig bleek die vraag nou ook weer niet. Veruit de meeste deelnemers hadden hem goed. De truc was dat sommige stories worden vastgepind, en dus niet verdwijnen. Had je er een gevonden, dan wees de rest zich eigenlijk vanzelf.
Gek genoeg kwamen over de ‘handschriftvraag’ veel minder klachten dan we vooraf hadden ingeschat. Terwijl Hanna nota bene zo listig was geweest het handschrift van Simone Atangana Bekono bij de schrijfster zelf op te vragen. De meeste deelnemers schreven het handschrift toe aan Nina Polak, met Simone als goede tweede. De oplossing lag bij het programma Kunststof, waar de gasten altijd een levenswijsheid op een tegel schrijven. Je moet er maar op komen.
De vraag over Astrid Roemer leverde dan weer verrassend veel foute antwoorden op, terwijl dat gewoon te vinden was in haar boek Over de gekte van een vrouw.
Een meesterlijke vondst was ook de kinderfoto. De meeste mensen dachten dat ze hier Sebastiaan Chabot in herkenden, maar het was Sofie Lakmaker.
Waar we voorheen dagen zoet waren om alle inzendingen handmatig na te kijken, weten we dankzij ons digitale quizsysteem honderd procent zeker dat niemand deze quiz foutloos heeft gemaakt. Onze data-analyse leerde dat de onverbeterlijke Toos Hertog opnieuw als beste uit de bus kwam met slechts twee fouten. Daarmee wint Toos voor de derde keer de VPRO Boekenquiz.
Boeken van Hanna Bervoets gaan naar troostprijswinnaars Tamar van Caspel, Ria Swart, Ageet Schwertmann en Gerda de Smet.
De poedelprijs gaat naar Ada van Dijk, die de unieke score van slechts twee goeie antwoorden wist te noteren. Zij kan een verrassingsboek tegemoet zien.
Onze felicitaties gaan uit naar Toos Hartog, die in haar begeleidend commentaar noteerde: ‘Het voordeel van de late boekenquiz is, dat de volgende alweer sneller komt.’ Zo is het Toos. Veel plezier in dat coole Sir Adam hotel in de A’dam Toren in Amsterdam-Noord, en tot volgend jaar!