Idee?
‘Het contrast tussen het leven in de stad en op
het platteland heeft me altijd gefascineerd. Naast de glamour in de moderne
metropool, is er enorm veel armoede op het platteland. Tijdens mijn reizen heb
ik me gefocust op de migrantenarbeiders, die – als je het mij vraagt – het meest
hebben bijgedragen aan China’s welvaart, maar daar het minst van profiteren. Ik
heb veel fabrieken in de stad Guangzhou bezocht. De arbeiders zijn over het
algemeen erg aardig, maar ook argwanend om met vreemden te praten. Na een tijdje
ontmoette ik het Zhang-echtpaar. In het begin durfden ze niet te discussiëren
over hun familieleven, maar ik bezocht hen regelmatig en na enkele weken raakten
we bevriend en stemden ze in met de opnames.’
Kinderen thuis
opvoeden of gaan werken in de stad?
‘Dit dilemma van het
echtpaar Zhang laat de vele aspecten van de sociale problemen in China zien. De
arbeiders moeten vaak in een gevaarlijke omgeving werken en maken lange uren
tegen lage lonen. Veel mensen hebben geen zorgverzekering of pensioenplan en
daarnaast is er geen vakbond die voor hen spreekt. De overheid heeft duidelijk
niet genoeg gedaan om deze sociale groep, de hoeksteen van China’s economische
groei, te helpen. Het dilemma van de Zhangs is een ironisch voorbeeld van hoe
het lot van een individu kan worden bepaald, door de verpletterende ambitie van
een land om welvarender te worden.’
Idolen?
‘
Ik bewonder de Chinese filmregisseur Jia Zhang-ke en zijn werk. Zijn kalmte, de
uiterst nauwgezette, gevoelige en abstracte manier van kijken naar een
veranderend China gaf me veel inspiratie. Ik hou van de manier hoe hij het
verband zoekt tussen een individu en de moderne Chinese maatschappij. Ik heb ook
veel geleerd van mijn goede vriend Yung Chang, de regisseur van Up the Yangtze
.’
Ambities?
‘We zien dat een groeiend aantal
Aziatische films internationaal erkend wordt. Chinese films, een belangrijk
onderdeel van de Aziatische cinema, worden meer dan ooit vertoond. 1428 (Haibin
Du) en Petition (Zhao Liang) zijn erg succesvolle voorbeelden van Chinese
documentaires. Als Chinees-Canadese filmmaker wil ik gebruik maken van mijn
unieke positie tussen twee contrasterende culturen en ik hoop dat ik China kan
helpen om met de rest van wereld te communiceren. In de wereld van vandaag zijn
we allen één en via documentaires wil ik wederzijds begrip kweken. Ik heb nog
geen plannen om fictie te regisseren, maar het zou een interessant gebied voor
mij zijn om te ontdekken.’
Een van de programmaonderdelen
tijdens dit IDFA is ‘niet normaal’. Heeft u bij het maken van uw films ooit
gedacht: dit is niet normaal!?
‘In Last Train Home zit een scène
waarin vader Zhang zijn frustratie uit tegenover zijn dochter. Ik was op dat
moment niet in die kamer, maar mijn cameraman liet op dat moment de camera
draaien. Ik kwam direct naar de kamer toen ik het gevecht en geschreeuw hoorde.
Vervolgens stond ik voor een morele keuze: moet een filmmaker tussen vader en
dochter komen en betrokken raken bij het onderwerp of moet hij objectief blijven
en de camera laten lopen? Na een korte afweging kwam ik tussenbeiden. Ik vond
dat ik allereerst een persoon moet zijn van goede wil voordat ik een goede
filmmaker kan zijn.’
Nog te zien tijdens IDFA:
VR 27
november, 15:30 uur, Munt 09