Eddie Redmayne: 'De rol van Lili is bijzonder, baanbrekend en een voorrecht'

Er werd wat afgehuild bij het transgenderdrama The Danish Girl. Regisseur Tom Hooper (The King’s Speech) moest bijvoorbeeld huilen toen hij voor het eerst het script las, en ook – zo vertelde hoofdrolspeler Eddie Redmayne afgelopen september op het filmfestival van Venetië – toen actrice Alicia Vikander auditie kwam doen.

Redmayne: ‘Ik zal die auditie nooit vergeten. Ik was al gecast als Lili. Alicia komt binnen, we spelen samen de afgesproken scène, en nadat die is afgelopen draai ik me om naar Tom om te kijken wat hij er van vindt. Dat is meteen duidelijk, want ik zie dat hij moet huilen. Toen wist ik het al: Alicia en ik gaan een goed duo vormen.’

Ook Alicia hield het niet droog. ‘Ik moest huilen toen ik Eddie voor het eerst een scène zag doen als Lili. Omdat ik wist hoe hard hij er aan gewerkt had. Maar toen hij haar speelde was het volkomen vanzelfsprekend en sensitief.’

Waarom al die tranen? Dat heeft alles te maken met het verhaal van de film. Het op ware gebeurtenissen gebaseerde The Danish Girl speelt zich begin jaren twintig van de vorige eeuw af en gaat over de Deense schilder Einar Wegener (Redmayne) en diens vrouw Gerda ( Vikander). Wanneer Einar op verzoek van Gerda, die ook schildert, poseert als vrouw, wordt bij hem een deur opengezet die hij niet meer zal kunnen sluiten. Diep van binnen heeft Einar altijd geweten dat hij een vrouw was, maar wanneer hij de zijden jurk, nylon kousen en gele muiltjes aantrekt komt die vrouw eindelijk naar buiten. Ze heet Lili, en hoewel de maatschappij – en aanvankelijk ook Gerda – van Einar eist dat hij Lili weer wegstopt, is al snel duidelijk dat dat onmogelijk is.

Inmiddels wemelt het, vooral op televisie, van de transgender personages (denk bijvoorbeeld aan de series Transparent, Orange Is the New Black en Sense8), maar toen Hooper in 2010 het script van Lucinda Coxon voor het eerst onder ogen kreeg, waren transgender drama’s nog moeilijk te verfilmen. Hooper: ‘Niemand dacht dat er een publiek voor was. Dat je dat nu nauwelijks kan geloven, bewijst nog maar eens hoeveel er in de afgelopen vijf jaar is veranderd. Verhalen over transgender mannen en vrouwen zijn heel gewoon geworden .’

Acteur Eddie Redmayne – vorig jaar winnaar van een Oscar voor zijn rol als Stephen Hawking in The Theory of Everything – herinnert zich nog goed wanneer hij het script voor The Danish Girl voor het eerst las: ‘Dat was op de set van Les Misérables, die ik samen met Tom maakte. Hij gaf me een envelop met het script en zei: “Lees dit ’ns en vertel me dan wat je er van vindt.” Ik begon te lezen en kon niet stoppen. Ik vond het een ontroerend verhaal. Heel anders dan wat ik ooit gelezen had. Nadat ik het uit had belde ik Tom meteen op en zei dat ie op me kon rekenen. Vervolgens duurde het nog jaren voordat de film gemaakt kon worden.’

Je had toen je het script voor het eerst las niet iets van: O… shit?
‘Nee nee. Helemaal niet. Als je begint met acteren wil je alleen maar spelen en genoeg verdienen om van te kunnen leven. Elke klus is dan een geschenk. Maar als zo’n klus dan ook nog eens zo’n bijzondere en baanbrekende rol is als die van Lili, dan is dat een voorrecht.’

Het was alleen maar blijdschap, geen angst?
‘Er was zeker angst, begrijp me niet verkeerd. Als ik een rol krijg is er altijd eerst euforie, gevolgd door een knoop in mijn maag en de wurgende vraag: Kan ik dit wel?’

En… kon je de vrouw in jezelf zien?
‘Ik heb toen ik jong was al vaker meisjesrollen gespeeld. Ik zat op een kostschool met alleen jongens, moet je weten. En mijn eerste echte rol op toneel was als Viola in Shakespeare’s Twelfth Night. Ik had die vrouwelijke kant van mezelf dus al eerder gezien. En toch was het deze keer heel anders.’

Hoe heb je je op je rol voorbereid?
‘Ik zocht mensen in de transgender gemeenschap op. Uit verschillende generaties, want ik wilde al hun verhalen horen. Heel indrukwekkend was de ontmoeting met April Ashley. Zij is tachtig nu en vertelde me hoe ze verkracht en gediscrimineerd werd toen ze nog leefde als man. En ook dat ze het land uit moest voor de operatie, want in Engeland was dat eind jaren vijftig nog geen optie. April is sterk en tegelijkertijd heel gracieus. Die combinatie wilde ik ook in mijn vertolking van Lili. Het belangrijkste wat naar voren kwam uit al die gesprekken die ik met transgender mannen en vrouwen heb gevoerd is wel dat er niet één verhaal is. Ieder verhaal is uniek en daarom wilde ik met zoveel mogelijk mensen praten. Samen met die verhalen, die ze zo open met mij hebben gedeeld, de geschiedenis van de echte Lili en de roman van David Ebershoff, waarop de film gebaseerd is, heb ik mijn versie van Lili gevonden.’