Op de vijfde rij...

Hoe gaat AI de filmwereld radicaal veranderen? Dat vragen velen zich momenteel af, maar nu al zit je in de bios te kijken naar films waar AI aan te pas komt, van gekloonde stemmen tot acteurs die met kunstmatige intelligentie zijn verjongd. Het is geen koortsdroom over een verre toekomst.

In dit nieuwe vierluik van Op de vijfde rij gaat Cesar Majorana op onderzoek. Zo ontmoet hij op Nederlandse Filmacademie een jonge Nederlandse visual effects-ontwerper die zich helemaal op AI heeft toegelegd en belt hij met een Oekraïens bedrijf dat voor Hollywoodfilms stemmen kloont (en waar de medewerkers tussen het klonen door nog geregeld de schuilkelder in moeten). Ook interviewt hij tijdens Playgrounds In Motion de absolute doemdenkers Daniel Kwan en Daniel Scheinert (het regisseursduo achter zevenvoudig Oscarwinnaar Everything Everywhere All at Once) en spreekt hij de Deense techneut die voor IDFA-openingsfilm About a Hero een AI bouwde gebaseerd op het oeuvre van Werner Herzog. 

De verhalen achter iconische soundtracks krijgen zelden de aandacht die ze verdienen. Daarom zoomt Op de vijfde rij in een nieuw drieluik voor de verandering eens volledig in op filmmuziek. Met als belangrijkste vraag: wat maakt nou een briljante soundtrack?

Zo spreekt Cesar Majorana tijdens Film Fest Gent onder meer de componisten van drie van de meest opvallende soundtracks van het laatste decennium, leert hij wat een music supervisor precies doet én wat het verhaal is achter de onvergetelijke Under Pressure-dansscène uit Aftersun, en duikt hij de archieven in om een klassieke Nederlandse soundtrack het eerbetoon te geven dat het verdient.

Hoe is het om te debuteren op het grootste filmfeest ter wereld? Waarom krijgt Francis Ford Coppola zijn megalomane passieproject maar niet verkocht? En wat doen al die Nederlanders in Cannes, van regisseurs en producenten tot componisten en make up & hair designers.

Vanaf het terras van het Nederlands Paviljoen ontvangt Cesar Majorana tijdens deze speciale aflevering van Op de vijfde rij een aantal getalenteerde Nederlandse en Vlaamse filmmakers. 

Zo spreekt hij de hoofdrolspeelsters van het lovend ontvangen Vlaamse drama Julie zwijgt (Tessa Van den Broeck en Ruth Becquart) en componist Ella van der Woude en make up & hair designer Evalotte Oosterop schuiven aan om te vertellen over hun bijdrage aan het Noorse drama Armand. Producent Thomas Mataheru en regisseur Jörgen Scholtens zijn in Cannes als afgevaardigden van de regionale talentenprogramma’s van Cinesud en New Noardic Wave. 

Tot slot spreekt Cesar met filmjournalist Noa Johannes (VPRO Cinema Extra) en distributeur Hein van Joolen (Gusto Entertainment) over de film die iedereen in Cannes al dagen bezighoudt: Megalopolis, een 120 miljoen dollar kostend epos van Apocalypse Now-regisseur Francis Ford Coppola, die nu misschien écht zijn verstand én geld is verloren en iets onverkoopbaars heeft gemaakt. 

‘Ga eens kijken bij de Septimius Awards.’ Na een drieluik over dubieuze filmfestivals kreeg de redactie van Op de vijfde rij… talloze berichten binnen over een Nederlands prijzengala dat sinds 2022 in Amsterdam georganiseerd wordt: de Septimius Awards. Is dat wel zuivere koffie, vroegen meerdere mensen uit de Nederlandse filmwereld zich af.

De locatie is prestigieus, de ambities groot: de organisatie van de Septimius Awards reikt sinds 2022 prijzen uit in maar liefst dertig categorieën en promoot zichzelf als het eerste werkelijk globale prijzenfestival. Anders dan gebruikelijk reikt het de nominaties en prijzen voor Beste acteur, Beste actrice en Beste film uit per continent, waardoor wereldwijd talent meer kansen op professionele erkenning zou krijgen.

Zo werd bij de eerste editie de Nederlander Frank Lammers onderscheiden met de prijs voor Beste Europese acteur, waarna nog een globale prijzenregen volgde, van beste Oceanische actrice tot beste Afrikaanse acteur. Afgelopen jaar waren er opvallend veel Nederlandse winnaars: zo won Videoland-productie Mocro Maffia de prijs voor beste serie en ging de prijs voor beste scenario naar de Nederlandse Netflix-serie Dirty Lines.

Maar wie selecteert eigenlijk al die genomineerden? En wie zit er in de jury van de Septimius Awards? Daar doet de organisatie nogal geheimzinnig over. En waarom moet een deel van de genomineerden grof geld betalen om überhaupt bij de prijsuitreiking aanwezig te mogen zijn?

