Toch lijkt het me ook moeilijk om de term ‘scam’ te gebruiken. Er is ten slotte wél íets georganiseerd, hoe tenenkrommend ook.
‘Uiteindelijk hebben die makers op dat festival wel degelijk een fysieke prijs in hun handen gehad, maar het is simpelweg niet hoe een filmfestival normaal gesproken werkt. Het onderzoek is misschien particulier, omdat grote filmmakers niet snel zullen worden opgelicht, maar het feit dat makers van over de hele wereld worden gelokt door partijen die zich bijvoorbeeld ‘Amsterdam International Film Festival’ noemen, is volgens mij afschuwelijk voor ons imago als filmland. Het klinkt misschien overtrokken, maar zo’n onzinfestival schaadt het vertrouwen van heel veel mensen, terwijl ze waarschijnlijk hun hele leven in die filmindustrie willen werken.’
Het gaat dus verder dan wat onzinprijzen in een achterafzaaltje?
‘In aflevering drie zit bijvoorbeeld een verhaal van een onzinfestival dat plekken aan filmmakers verkocht zonder dat het ooit heeft plaatsgevonden. Op de dag dat dit ‘festival’ zou plaatsvinden, stonden meerdere makers tevergeefs bij de Amsterdamse bioscoop LAB111 op de stoep, omdat ze dachten dat hun films daar zouden worden vertoond. Die makers komen vaak net kijken, zijn dolblij dat er aandacht voor ze is, en hebben flink betaald om hun films te kunnen vertonen. En dan blijkt dat hele festival vervolgens niet eens te bestaan. Dat is hartverscheurend!’
De organisatoren van die onzinfestivals willen dus vooral parasiteren op de kwetsbaarheid van jonge makers?
‘Zodra mensen ergens gepassioneerd over zijn, maakt ze dat kwetsbaar voor misbruik, uitbuiting en oplichting. Dat gaat breder dan alleen de filmwereld: dat gebeurt in de hele samenleving. We denken vaak dat dit soort dingen de uitzondering zijn in onze systemen, maar veel systemen zijn er juist op ingericht om kwetsbare mensen uit te buiten. Natuurlijk is dit verhaal grappig, en zitten er hilarische dingen in, zoals een filmfestival dat zichzelf ‘Europe Film Festival UK’ noemt. Of dat iemand een onzinprijs wint als ‘Beste Actrice Tijdens Covid’. Dat is natuurlijk heel grappig, maar er zit óók een ernst in die niet onderschat mag worden.’
Waarom is die ernst vooralsnog niet voelbaar binnen de filmwereld?
‘Behalve dat er veel schaamte is, zijn er ook veel makers die het niet zo erg vinden, en de onzinprijzen gewoon blijven noemen in hun uitingen. Sommige filmmakers zijn gewoon verblind door hun eigen ambitie, en dat is volgens mij hartstikke menselijk. Deze hele business zit bovendien zo goed in elkaar dat veel mensen erbij gebaat zijn om het in stand te houden. Maar het probleem is dat er daadwerkelijk carrières geschaad kunnen worden. Als je je film in première wil laten gaan op een écht festival, kan dat festival bijvoorbeeld om de exclusieve premièrerechten vragen. Als zij vervolgens online zien dat je een prijs hebt gewonnen op een festival dat in werkelijkheid niet eens heeft plaatsgevonden, wens ik je succes met uitleggen hoe dat precies zit. In het begin van je carrière kun je dat moeilijk overzien, maar jaren later kan die reputatieschade zich wel degelijk tegen je keren. De belangrijke mensen in de filmwereld weten uiteindelijk heus wel dat iets als het ‘Amsterdam International Film Festival’ helemaal niet bestaat.’
Is het in die zin een podcastserie met een missie?
‘Juist omdat het vaak gaat om jonge, kwetsbare makers, maakt deze zaak mij behoorlijk woedend. De podcast kaart dit probleem hopelijk aan, maar de volgende stap is dat een paar van die onzinfestivals ook écht gaan verdwijnen. Ik blijf net zo lang aan de deur rammelen totdat dat gebeurt.’