IFFR 2022: Sayombhu Mukdeeprom over Call Me by Your Name en Robby Müller

Sayombhu Mukdeeprom (1970) debuteerde in 2000 als cameraman met Dokfa nai meuman, die hij samen met regisseur Apichatpong Weerasethakul maakte. Een levenslange en veelvuldig bekroonde samenwerking volgde, met als hoogtepunt de Gouden Palm voor Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives in 2010.

Bij het grote publiek werd Mukdeeprom vooral bekend door de films die hij samen met de Italiaanse regisseur Luca Guadagnino maakte: horrorremake Suspiria en filmhuishit Call Me by Your Name (verkozen tot VPRO Cinema’s film van het jaar van 2018).

Mukdeeprom is de derde winnaar van de Robby Müller Award, de in 2020 in het leven geroepen prijs om belangrijke ‘beeldenmakers’ (cameramensen, filmmakers of visuele kunstenaars) te eren.

‘Toen ik jong was had mijn tante een fototoestel en allemaal fotografiebladen in huis liggen. Die begon ik te lezen en ik haalde daar veel plezier uit. Daarom mocht ik van haar het toestel gebruiken wanneer ik maar wilde. Mijn ochtenden begonnen met foto’s maken. Van mensen op straat of mensen op de markt. Ik ging naar de universiteit, maar het was erg lastig om in Thailand informatie te vinden over fotografie. Dus ging ik naar de bibliotheek om boeken te vinden, zodat ik verder kon leren. Natuurlijk waren die bijna allemaal in het Engels. Met het woordenboek ernaast leerde ik Engels én alles over fotografie. Pas later begon ik te beseffen hoe films werden gemaakt en dat je daar ook een camera voor kon gebruiken. Tot op de dag van vandaag haal ik nog steeds inspiratie uit straatfotografie.’

‘Het ligt niet aan de digitale technologie, maar aan mij. Met een digitale camera kan ik geen connectie maken met de acteurs en alles eromheen. Dat is zo moeilijk voor mij. Het is niet natuurlijk. Het is ook een heel proces om de juiste energie voor de juiste look te krijgen. Met analoog heb je dat niet. Het is genoeg om met je eigen ogen te kunnen oordelen. Dat betekent niet dat digitaal filmen verkeerd is. Het wordt met de dag beter.’

‘Onze samenwerking is een kwestie van vertrouwen. Ik vertrouw op wat Apichatpong zegt, ook al begrijp ik misschien niet altijd wat hij bedoelt. Het is aan mij om op beeld te vertalen wat hij van mij vraagt. Uiteindelijk ben ik gewoon zijn cameraman. Hij bepaalt bijvoorbeeld waar de camera komt te staan. Tegelijkertijd heb ik het gevoel dat we allebei open staan voor alles wat er kan gebeuren tijdens zo’n scène. Als ik bijvoorbeeld om me heen kijk en denk dat die boom prachtig in de zon staat, dan kunnen we zo vier minuten lang de bladeren blijven filmen.’

‘Luca Guadagnino heeft dezelfde denkwijze als Apichatpong. Alles gebeurt heel natuurlijk. Bij het scouten voor de locatie van de scène op het dorpsplein wisten Luca en ik wat de verschillende shots waren: Oliver loopt naar het café, hij koopt daar iets en daarna loopt hij naar het postkantoor en weer terug. En tijdens het uitzetten van die scène, kregen we allebei het idee dat dit zou kunnen werken als één shot. En dat hebben we gedaan. Je gaat naar zo’n locatie met het idee om op de normale manier iets op te nemen, maar we realiseerden ons dat je gewoon op je gevoel moet vertrouwen.’

‘Als ik films kijk, dan kijk ik met mijn gevoel. Ik probeer geen cinefiel te worden die alles weet. Ik wil weten wat de kern van een film is. Waar gaat het over, wat wil het zeggen, wat voor gevoel laat het achter, dat soort dingen. Een heleboel films die echt indruk op me hebben gemaakt, zijn gedraaid door Robby Müller. Daar kwam ik pas veel later achter. Ooit heb ik een documentaire gezien waarin vier of vijf regisseurs een masterclass volgden. Er was één supernerveuze man en die vond ik het leukst van heel de groep. Dat bleek Robby te zijn. Ook daar kwam ik pas veel later achter. En tijdens het bespreken van het camerawerk bij Suspiria, hebben Luca en ik het vooral over Robby’s stijl gehad. Dat zegt heel veel, toch?’