In deze nieuwe aflevering van Op de vijfde rij… gaat Cesar Majorana op onderzoek uit. Hij is aanwezig bij de tweede editie van het prijzengala, dat gehouden wordt in Internationaal Theater Amsterdam, en gaat ter plekke op zoek naar de mysterieuze jury.

Wat is de magie van de filmzaal? Van een ruimte, waar je met vreemde lichamen om je heen naar een plat scherm kijkt. En waarom klimmen mensen op de barricades om het sluiten van een bioscoop te stoppen?

In een nieuw tweeluik van 'Op de vijfde rij' gaat Cesar Majorana de zalen in. Zo bezoekt hij in de eerste aflevering een leegstaande art deco-bioscoop in Limburg, praat hij met documentairemaker/filmprofessor Mark Cousins over het verdwijnen van het belangrijkste filmhuis van Schotland en gaat hij naar de heropening van een iconische bioscoop in Amsterdam.

In de tweede aflevering vervolgt hij zijn reis langs unieke filmzalen en belandt hij onder meer in een van de oudste dorpsbioscopen van België, die op een wel heel bijzondere manier weet te overleven.

Duizenden filmrollen liggen in het Nederlandse filmarchief van Eye Filmmuseum opgeslagen, wachtend om gearchiveerd én gerestaureerd te worden. Maar het beroep van filmrestaurateur wordt met uitsterven bedreigd: de kennis van allerlei oude technieken dreigt verloren te gaan.

Om te onderzoeken hoe het opnieuw tot leven wekken van een film in zijn werk gaat volgt Cesar Majorana in deze aflevering de restauratie van Gebroken spiegels (1984), een feministische klassieker over sekswerkers én de tweede speelfilm van de latere Oscarwinnaar Marleen Gorris (Antonia).

De restauratie brengt Cesar onder meer naar een geheime bunker, het kantoor van een van de voornaamste producenten uit de Nederlandse filmgeschiedenis en een grauw industrieterrein in Waddinxveen, waar restaurateur Jan Scholten dagenlang in het donker doorbrengt om het beeldmateriaal van Gebroken spiegels op te poetsen. Wat maakt zijn werk zo onmisbaar? En waarom zouden we allemaal een film uit 1984 weer moeten bekijken? 

Met een aantal filmfestivals in Nederland is iets geks aan de hand. Ze lijken namelijk niet helemaal te bestaan. Wie heeft er bijvoorbeeld ooit gehoord van het Amsterdam International Film Festival? Tientallen prijzen worden er uitgedeeld, maar geen filmliefhebber of journalist is er ooit geweest.

Sinds de coronapandemie is er sprake van een stortvloed aan dit soort scamfestivals: filmfestivals die niet zijn wie ze zeggen te zijn en die grof geld verdienen door filmmakers te laten betalen voor het insturen van hun werk.

In een nieuwe reeks van Op de vijfde rij onderzoekt Cesar Majorana meerdere mysterieuze festivals. Hij belandt op een van de meest bizarre evenementen waar hij ooit was, ontdekt hoe een Nederlandse politieke partij verwikkeld raakte in dit spinnenweb en komt oog in oog te staan met de breinen achter deze praktijken.

Wat is er voor nodig om op het grootste en belangrijkste filmfestival op aarde een wereldpremière tot een succes te maken? De concurrentie is er enorm, iedereen die er toe doet in de filmwereld is daar, dus hoe zorg je ervoor dat jouw film hier de aandacht krijgt die het verdient?

Cesar Majorana onderzoekt het in een tweeluik, waarin hij onder meer twee Vlaamse grootheden volgt in aanloop naar hun debuut op het festival, praat met een rode loper-fotograaf die al 43 jaar op het festival komt en jonge Nederlandse filmmakers interviewt die allemaal dromen van een grootse carrière.

Elk jaar in december wordt de vraag weer gesteld: is Die Hard (1988) nou wel of niet een kerstfilm? Het verhaal speelt zich immers af op 24 december, de soundtrack staat vol kerstliedjes en aan het eind sneeuwt het (soort van). Maar aan de andere kant: echt familievriendelijk is al het geweld, gevloek en oneliners als ‘Yippee ka-yee, motherfucker!’ natuurlijk niet. Het debat wordt sinds een aantal jaar vooral online gevoerd met memes en heeft geleid tot een hele industrie aan Die Hard merchandise, van kersttruien tot een prentenboek voor kinderen.

Tijdens het filmfestival van Cannes in 2021 neemt Cesar Majorana je in drie afleveringen mee achter de schermen van het grootste en belangrijkste filmfestival op aarde.

Hij onderzoekt onder meer de meest spraakmakende flop uit de geschiedenis van Cannes (The Last Face van Sean Penn uit 2016), spreekt met producenten en critici over het belang van het festival (onder meer met de Schotse documentairemaker en hoogpriester van de cinema, Mark Cousins) en volgt twee jonge, onbekende Nederlandse makers die het proberen te maken op de filmmarkt.